William Sydney Porter, hay còn được biết đến với cái tên nổi tiếng O. Henry, là một nhà văn viết truyện ngắn xuất sắc mà nước Mĩ sản sinh ra. Có lẽ, độc giả Việt Nam hầu hết biết đến ông là qua tác phẩm Chiếc lá cuối cùng, một tác phẩm đầy tính nhân văn. Nhưng, ông đâu chỉ có thế. Suốt sự nghiệp của mình, ông để lại cho đời gần bốn trăm truyện và một số bài thơ. Hôm nay, xin được mạn phép giới thiệu cùng các bạn tập O. Henry-Truyện ngắn đặc sắc của nhà xuất bản Hội Nhà Văn với sự chuyển ngữ của dịch giả Diệp Minh Tâm. Tác phẩm này, tuyển chọn và giới thiệu năm mươi mốt truyện ngắn của O. Henry, trong đó có những tác phẩm vượt thời gian, làm say mê con tim nhiều thế hệ, và đến bây giờ vẫn đang và sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho nhiều người. Bằng một giọng văn dí dỏm, nhiều lúc lãng mạn đến diêm dúa và thừa thãi, O. Henry nhẹ nhàng kể cho chúng ta những câu chuyện về những mảnh đời khác nhau. Kết cấu truyện của ông, quả thực là rất biết cách làm người đọc bất ngờ. Mỗi câu chuyện là một sự bất ngờ thú vị. Nhiều câu chuyện bất ngờ có hậu, nhưng ngược lại, nhiều câu chuyện lại kết thúc bất ngờ một cách rất "định luật Murphy". Không cần mạnh bạo, không cần quá phũ phàng, mỗi câu chuyện của ông đều rất nhẹ nhàng, nhưng cũng đủ đề cho chúng ta nhiều suy ngẫm. Vốn sống của ông rất phong phú, vì vậy những câu chuyện của ông cũng phong phú vô cùng. Tình cảm có, hài hước có, phiêu lưu có, suy ngẫm lẽ đời cũng có. Không phải một tiểu thuyết đồ sộ, nhưng những câu chuyện của ông cũng phần nào tái hiện "bộ mặt" xã hội Mĩ những năm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Cũng vì kết cấu ngắn, thường hay kết ngược một cách bất ngờ và phong cách kể chuyện có vẻ rất nhàn nhã của mình mà O. Henry đã từng bị nhiều nhà phê bình văn học đả kích. Họ cho rằng truyện của ông chỉ là mua vui nhất thời, không có chiều sâu, và nhiều khi quá dễ để đoán biết. Nhưng, giá trị của một tác phẩm nằm ở thời gian, và giá trị của một nhà văn lại nằm trong tác phẩm của mình. Người đọc rất công tâm, họ biết ai hay ai dở. Và cho đến bây giờ, hơn một trăm năm sau ngày ông mất, thế giới vẫn đắm say với: Món quà của những nhà thông thái. Chiếc lá cuối cùng, Sau hai mươi năm, Một cuộc đổi đời, Hoàng tử đồng xanh.. Dù cuộc đời ông không được xuôi chèo mát mái cho lắm (ông đã từng vào tù ra tội, từng sống cảnh nghèo khó, qua đời một cách khổ sở, nhưng có lẽ chính nhờ như thế mà ông rất biết cách thổi hồn vào những đứa con của mình. Về ông, có một giai thoại rất nổi tiếng: Một người hỏi ông làm thế nào ông kết cấu được các tình tiết, và làm thế nào ông có những cốt truyện như vậy? Ông đã trả lời rằng: "Từ mọi nơi. Mọi thứ đều mang câu chuyện". Rồi cầm tờ thực đơn trên bàn ăn, ông nói "Có một câu chuyện trong bản thực đơn này". Và quả thực sau đó, ông có viết câu chuyện có tựa "Xuân về trên thực đơn", một câu chuyện tình yêu rất hay, và cũng được giới thiệu trong tuyển tập lần này. Điều đó giải thích vì sao ông mất sớm, thời gian viết không phải là nhiều, nhưng để lại cho đời một khối lượng tác phẩm lớn như vậy. Trở lại với tác phẩm, người viết sau khi đọc xong quyển sách này, thú thật là nhớ ngay đến một câu nói đã được đọc ở đâu đó: "Cuộc đời giống như một cuốn sách, cứ đọc rồi sẽ thấy hay". O. Henry – Truyện ngắn đặc sắc là một cuốn sách "cứ đọc rồi sẽ thấy hay" như vậy.
