Vẽ nhà rông Tây Nguyên Nhà Rông là một kiểu nhà sàn đặc trưng, đây là ngôi nhà cộng đồng, như đình làng của người Kinh, là nơi diễn ra toàn sinh hoạt cộng đồng của buôn làng, là trụ sở của bộ máy quảng trị, nơi sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng, nơi thể hiện các lễ hội tâm linh cộng đồng và là nơi để các nghệ nhân già truyền đạt lại cho thế hệ trẻ những giá trị văn hóa truyền thống. Nhà Rông còn là nơi lưu giữ các hiện vật truyền thống như cồng, chiêng, trống, vũ khí.. và là nơi đứa trẻ, từ tấm bé đã được quây quần quanh bếp lửa để nghe người già kể truyện, nơi người lớn tụ họp hằng đến nói chuyện cho nhau nghe. Nhà Rông chỉ có ở những buôn làng người dân tộc như Gia Rai, Ba Na.. ở phía Bắc Tây Nguyên, đặc biệt ở hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Nhà rông là một tác phẩm nghệ thuật lớn bao gồm điêu khắc, hội họa, trang trí và đặc biệt là thể hiện không gian thiêng liêng cũng như sức mạnh của cộng đồng và niềm kiêu hãnh của dân tộc. Nhà Rông có một ý nghĩa quan trọng. Theo quan niệm của người dân, Nhà Rông hay còn gọi là nhà Sàn, nơi khí thiêng của đất trời hội tụ để bảo trợ cho dân làng. Bên cạnh ý nghĩa về vật chất, Nhà Rông còn có ý nghĩa về văn hóa tâm linh, là máu, là mồ hôi, là nước mắt, là vinh quang, là sự kiêu hãnh của những người đi trước trong buôn làng. Vị trí xây dựng Nhà Rông Vị trí xây dựng Nhà Rông phải là nơi cao ráo, thoáng mát về mùa nắng và ấm áp về mùa mưa. Bên cạnh đó Nhà Rông phải được xây dựng ở trung tâm của làng, từ các con đường xa cũng nhìn thấy Nhà Rông và tiện lợi cho dân di chuyển đến địa điểm này. Khu đất để xây dựng Nhà Rông phải bằng phẳng, rộng, đủ để khi tập trung phải ít nhất 2 – 3 lần số người của làng. Đặc điểm, kích thước Nhà Rông Thiết kế nhà Rông thường dài khoảng 10m, rộng hơn 4m, cao 15 – 16m, nhưng cũng có ngôi nhà chỉ cao 7 – 8m. Tính từ mặt đất đến nóc nhà Rông thường dao động khoảng 8 đến 20m, phổ biến nhất là khoảng 15 đến 16m, cao nhất khoảng 30m. Đặc điểm của Nhà Rông Tây Nguyên là không dùng đến sắt thép, các chỗ nối hay chắp đều được chặt đẽo cẩn thận rồi dùng mây, lạt trẻ để buộc. Nhà Rông Tây Nguyên với nóc nhà có 2 mái, nơi chỏm đầu dốc có một đôi sừng. Chạy dọc trên sóng nóng là một dải trang trí đặc biệt. Sàn nhà thường được ghép bằng những tấm đan tre lồ ô, nứa hoặc cây giang. Giữa nhà có một hàng lan can chạy dọc là chỗ dựa cho những ché rượu cần khi làng tổ chức lễ hội. Kết cấu Nhà Rông Hai loại nhà Rông xuất hiện ở Tây Nguyên gồm nhà Rông trống (đực) và nhà Rông mái (cái). Nhà Rông trống, tiếng Jrai gọi là Rông tơ nao, có mái to, cao chót vót. Có nhà cao đến 30m. Nhà Rông trống được trang trí rất công phu. Nhà Rông mái được gọi là Rông Ana, nhỏ hơn, có mái thấp. Hình thức bên ngoài và bên trong đơn giản hơn. Cầu thang lên Nhà Rông thường đẽo 7 – 9 bậc. Trên đầu cầu thang của mỗi dân tộc khác nhau sẽ được trang trí