Trái Đất rộng lớn luôn có những hiện tượng lạ xảy ra. Hiện tượng đó có thể không ảnh hưởng gì nhưng lại có nhiều hiện tượng gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Đặc biệt là hiện tượng mưa axit. Mưa thì chúng ta thấy thường xuyên vào các mùa mưa lũ. Nhưng mưa axit thì chúng ta ít thấy hơn. Mưa axit là gì? Mưa axit là tình trạng xảy ra khi ô nhiễm không khí lên mức cao, khi đó mưa axit mang theo bụi, cát hay nước mưa xuất hiện. Khi đó nước mưa có chứa độ pH dưới 5, 6 và được tạo từ khí thải NO2, SO2 tích tụ trong quá trình con người tham gia các hoạt động sản xuất than đá, dầu mỏ hay các nhiên liệu tự nhiên khác. Phân loại mưa axit? Mưa axit khi nghe đến thì chúng ta nghĩ chỉ có mưa thôi nhưng sự thật thì ngoài mưa ra còn có sương mù, bụi hay tuyết. Vì thế mưa axit được chia thành hai trạng thái: - Trạng thái ướt còn gọi là lắng đọng ướt là khi mưa axit có chứa nước. - Trạng thái khô còn gọi là lắng đọng khô khi mưa axit tạo thành bụi, khí, tuyết, sương mù. Vì sao có hiện tượng mưa axit? - Mưa axit xảy ra có thể do phun trào của núi lửa hoặc các đám cháy lớn tuy nhiên đó là nguyên nhân khách quan còn nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mưa axit đó là do con người. - Con người dùng than đá và dầu mỏ làm khí đốt tự nhiên trong đời sống sinh hoạt. Khi đốt than đá và dầu mỏ thì sinh ra một lượng lớn nhiệt và khí thải đó là lưu huỳnh và nitơ. Các bạn cũng biết khi hai khí này được thải và tác dụng với không khí thì sinh ra phản ứng hóa học là axit sunfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3). - Quá trình phản ứng như sau: Lưu huỳnh: S + O2 → SO2 +Quá trình đốt cháy lưu huỳnh trong khí oxi sẽ sinh ra lưu huỳnh điôxít. SO2 + OH→ HOSO2 +Phản ứng hóa hợp giữa lưu huỳnh điôxít và các hợp chất gốc hiđrôxic HOSO2 + O2 → HO2 + SO3 +Phản ứng giữa hợp chất gốc HOSO2 và O2 sẽ cho ra hợp chất gốc HO2 và SO3 (lưu huỳnh đioxit) SO3 + H2O → H2SO4 +Lưu huỳnh triôxít SO3 sẽ phản ứng với nước và tạo ra H2SO4. Đây chính là thành phần chủ yếu của mưa axit. - Nitơ: N2 + O2 → 2NO 2NO + O2 → 2NO2 3NO2 + H2O→ 2HNO3 + NO +Axit nitric HNO3 chính là thành phần của mưa axit. - Hai chất này sẽ lưu lại trên các đám mây. Khi trời mưa, H2SO4 và HNO3 sẽ hòa tan với nước mưa và làm độ pH trong nước mưa bị giảm. Khi độ pH bị giảm xuống dưới 5.6 thì sẽ tạo nên mưa axit. Do độ pH lớn nên có thể hòa tan các loại bụi kim loại, ôxit chì.. khiến nước mưa trở nên độc hại không chỉ đối với con người mà còn đối với vật nuôi, cây cối. Tác hại của mưa axit? Mưa axit gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường tự nhiên và đời sống của con người. - Đối với môi trường tự nhiên: +Những bức tượng làm từ thạch cao, đá vôi hoặc đá cẩm thạch chứa canxi cacbonat (CaCO3) thì khi gặp mưa axit chắc chắn nó sẽ bị phá hủy và không tránh khỏi bị hủy diệt. +Khi mưa axit rơi xuống đất làm tăng độ chua của đất khiến đất bị suy thoái làm cây cối không phát triển. Lá cây sẽ bị mưa axit làm cháy lá, khả năng quang hợp giảm dẫn đến cây bị chết khô hàng loạt. +Mưa axit có mang theo chất H2SO4 và HNO3 nên khi mưa xuống gặp kẽm, sắt hay đồng sẽ sinh ra phản ứng hóa học làm cho tuổi thọ của các kim loại bị giảm và bị rỉ. +Mưa axit sẽ làm giảm độ pH trong nước của ao hồ. Khi đó các sinh vật sống trong ao hồ sẽ bị suy yếu, kém phát triển dẫn đến chết. - Đối với con người: +Mưa axit không chỉ để lại hậu quả nghiêm trọng cho thiên nhiên mà nó còn ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của con người. +Con người có thể mắc các bệnh liên quan đến hô hấp như ho gà, hen xuyễn hay các bệnh đau đầu, đau họng và đặc biệt là đau mắt khi có mưa axit. Mưa axit còn gián tiếp giúp con người hấp thụ, tích tụ kim loại trong người khi sử dụng vật bị nhiễm kim loại. Lợi ích của mưa axit? Cái gì cũng có hai mặt của nó. Nếu mưa axit mang đến những hậu quả nghiêm trọng cho thiên nhiên thì nó cũng mang đến lợi ích có lợi cho môi trường. - Hiện nay sự nóng lên của Trái Đất đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng thì mưa axit làm giảm phát thải methane từ những đầm lầy*, nhờ đó hạn chế hiện tượng trái đất nóng lên. *Đầm lầy là nơi sản sinh ra lượng lớn khí methane. Methane chiếm 22% trong các yếu tố gây ra hiệu ứng nhà kính. Và vi sinh vật có trong đầm lầy là nguyên nhân sinh ra lượng lớn khí methane. - Tuy nhiên các cơn mưa axit có chứa thành phần sunfua có thể ngăn cản trái đất ấm lên, bằng việc tác động vào quá trình sản xuất khí methane tự nhiên của vi khuẩn trong đầm lầy. Những nơi có mưa axit? - Thế giới: Mưa axit xuất hiện hầu hết ở khu vực châu Âu như Ba Lan, Canada và hầu như toàn bộ Đông Âu. Ở những nơi khác như Mỹ, Trung Quốc và Đài Loan. - Việt Nam: Mưa axit ở Việt Nam đang diễn ra ngày càng nhiều. Ở khu vực miền Bắc và miền Trung có tần suất xuất hiện của mưa axit từ 15%-85% trong đó ở trạm đo mưa axit tại Đà Nẵng lên tới 83, 1%. Mưa axit xảy ra thì đó là hiện trạng phản ánh của sự ô nhiễm môi trường. Nơi nào xuất hiện mưa axit càng nhiều thì chứng tỏ nơi đó ô nhiễm môi trường càng trầm trọng.
