Đọc hiểu văn bản: Trở về quê cũ, Nguyễn Bính Đọc bài thơ sau: Đi đã mười năm mới trở về Tâm tình tràn ngập bước đường quê Nghe sao nao nức như hồi trẻ Níu áo theo cha buổi hội hè! Dãy núi Trang Nghiêm đứng chống trời Mười năm núi vẫn đợi chờ tôi Sườn cao rêu phủ xanh đồn giặc Tôi đã về đây: núi mỉm cười! Ruộng vỡ đường cày, ngõ trải rơm Phải đây Văn Miếu lối vào thôn? Đi lâu quên cả màu hoa đại Quên cả mùi hương gạo tám thơm! (Trở về quê cũ, Nguyễn Bính, Thivien.net) * Chú thích: 1. Núi Trang Nghiêm: Tên một ngọn núi ở quê hương tác giả; 2. Bài thơ được viết năm 1957 Trả lời câu hỏi: Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Câu 2: Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ. Câu 3: Khái quát nội dung chính của bài thơ Trở về quê cũ . Câu 4: Cảm xúc của nhân vật trữ tình khi trở về quê cũ là gì? Câu 5: Tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ: Dãy núi Trang Nghiêm đứng chống trời Mười năm núi vẫn đợi chờ tôi. Gợi ý đọc hiểu: Câu 1: T hể thơ: 7 chữ. Câu 2: Nhân vật trữ tình trong bài thơ: Tác giả - người con xa quê hương lâu năm, nay trở về với bao cảm xúc dạt dào. Câu 3: Nội dung chính của bài thơ "Trở về quê cũ" : Bài thơ thể hiện cảm xúc sâu lắng, chân thành của nhân vật trữ tình khi trở về quê sau mười năm xa cách. Tác giả khắc họa khung cảnh quê hương quen thuộc, gần gũi với những biểu tượng như núi Trang Nghiêm, ruộng đồng, làng thôn, và những kỷ niệm tuổi thơ gắn bó. Tất cả làm sống lại ký ức, tình yêu quê hương, và niềm xúc động khi chứng kiến sự đổi thay cũng như sự trường tồn của quê nhà. Câu 4: Cảm xúc của nhân vật trữ tình khi trở về quê cũ: Nhân vật trữ tình mang một tâm trạng xúc động, bồi hồi, và tràn đầy yêu thương. Đó là cảm giác vui sướng khi thấy quê hương quen thuộc, xen lẫn chút bâng khuâng khi nhận ra một số điều đã phai mờ trong ký ức. Cảm xúc được hòa quyện giữa niềm tự hào về sự bền vững của quê hương và sự nhớ nhung, khát khao tìm lại những giá trị thân quen xưa cũ. Câu 5: - Biện pháp tu từ nhân hóa: Hình ảnh nhân hóa "núi đứng chống trời" và "núi vẫn đợi chờ tôi" mang đặc điểm, hành động, trạng thái của con người. - Tác dụng: + Nhờ phép nhân hóa, dãy núi trở nên sống động, mang tâm hồn như một con người có cảm xúc, biết chờ đợi và gắn bó với nhân vật trữ tình. + Tạo sự gần gũi, thân thuộc giữa con người và cảnh vật quê hương, đồng thời khắc họa rõ nét tình cảm sâu đậm mà nhân vật trữ tình dành cho quê hương mình. + Giúp lời thơ sinh động, giàu tính tượng hình, biểu cảm. - Biện pháp tu từ ẩn dụ: Hình ảnh "núi đứng chống trời" là ẩn dụ cho sự vững chãi, bền bỉ và trường tồn của quê hương. - Tác dụng: + Nhấn mạnh vẻ đẹp hùng vĩ, bất biến của quê hương qua thời gian, gợi cảm giác tự hào và trân trọng quê hương của nhân vật trữ tình. + Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho hai câu thơ. Xem tiếp bên dưới..
Đọc hiểu văn bản: Trở về quê cũ, Nguyễn Bính (Đề 2) Đọc bài thơ Trở về quê cũ - Nguyễn Bính, trả lời câu hỏi: Câu 1: Bài thơ viết về đề tài gì? Câu 2: Tìm những từ ngữ miêu tả hình ảnh quê hương trong bài thơ. Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về cảm xúc của nhân vật trữ tình qua khổ thơ: Đi đã mười năm mới trở về Tâm tình tràn ngập bước đường quê Nghe sao nao nức như hồi trẻ Níu áo theo cha buổi hội hè! Câu 4: Nhận xét về ngôn ngữ thơ Nguyễn Bính trong bài thơ trên. Câu 5: Theo anh/chị, quê hương có vai trò như thế nào đối với mỗi người? Gợi ý đọc hiểu: Câu 1: Bài thơ viết về đề tài: Quê hương. Câu 2: Những từ ngữ miêu tả hình ảnh quê hương trong bài thơ: "Dãy núi Trang Nghiêm," "sườn cao rêu phủ," "ruộng vỡ đường cày," "ngõ trải rơm," "Văn Miếu lối vào thôn," "hoa đại," "mùi hương gạo tám thơm.".. Những từ ngữ này miêu tả một quê hương gần gũi, mộc mạc, giàu sức sống và gắn bó với ký ức tuổi thơ. Câu 3: "Đi đã mười năm mới trở về Tâm tình tràn ngập bước đường quê Nghe sao nao nức như hồi trẻ Níu áo theo cha buổi hội hè!" Cảm xúc của nhân vật trữ tình qua những dòng thư trên: - Niềm xúc động mãnh liệt khi trở về quê hương sau mười năm xa cách, cảm giác như tái ngộ với phần ký ức quý giá của đời mình. - Nỗi nhớ da diết những kỷ niệm tuổi thơ gắn bó với quê nhà, được thể hiện qua hình ảnh "níu áo theo cha buổi hội hè." - Tâm trạng hồi hộp, nao nức, trẻ trung như sống lại những ngày thơ bé, thể hiện sự yêu thương sâu sắc dành cho quê hương. Câu 4: Nhận xét về ngôn ngữ thơ Nguyễn Bính trong bài thơ trên. - Mộc mạc, giản dị: Ngôn ngữ thơ gần gũi, giàu tính dân gian, dễ đi vào lòng người, phù hợp với đề tài quê hương. - Giàu hình ảnh và cảm xúc: Sử dụng các hình ảnh quen thuộc, chân thực để khắc họa quê hương và tâm trạng của nhân vật trữ tình. - Nhẹ nhàng mà sâu sắc: Lời thơ mượt mà, nhịp điệu êm ái, mang âm hưởng quê hương, giúp truyền tải trọn vẹn tình cảm và tâm trạng của tác giả. Câu 5: Quê hương có vai trò quan trọng đối với mỗi người: - Quê hương là cội nguồn: Là nơi lưu giữ những ký ức tuổi thơ, hình thành nhân cách và nuôi dưỡng tâm hồn mỗi con người. - Nguồn động lực và sức mạnh tinh thần: Tình yêu quê hương giúp con người vượt qua khó khăn, giữ vững niềm tin và cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh. - Gắn bó bền chặt với bản sắc: Tình cảm quê hương giúp mỗi người luôn nhớ đến nguồn cội, sống có trách nhiệm với gia đình và đất nước. - Chỗ dựa tinh thần: Trong hành trình cuộc đời, tình yêu quê hương là điểm tựa thiêng liêng, giúp con người tìm về những giá trị bình dị, an yên khi mệt mỏi.