khác nhau. Ví dụ người Ba Na là hình ngọn cây rau dớn, người Ja Rai là hình quả bầu đựng nước, Người Xê Đăng là hình núm chiêng.. Có 2 loại cầu thang, một loại là cầu thang tròn, dùng thân cây gỗ nguyên khối đục các bậc thang, thường dùng làm cầu thang phụ đặt ở cửa phía sau hay đặt một bên ở phía trước, cạnh cầu thang chính. Một loại là cầu thang dẹt, thường có chiều rộng từ 0, 8 - 1m, chiều cao gần 2m, và có 5 - 7 bậc lên xuống (theo quan niệm của người Ê Đê, số lẻ là số sinh, số may mắn, số phát triển). Cầu thang dẹt đặt phía trước nhà, thường được làm bằng gỗ quý, phía đầu trên được đục hình dáng cong nhẹ như mũi thuyền. Cầu thang có ý nghĩa rất quan trọng và linh thiêng với người Ê Đê, bởi đó là nơi đầu tiên phải bước lên để vào trong nhà. Ở một số gia đình, chiếc cầu thang dẹt được chạm khắc tỉ mỉ những họa tiết như vầng trăng khuyết, 2 bầu vú, con rùa hay ngôi sao. "Đôi bầu vú" được điêu khắc tỉ mỉ trên đầu cầu thang. Đây là một hành động coi trọng văn hóa Ê Đê, bởi họa tiết này được xem là biểu trưng của quyền lực người phụ nữ, nét uy quyền trong văn hóa mẫu hệ của người Ê Đê. Đồng thời, cũng muốn nhắc nhở mọi người phải nhớ đến công lao của những người phụ nữ đã đang và sẽ là trụ cột trong nhà. Bên trên đôi bầu vú là hình tượng vầng trăng khuyết, biểu trưng cho khát vọng thịnh vượng, no đủ. Vầng trăng khuyết là điểm bắt đầu, đi qua ngày tháng dần tròn đầy và sáng rực rỡ, như con người có thể đạt được điều mình mong ước, càng ngày càng khấm khá, giàu có, đủ đầy hơn. Hai họa tiết này cũng là biểu tượng của sự giàu có và quyền quý. Xưa kia, chỉ những gia đình, dòng họ giàu có, quyền quý và có tiếng trong buôn mới làm cầu thang có khắc họa tiết này. Và ở mỗi buôn làng cũng chỉ vài gia đình sở hữu những chiếc cầu thang như thế. Mô hình nhà Rông Vật liệu làm nhà Rông xuất phát từ thiên nhiên núi rừng như gỗ, mây, tre, nứa, lá.. Cột là những thân gỗ to, loại tốt như trắc, hương.. để đảm bảo không bị mối mọt mục ruỗng, nhất là phần chân ngập đóng sâu dưới nền đất. Mái lá thì thường sử dụng mái cỏ tranh lợp thành nhiều lớp dày. Trang trí Hoa văn trang trí trên vách sẽ sử dụng 2 màu chủ đạo là đỏ và xanh. Bên cạnh đó sẽ sử dụng cặp sừng trâu, cây cột ở gian chính giữa được chạm khắc tinh vi thành sao tám cánh, hình thoi, chim, người.. Trên những vì kèo được trang trí những hoa văn có màu sắc rực rỡ mang tính tôn giáo thờ phụng, những sự tích huyền thoại của dũng sĩ thuở xưa, những thú vật được cách điệu, những vật, những cảnh sinh hoạt gần gũi với cuộc sống buôn làng. Nổi bật trong trang trí nhà rông là hình ảnh thần mặt trời chói sáng. Nhà rông càng to đẹp thì càng chứng tỏ buôn làng giàu có, mạnh mẽ. Khung nhà rông cao vút chịu lực bởi 8 cột to làm bằng gỗ quý. Phần chân đế gồm 10 đến 14 cột nâng đỡ toàn bộ sàn và mái nhà, trong đó có 8 cột chính và 2 đến 6 cột phụ nhà "chồ" nơi đặt cầu thang. CÁC BƯỚC VẼ NHÀ RÔNG
