Truyện Cổ Tích - Chàng Cốc Nàng Công - Sự Tích Hồ Núi Cốc

Chàng Cốc Nàng Công

Sự Tích Hồ Núi Cốc​

Ngày xửa ngày xưa, lâu lắm rồi ở vùng đất màu mỡ và đông dân dưới chân núi tam đảo, có một chàng trai mồ côi nghèo khó sinh sống bằng nghề kiếm củi. Sớm tinh mơ vào rừng, chiều nhọ mặt người, ới lầm lũi trở về túp lều rơm của mình, ăn bữa cơm đêm dầu đèn. Vì vậy, dân làng quen gọi chàng là chàng Cốc tên một loài chim cần cù một mình mò mẫm kiếm ăn. Vì quá nghèo, chàng chẳng có ai kết bạn. Chỉ có cây sáo tự làm là người bạn tâm tình. Tiếng sáo vút lên chim rừng ssay sưa im bặt ngơ ngác, gió đang lang thang dừng lại bồn chồn. Đất trời cây cỏ, chim muông, trai gái, trẻ già nghe tiếng sáo không khỏi động lòng thương cảm. Đến tuổi tìm vợ, chàng vẫn cô đơn. Quá nghèo, cũng chẳng dám nghĩ đến chuyện mình lấy vợ nữa.

Thưở ấy ở vùng sông Đáy, sông Gâm có một quan lang giàu có. Ruộng của quan lang chim bay rã cánh, nai chạy cuồng chân. Kho thóc của quan lang mọc san sát như núi. Đàn trâu nhà quan lang không ai đếm xuể. Người đến làm mướn làm thuê cho quan lang đông nườm nượp, toàn những trai tráng khắp vùng. Ai ai cũng hi vọng đươc làm rể quan lang.

Cô con gái độc nhất của quan lang xinh đẹp, hát háy và múa dẻo nổi tiếng. Người ta quen gọi nàng là nàng công. Chỉ những ngày hội đầu xuân có tung còn, có hát lượn, hát sli, nàng mới được vui chơi cùng bè bạn. Còn quanh năm, vâng lời cha nàng chỉ quanh quẩn trong nhà với kẻ hầu người hạ, buồn tẻ, chán chường không kể xiết. Cha nàng đặt điều kiện kén rể xem ra cũng không khó lắm. Ai muốn làm rể quan lang, phải làm công cho nhà quan lang ba năm. Mãn hạn thì được gặp mặt nàng Công. Nếu nàng Công ưng ai thì quan lang cho cưới ngay. Nhưng nàng Công chưa biết ưng ai. Vì đến tuỏi mãn hạn trai trang đứng chen chúc dưới sân ngước mắt nhìn nàng Công đưngs trên đầu sàn, ai cũng mong được nàng ưng ý. Còn nàng Công thì đứng lặng trước đám đông gày ốm, đen đúa, thân tàn ma dại sau mấy mùa đổ mồ hôi làm giầu không công cho cha mình.

Hết ba năm lạị một đợt trai tráng khác. Nhà quan lang cứ thế giàu mãi lên.

Một ngày kia, tin quan lang kén rể đến vùng chân Tam Đảo. Trai làng lũ lượt khăn gói lên đường. Chỉ riêng có chàng Cốc là vẫn lủi thủi vào rừng hái củi kiếm sống. Nhưng rồi, năm ấy, trời làm đại hạn mất mùa, chẳg còn người đổi gạo lấy củi. Chàng cốc đành tìm đường đến nhà quan lang xin làm thuê để sống độ thân. Thấy chàng có vẻ hiền lành, thật thà, quan lanng giao cho chàng việc trông coi đàn trâu trong rừng. Chàng thui thủi đêm ngày trong chiếc chòi canh xiêu vẹo giữa rừng sâu. Đêm đêm chàng lại gửi tâm tình vào cây sáo nứa. Tiếng sáo réo rắt vút lên bay đến phòng ở nàng Công. Nàng công nghe tiếng sáo nứa như nghe nỗi lòng ai cô đơn, buồn khổ và khao khát. Nước mắt nàng ứa lưng tròng. Nàng vùng dậy trong đêm, lần theo tiếng sáo. Hai người vừa gặp nhau, vừa kịp nhận rõ nhau thì tiếng gà rừng eo óc gáy.



Nàng Công phải vội vã quay về. Từ đó, đêm đêm tiếng sáo gọi nàng công vào rừng tình tự cùng chàng Cốc và sáng ra nàng đã có mặt ở nhà. Nhưng một ngày kia, người nhà quan lang mang gạo, muối vào, chợt nhìn thấy những sợi tóc mượt dài vương trên sàn chòi canh trâu. Biết chuyện này, quan lang vô cùng tức giận và lo lắng. Phen này chắc là mất con gái rồi. Mất con gái tức là mất mấy trăm trai tráng làm mướn không công! Hắn bèn lập mưu giết chàng Cốc. Hắn cho người vào rừng bảo chàng Cốc rằng chàng xứng đáng làm rể nhà quan lang, nhưng chàng phải đến Lũng Phia lấy ngà voi, sừng tê giác, gạc nai về làm lễ vật đám cưới. Lũng Phia là khu rừng rậm rạp giữa ba bề vách đá, là nơi có nhiều thú dữ ăn thịt người, chắc chắn Cốc sẽ không có đường về. Vừa vui vừa lo, chàng Cốc lên đường.

