Trí tuệ cảm xúc là gì? Các thành phần của trí tuệ cảm xúc?

1. Trí tuệ cảm xúc là gì?

Trí tuệ cảm xúc (Emotional intelligence - EI ) là khả năng kiểm soát cảm xúc của bản thân và của người khác, để phân biệt đối xử giữa họ và sử dụng thông tin này để hướng dẫn suy nghĩ và hành động của một người. Đây là nhánh nghiên cứu tương đối mới của ngành tâm lý học, vì vậy định nghĩa của trí tuệ cảm xúc không ngừng thay đổi.

Ví dụ, nhận ra EI trong bản thân giúp bạn điều chỉnh và quản lý cảm xúc của mình, trong khi đó, việc nhận ra các cảm xúc của người khác sẽ đưa đến sự thấu cảm và thành công trong các mối quan hệ, cả cá nhân lẫn công việc.

​

Những người có trí tuệ cảm xúc cao có thể nhận biết cảm xúc của chính họ và của người khác, sử dụng thông tin cảm xúc để hướng dẫn suy nghĩ và hành vi, phân biệt giữa các cảm giác khác nhau và gắn nhãn chúng một cách thích hợp, và điều chỉnh cảm xúc để thích ứng với môi trường.

2. Nguồn gốc của trí tuệ cảm xúc:

​

Lý thuyết về trí tuệ cảm xúc được Peter Salovey và John D. Mayer đưa ra vào những năm 1990, và được Daniel Goleman tiếp tục phát triển và đưa ra công chúng. Khái niệm này, còn được gọi là thương số cảm xúc hoặc EQ, đã được chấp nhận rộng rãi. Tuy nhiên, một số nhà tâm lý học lập luận rằng bởi vì EQ không thể được nắm bắt thông qua các bài kiểm tra tâm lý (chẳng hạn như trí thông minh nói chung), nó thiếu sức mạnh giải thích thực sự.

3. Các thành phần của Trí tuệ cảm xúc:

Các nhà nghiên cứu cho rằng có bốn cấp độ khác nhau của trí tuệ cảm xúc bao gồm nhận thức cảm xúc, khả năng lý luận bằng cách sử dụng cảm xúc, khả năng hiểu cảm xúc và khả năng quản lý cảm xúc.

​

Cấp độ 1: Nhận thức cảm xúc

Bước đầu tiên để hiểu cảm xúc là nhận thức chúng một cách chính xác. Trong nhiều trường hợp, điều này có thể liên quan đến việc hiểu các tín hiệu phi ngôn ngữ như ngôn ngữ cơ thể và nét mặt.

Cấp độ 2: Lý luận bằng cảm xúc

Bước tiếp theo liên quan đến việc sử dụng cảm xúc để thúc đẩy hoạt động tư duy và nhận thức. Cảm xúc giúp ưu tiên những gì chúng ta chú ý và phản ứng; chúng ta phản ứng một cách cảm xúc với những thứ thu hút sự chú ý của chúng ta.

Cấp độ 3: Hiểu về cảm xúc

Những cảm xúc mà chúng ta nhận thức có thể mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Nếu ai đó đang bộc lộ cảm xúc tức giận, người quan sát phải giải thích nguyên nhân gây ra sự tức giận của người đó và ý nghĩa của nó. Ví dụ, nếu sếp của bạn tỏ ra tức giận, điều đó có thể có nghĩa là họ không hài lòng với công việc của bạn, hoặc có thể là do họ bị phạt quá tốc độ trên đường đi làm vào sáng hôm đó hoặc họ đã gây gổ với đối tác của mình.

Cấp độ 4: Quản lý cảm xúc

Khả năng quản lý cảm xúc hiệu quả là một phần quan trọng của trí thông minh cảm xúc và mức độ cao nhất. Điều tiết cảm xúc và phản ứng một cách thích hợp cũng như đáp lại cảm xúc của người khác là tất cả các khía cạnh quan trọng của quản lý cảm xúc.

4. Cách cải thiện EI:

Trí tuệ cảm xúc không phải là bẩm sinh, bạn có thể rèn luyện chúng mỗi ngày. Và bằng cách đó, bạn có thể đạt được lợi thế hơn những đồng nghiệp khác bởi vì bạn hoàn toàn làm chủ được cảm xúc của mình, bạn có thể hợp tác cùng những người khó tính và giải quyết các vấn đề phức tạp. Vậy, chúng ta có thể cải thiện EI bằng cách nào?

​

Cách đơn giản nhất là bạn hãy học cách xác định những cảm xúc mà bạn đang có và cố gắng cảm nhận để hiểu được chúng. Nếu bạn có thể gọi tên cảm xúc đó thì bạn sẽ hiểu rõ hơn về những gì bạn đang cảm thấy.

Hoặc nếu bạn không biết mình đang cảm thấy như thế nào, thì hãy hỏi một ai đó. Hãy hỏi những người quen biết bạn và người bạn tin tưởng về cảm giác của bạn về những thứ bạn đang trải qua. Bạn có thể sẽ tìm được câu trả lời thật sự bất ngờ và chính xác đó.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể học cách điều tiết cảm xúc của mình tốt hơn, bằng cách dừng lại và suy nghĩ trước khi hành động và phán xét.

Những kỹ năng này sẽ giúp bạn rèn luyện quyết tâm bên trong và gắn bó với những gì thực sự quan trọng trong cuộc sống. Hãy lắng nghe cơ thể mình nhiều hơn và cảm nhận những tín hiệu cảm xúc bạn đang có sẽ giúp EI được cải thiện đáng kể đấy.