Chuyên mục "Có thể bạn chưa biết" Chủ đề số 9: Xà bông cục tiêu diệt vi trùng như thế nào? Nguồn: Dịch, tổng hợp, rút gọn, sửa đổi. Chào các bạn, hôm nay HealingTran trở lại và mang đến kiến thức hay cho các các bạn đây! Tại sao chúng ta nên rửa tay bằng xà bông thương xuyên và làm thế nào mà xà bông cục lại lợi hại đến thế? Rửa tay bằng xà bông cục trong vòng 20 giây là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi vi trùng gây bệnh. Nhưng làm thế nào để xà bông cục tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và virus lây nhiễm cho chúng ta? Tiến sĩ Lee Riley, một bác sĩ, giáo sư và chủ tịch của Khoa Bệnh truyền nhiễm và Vaccinology tại Đại học California (UC) Berkeley ví von rằng "Các siêu năng lực diệt vi trùng của xà bông cục được xây dựng trong cấu trúc phân tử của nó: Một" cái đầu "gắn liền với một" cái đuôi "dài." Đầu "ưa nước hay hòa tan trong nước, trong khi" đuôi "kỵ nước hay nôm na là sợ nước hoặc đẩy lùi nước. Cái" đuôi "kỵ nước lại có ái lực (hay còn gọi là ực hút, bám, gắn) với chất béo, có thể liên kết hay hòa tan chất béo. Điều quan trọng là tất cả vi khuẩn và một số loại virus (vi-rút), bao gồm virus SARS-CoV-2 (coronavirus gây bệnh COVID-19) đều có màng lipid cấu tạo chính là chất béo (mỡ) và kỵ nước. Chính vì lớp màng lipid này mà khiến những vi trùng gây bệnh này dễ bị tổn thương bởi" đuôi "hòa tan mỡ của phân tử cấu tạo xà bông cục. Hiểu theo cách rất đơn giản thế này: Cái đuôi của xà bông cục tự chèn vào màng lipid của vi khuẩn, và đó là cách vi khuẩn hay vi trùng bị giết. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên ghi nhớ một điều rằng một số loại mầm bệnh có thành tế bào rất mạnh mẽ, ví dụ như bào tử nấm mốc. Vì thế, trong một vài trường hợp, các loại mầm bệnh này vẫn có thể tồn tại ngay cả sau khi" đuôi"kỵ nước của xà bông cục đã chèn vào màng của chúng. Cho dù vậy, các phân tử xà bông cục vẫn đã hoàn thành nhiệm vụ của mình là bao vây, cô lập và bất hoạt mầm bệnh. John Swartzberg, tiến sĩ, bác sĩ, giáo sư lâm sàng và cũng là chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại UC Berkeley cho biết rằng k hi xà bông cục tấn công các mầm bệnh này, đuôi trong các phân tử xà phòng gắn vào màng lipid của tế bào, với đầu ưa nước hướng ra ngoài. Điều này tạo thành một quả bóng nhỏ, được gọi là micelle, xung quanh mầm bệnh. Các micelle này chúng ta hay gặp ngoài đời, ví dụ khi dầu mỡ rơi vào nước, chúng ta sẽ thấy các bong bóng dầu trong nước. Đó là micelle đây! Các bạn có thể nhìn hình bên dưới. Bên phải là dạng hạt dầu thông thường (normal micelle), đuôi kỵ nước hướng vào trong và bao lấy các hạt dầu, đầu ưa nước hướng ra ngoài, hòa vào nước. Dạng này có thể hình dung khi giọt dầu bị rơi vào nước. Bên trái là một dạng ngược của micelle (reverse micelle), đầu ưa nước lại hướng vào trong, và đuôi kỵ nước lại hướng ra ngoài. Dạng này thì lại có thể gặp khi nước bị rơi vào dầu! Vi khuẩn hoặc virus dễ dàng bị bắt bởi micelles vì bên ngoài micelle là ưa nước, vì vậy mầm bệnh dễ dàng bị cuốn ra khỏi tay và rửa trôi đi khi chúng ta rửa tay bằng xà bông cục. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả của xà bông cục bằng cách thử nghiệm trên 20 tình nguyện viên. Những tình nguyện viên này sẽ làm nhiễm bẩn bàn tay của họ tổng cộng 480 lần với vi khuẩn gây tiêu chảy. Các đối tượng này được phân công ngẫu nhiên thực hiện một trong ba hành động: Rửa tay bằng xà phòng, chỉ rửa tay chỉ bằng nước, hoặc không rửa tay. Bàn tay của họ sau đó đã được kiểm tra các ổ vi khuẩn gây tiêu chảy. Và kết quả là: Vi khuẩn hiện diện 44% trên tổng số người không rửa tay, hiện diện 23% trên tổng người rửa tay chỉ bằng nước, và chỉ hiện điện 8% trên tổng nhóm rửa tay bằng xà phòng và nước. Các bạn có biết không, hiện nay trên thị trường lại ra mắt rất nhiều sản phẩm kháng khuẩn. Tuy nhiên theo tiến sĩ, giáo sư, bác sĩ John Swartzberg thì điều này có thể làm tăng các chủng vi khuẩn hay mầm bệnh kháng kháng khuẩn. Trong khi các phân tử xà bông cục bình thường đã rất hiệu quả trong việc loại bỏ và tiêu diệt vi trùng trên tay chúng ta. Hơn thế nữa, theo tiến sĩ, giáo sư, bác sĩ Lee Riley thì các loại xà phòng kháng khuẩn có thể giết chết tất cả các vi khuẩn, ngay cả những vi khuẩn có lợi mà chúng ta phụ thuộc vào để giữ cho chúng ta khỏe mạnh. Rửa tay cũng phải rửa đúng cách các bạn nhé! Chúng ta thường hay bỏ qua bước quan trọng của việc rửa tay bằng xà phòng, đó là đợi ít nhất 20 giây. Tại sao ư? Vì tỏng vòng 20 giây này là thời gian đủ để đầu đuôi của phân tử xà phòng liên kết đủ với các mầm bệnh trên tay, trên cơ thể, hoặc trên một bề mặt khác như bàn ghế chẳng hạn. Việc vội vàng, hay rút ngắn thời gian đó có thể có nghĩa là bỏ lỡ tác dụng bảo vệ đầy đủ của việc sử dụng xà bông cục. Tất nhiên, đối với việc lau dọn nhà cửa, bề mặt bàn ghế, chúng ta có thể thay thế xà bông cục bằng bột giặt hay các loại nước rửa chén cũng được. Còn về vấn đề rửa tay, nếu rửa nhiều có thể các bạn lo lắng khô da tay. Vậy thì hãy chọn các loại xà bông cục có bổ sung chất giữ ẩm nhé! Chúc các bạn một ngày tốt lành! Thân ái! HealingTran
