VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN I. Khái quát chung - Gồm 5 tỉnh: Kon Tom, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng - Tiếp giáp: Lào, Campuchia, Duyên Hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ Thuận lợi giao lưu liên hệ với các vùng, có vị trí chiến lược về an ninh, quốc phòng và xây dựng kinh tế. - Là vùng duy nhất không giáp biển của nước ta II. Phát triển cây công nghiệp lâu năm * Thuận lợi: - Đất đỏ bazan giàu chất dinh dưỡng, có tầng phong hóa sâu, phân bổ tập trung với những mặt bằng rộng lớn có thể hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp quy mô lớn. - Khí hậu có tính chất cận xích đạo, mùa khô kéo dài thuận lợi phơi sấy, bảo quản các sản phẩm. Có sự phân hóa địa hình nên cành lên cao nhiệt độ lại mát mẻ thích hợp với nhiều loại cây trồng có nguồn gốc nhiệt đới và cận nhiệt. - Các loại cây công nghiệp chủ yếu của vùng: + Cà phê: Chiếm 4/5 diện tích trồng cà phê nước ta, nổi tiếng là cà phê Buôn Mê Thuột, tỉnh có diện tích cà phê lớn nhất là Đắk Lắk. + Chè: Được trồng nhiều trên các cao nguyên có khí hậu mát mẻ hơn như Gia Lai, Lâm Đồng. Tỉnh có diện tích chè lớn nhất nước ta là Lâm Đồng. + Cao su: Lớn thứ hai cả nước sau Đông Nam Bộ * Khó khăn: - Mùa khô kéo dài mực nước ngầm xuống thấp gây khó khăn cho việc giải quyết nguồn nước - Thiếu lao động lành nghề có trình độ chuyên môn - Cơ sở vật chất hạ tầng yếu kém - Mạng lưới giao thông cần được nâng cấp - Cơ sở chế biến bảo quản còn khá ít * Biện pháp khắc phục: - Xây các hồ chứa nhằm giải quyết vấn đề thủy lợi - Thu hút lao động từ nới khác đến - Quy hoạch các vùng chuyên canh cây công nghiệp, mở rộng diện tích đi đôi với bảo vệ rừng - Đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, phát triển mô hình kinh tế vườn - Đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư nước ngoài. III. Khai thác và chế biến lâm sản - Đầu thập niên 90 của thể kỉ 20 ở Tây Nguyên rừng vẫn che phủ 60% diện tích lãnh thổ và chiếm 52 % sản lượng gỗ trên cả nước. - Có nhiều loại gỗ quý, chim, thú có giá trị - Có hàng chục lâm trường khai thác, chế biến và trồng rừng -> liên hiệp lâm – nông – công nghiệp lớn nhất nước ta - Sản lượng khai thác gỗ hằng năm đều giảm - Nạn phá rừng gia tăng làm giảm sút lớp phủ thực vật, môi trường sống bị đe dọa, mực nước ngầm hạ thấp, đất đai dễ bị xói mòn.. * Cần có biện pháp ngăn chặn phá rừng, khai thác hợp lý đi đôi với trồng rừng mới, giao rừng, chế biến tại địa phương và hạn chế xuất khẩu gỗ tròn.. IV. Khai thác thủy năng kết hợp với thủy lợi - Đã xây dựng các nhà máy thủy điện: Đa Nhim trên sông Đa Nhim, Đrây – H`ling trên sông Xrê – pô k, - Thủy diện Yaly trên sông Xê Xan (khánh thành năm 2002) và đã xây dựng thêm Xê Xan 3, Xê Xan 4, Xê Xan 3A - Trên sông Xê – Pôk có các nhà máy thủy điện: Buôn Kuop, Srêpok 4.. - Trên hệ thống sông Đồng Nai, có các công trình thủy điện: Đại Ninh, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4 * Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển KT-XH của vùng, đặc biệt việc khai thác và chế biến quặng Bô-xit. Các hồ thủy điện còn đem lại nguồn nước tưới quan trọng trong mùa khô, có thể khai thác phục vụ du lịch và nuôi trồng thủy sản.
