Lịch sử vùng Đồng bằng Sông Cửu Long Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong những vùng đất quan trọng của Việt Nam, nổi tiếng với hệ thống sông ngòi chằng chịt, nền văn hóa phong phú và vai trò chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất này gắn liền với sự bồi đắp phù sa của sông Mê Kông cùng những biến động lịch sử qua nhiều thế kỷ. 1. Quá trình hình thành tự nhiên Khoảng 6.000 năm trước, khu vực ĐBSCL vẫn còn là vùng biển nông. Qua thời gian, phù sa từ sông Mê Kông bồi đắp dần, hình thành nên vùng đồng bằng rộng lớn như ngày nay. Quá trình này tiếp tục diễn ra, tạo nên hệ sinh thái phong phú với nhiều hệ thống sông rạch, kênh mương và rừng ngập mặn đặc trưng. 2. Lịch sử cư trú và khai phá Từ thời tiền sử, cư dân bản địa đã sinh sống tại khu vực này, tiêu biểu là nền văn hóa Óc Eo (thế kỷ I-VII), một nền văn hóa cổ có mối liên hệ chặt chẽ với vương quốc Phù Nam. Đến thế kỷ XVII, khi Chúa Nguyễn mở rộng lãnh thổ về phía Nam, vùng ĐBSCL dần trở thành một phần quan trọng của lãnh thổ Đại Việt. Quá trình khai hoang, định cư diễn ra mạnh mẽ dưới thời Nguyễn, thu hút nhiều cộng đồng dân cư từ các miền khác đến sinh sống. 3. Thời kỳ thuộc địa và kháng chiến Từ giữa thế kỷ XIX, thực dân Pháp xâm lược và biến ĐBSCL thành một trong những trung tâm khai thác nông nghiệp, đặc biệt là lúa gạo. Hệ thống kênh rạch được đào nhiều nhằm phục vụ mục đích sản xuất và vận chuyển. Trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, vùng đất này là căn cứ địa quan trọng của cách mạng, nơi diễn ra nhiều phong trào đấu tranh kiên cường của quân và dân ta. 4. Giai đoạn hiện đại và phát triển Sau năm 1975, ĐBSCL tiếp tục phát huy vai trò là vựa lúa lớn nhất cả nước, đóng góp quan trọng vào an ninh lương thực và xuất khẩu nông sản. Với lợi thế về điều kiện tự nhiên và nguồn lao động dồi dào, khu vực này không chỉ phát triển nông nghiệp mà còn đẩy mạnh công nghiệp chế biến, du lịch sinh thái và logistics. Tuy nhiên, hiện nay ĐBSCL cũng đang đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, sụt lún đất và xâm nhập mặn, đòi hỏi những giải pháp thích ứng bền vững. 5. Bản sắc văn hóa đặc trưng ĐBSCL là nơi giao thoa văn hóa của nhiều tộc người như Kinh, Khmer, Hoa, Chăm.. tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng với những lễ hội, phong tục, tập quán phong phú. Văn hóa sông nước, chợ nổi, đờn ca tài tử Nam Bộ và ẩm thực độc đáo là những nét đặc trưng không thể thiếu khi nhắc đến vùng đất này. Với bề dày lịch sử và tiềm năng phát triển to lớn, Đồng bằng Sông Cửu Long không chỉ là vùng đất trù phú về nông nghiệp mà còn là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa và lịch sử của Việt Nam.
