[Thời Không]

Tư quy (Mong nghĩ chuyện về) - Nguyễn Trung Ngạn

Phiên âm:

Bách tuế năng kham kỷ biệt ly,

Dị hương cửu khách vị thành quy.

Xuân thâm đình viện hoè âm hợp,

Nhật noãn trì đường liễu nhứ phi.

Vạn hộc hương sầu nan đáng tửu,

Tam phân bệnh cốt bất thăng y.

Hoàng trần vô hạn đô môn ngoại,

Tảo sấn nam huân phú "Thức vi".

Dịch nghĩa:

Trong một trăm năm có thể chịu được mấy lần ly biệt?

Quê người làm khách đã lâu không về được.

Sắc xuân in đậm nơi viện đình, bóng hoè tụ lại,

Trời ấm chốn ao hồ, tơ liễu khô bay.

Muôn chén buồn nhớ quê khó nâng chén rượu uống,

Ba phần xương cốt đã nhuốm bệnh không mặc nổi áo.

Bụi vàng vô hạn đều ở ngoài cửa thôi,

Sớm đón gió nam mà hát bài "Thức vi".

Dịch thơ:

Trăm năm ly biệt biết bao lần

Quán khách lâu ngày dạ nhớ mong

Đình viện xuân tươi hoè phủ bóng

Hồ ao ngày ấm liễu khoe bông

Ba phần xương bệnh áo khôn mặc

Muôn dặm sầu quê rượu chẳng dùng

Vô hạn bụi vàng che trước ngõ

Bồi hồi sớm đợi ngọn nam huân

Nguyễn Trung Ngạn (1289 - 1370), hiệu Giới Hiên, là người thông minh, dĩnh ngộ, chính trực, có tài. Đỗ Hoàng giáp năm mới 16 tuổi, làm quan thăng giáng trải nhiều chức. Từng được giao đi sứ nhà Nguyên, gặp nhiều mới lạ, tức cảnh sinh tình nên đã làm nhiều thơ đề vịnh, trong đó có bài Hoàng Hạc Lâu nổi tiếng. Bên cạnh tư cách một nhà thơ lớn thời Trần với Giới Hiên thi tập, ông cong tham gia biên soạn nhiều bộ sách có giá trị như Hoàng triều đại điển, Hình thư..

Tư quy là bài thơ cùng thể hiện nỗi lòng muốn sớm trở về quê hương như bài Quy hứng. Bài này làm khi tác giả đang ở Yên Kinh (Bắc Kinh nay). Thân còn phải làm khách nơi xứ Bắc dặm trường nhưng hồn thì dường đã ở phương Nam. Dẫu biết cuộc biệt li này là vì quốc sự, đi sứ là cả một sự nghiệp vinh quang nhiều người ao ước, nhưng tác giả vẫn đau đáu nỗi niềm quê nhà. Bài thơ còn đượm nỗi buồn thế sự, tác giả có ý từ biệt chốn quan trường bụi bặm để về nhàn. Nhưng vì trách nhiệm phải gánh, ông chưa thể đạt được ý nguyện.​