Trống cơm Tốp ca nam nữ Trống Cơm là bài dân ca rất quen thuộc trong các dịp lễ hội hoặc giao lưu văn nghệ cây nhà lá vườn, quanh khu chòm xóm. Tuy có tiết tấu rộn ràng khiến người nghe muốn nhảy múa, thế nhưng bạn có biết đây thực ra là một bài hát mang tâm trạng buồn không? Thực tế thì Trống Cơm là tâm trạng buồn trong ngày hội xuân đông vui của làng. Theo văn hóa làng xã đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ, hằng năm, cứ dịp cấy hái đã xong, nhân tiết xuân mát mẻ, khắp làng trên xóm dưới mở hội vui, gái trai nô nức đi trẩy hội. Đây cũng là một trong những lúc hiếm hoi cánh cổng làng mở toang Ba Quan (ba cửa, và trong Tiếng Việt không có từ tam quan) đón du khách thập phương về tế lễ dâng hương, cũng là cho trai tài đi tìm vợ, cho gái ngoan đi tầm chồng. Khi này sân đình là nơi hò hẹn lứa đôi, một cô gái lẻ bóng lại mang tâm trạng buồn vì ngóng trông người con trai nhà nông, có thể vì cuộc sống khó khăn nên ngày hội vui vẫn phải đi làm việc. Cô đang rất khó xử vì con tim thì nhớ người không có ở đây, và bản thân thì bị bủa vây bởi những người đàn ông khác trong và ngoài làng. Cô ví người thầm thương với con chim sít, một loài chim thường miệt mài nhặt nhạnh những hạt thóc còn sót lại ngoài đồng sau vụ gặt; lại ví những người đàn ông kia thành một bầy con nhện, lim dim đôi mắt há miệng giăng "tơ tình". Thành ra cô gái mới ở tâm trạng "duyên nợ khách tang bồng". Lời bài hát Tình bằng có cái trống cơm, Khen ai khéo vỗ ố mấy bông nên bông. Một bầy tang tình con sít, một bầy tang tình con sít Ố mấy lội sông, ố mấy đi tìm em nhớ thương ai. Đôi con mắt lim dim, đôi con mắt lim dim. Một bầy tang tình con nhện (ơ ớ ơ ố mấy) giăng tơ, Giăng tơ ố mấy đi tìm em nhớ thương ai. Duyên nợ khách tang bồng, Duyên nợ khách tang bồng.
Chiều hôm qua lên bài "Trống Cơm" xong đến tối tôi thấy "Trống Cơm" trên tập 3 chương trình Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai Thật là cảm giác!