Tới nơi chàng cất tiếng sáo than thở tự tình. Tiếng sáo động lòng các loài thú rừng. Chúng tụ tập xung quanh chàng cốc, bảo nhau giúp chàng. Voi hiến đôi ngà óng chuốt. Tê giác, hươu nai dâng những cặp sừng đẹp hiếm thấy. Người nhà quan lang vào Lũng Phia dò la, thấy vậy về báo quan lang. Quan lang tức giận ra lệnh đốt khu rừng. Lửa cháy rừng rực vây kín bốn phía. Bỗng trời đổ cơn mưa rào dập tắt lửa. Chưa hết bàng hoàng thì chàng Cốc đã thấy hiện ra trước mắt một ông lão râu tóc bạc trắng như mây.

Chàng vội lạy tạ công ơn cứu mạng. Tiên ông báo cho chàng biết lòng dạ hiểm đọc của quan lang và khuyên chàng trở về quê hương. Rồi cho chàng một chiếc lược làm vật hộ mệnh và dặn "Nếu gặp nguy hiểm cứ bẻ răng lược vứt lại phía sau". Quá thương nhớ nàng Công và chưa kịp một lời từ giã, chàng Cốc trở về chòi canh trâu nhờ tiếng sáo nhắn gửi đến nàng lời hò hẹn. Đã biết dã tâm của cha, nghe tiếng sao quen, nàng Công vội xuống sàn, nhẩy lên lưng ngựa hồng của cha phi vào rừng.

Sáng ra, không thấy con gái, lại thấy mất ngựa hồng, quan lang chợt hiểu và hốt hoảng hò hét người ngựa rầm rầm đuổi bắt. Nàng Công và chàng Cốc cùng ngồi trên lưng ngựa hồng phóng vun vút như tên bay. Mỗi lần nghe tiếng vó ngựa, tiếng chó sủa và tiến hò hét sau lưng, chàng Cốc lại bẻ một răng lược ném lại phía sau. Chiếc răng lược vụt hiện thành một dãy núi ngăn bước tiến của lũ người nhà quan lang. Đêm khuya, đến một vùng đát bằng, hai người xuống ngựa đốt lửa và nghỉ ngơi lấy sức.

Quân của lang quân quyết đuổi đến cùng. Khi răng lược đã hết, quân quan lang đuổi đến nơi, nàng Công than khóc cùng chàng Cốc và một mực bảo chàng hãy một mình phi ngựa chốn về quê, chờ ngày gặp nhau. Hai người đớn đau chia tay. Chàng Cốc lên ngựa và ném lại chiếc sống lược còn lại. MẶt đát bỗng nứt ra một vết nứt dài và sâu. Vừa lúc đó quân quan lang đến bắt nàng Công vè nhốt vào buồng kín.

Từ đó, hai người thương nhớ và chờ đợi nhau mà chẳng có cách nào tìm gặp nhau. Tiếng sáo chàng Cốc không vọng tới nàng Công. Nước mắt nàng Công chỉ mình nàng Công biết.

Đã bao mùa đằng đẵng mà không thấy nàng Công tới. Nhớ thương, tuyệt vọng, chàng Cốc héo hon mà chết, trời thương cảm đã hóa chàng thành một quả núi sừng sững giữa trời. Suốt bốn mùa, gió man mác trong cây lá nghe như tiếng sáo năm nào ngân nga.

Còn nàng Công trong buồng giam nhớ thương chàng Cốc đầy vơi mà quằn quại khô gầy. Nàng khóc ngày khóc đêm. Cho đến một ngày kia cả tấm thân nàng hóa thành nước mắt. Nước mắt yêu đương chung thủy qua năm tháng thấm sâu vào đất, chảy thành dòng theo vết nứt tìm về núi Cốc.

Mỗi năm khi mùa hè đến, trên núi Cốc và đôi bờ sông Công nở đày loài hoa sim tím như thầm nhác thiên diễm tình thửa ấy. Nàng Công quặn mình đau đớn, uất hận khao khát. Đó là những ngày mưa lũ, nước sông Công dâng đày ào ạt để đến gần núi Cốc hơn.

Ngưòi ta còn kể rằng vùng đất hai người đốt lửa sưởi đêm ấy sau này có tên là Yên Lãng để ghi kỷ niệm một đêm yên lành hạnh phúc của đôi trai gái. Còn đống than dốt lửa tình yêu son sắt ấy được đát vùi lấp giữ gìn, rồi trở thành mỏ than Núi Hồng bây giờ. Xã Tiên Hội dưới chân Tam Đảo là nơi các nàng tiên tụ hội để chứng kiến mối tình đẹp dưới trần gian. Nước mắt chàng Cốc nàng Công chia tay nhau và nước mát cảm động của các nàng tiên rơi thành cơn mưa rào tháng bảy hàng năm ở xã Tiên Hội. Còn nước mắt nàng Công chảy về vùng Tân Cương là quê chàng Cốc, thấm vào rễ cây chè tạo nên vị chè ngọt thơm nổi tiếng mà chỉ vùng này mới có.

BÂY GIỜ ĐÔI LỨA GẶP NHAU

Đến thăm núi Cốc sông Công

Nghe câu chuyện cũ nỗi lòng sót thương

Trải qua trăm gió ngàn sương

Mối tình son sắt thủy chung mãi còn

Chàng Cốc chở đợi thành non

Nàng Công thương nhớ lệ mòn thành sông

Đôi người đôi ngả ngóng trông

Núi cao đợi nước, nước không tới bờ

Tình yêu đau đáu đợi chờ

Ngàn năm cách mặt, bây giờ gặp nhau

Mặt hồ in bóng núi cao

Một con đập nối nhịp cầu thương yêu

Từ nay sớm sớm chiều chiều

Nước ôm lấy núi, núi dìu nước lên

Nước đi tưới mát trăm miền

Lúa đồng như có phép tiên đổi đời

Bốn mùa xanh tốt bời bời

Ngọt ngào câu hát đón mời khách xa..