Kể đến những tác giả, tác phẩm xuất sắc của văn học trung đại Việt Nam, ta nghĩ ngay đến Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều của ông. Với tấm lòng nhân đạo tha thiết và tài năng văn học kiệt xuất, Nguyễn Du để lại ấn tượng sâu sắc qua những sáng tác của ông, đặc biệt là Truyện Kiều. Thân thế, sự nghiệp của đại thi hào Nguyễn Du Nguyễn Du tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên (1765 - 1820), quê ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Xuất thân trong gia đình quý tộc, nhiều đời làm quan, có truyền thống văn chương. Cha là Nguyễn Nghiễm làm tới tể tướng dưới triều Lê, cũng là người giỏi văn chương. Mẹ là bà Trân Thị Tân người con gái xứ Kinh Bắc. Anh khác mẹ (con bà chính) Nguyễn Khản làm tới Tham Tụng, Thái Bảo trong triều. Nguyễn Du sống ở thời đại đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam, đó là sự kì khủng hoảng trầm trọng, giai cấp thông trị thối nát, tham lam, tàn bạo, các tập đoàn phong kiến (Lê - Trịnh- Nguyễn) chém giết lẫn nhau. Nông dân nổi dậy khởi nghĩa ở khắp nơi, đời sống nhân dân khổ cực, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra, tiêu biểu là phong trào Tây Sơn mà đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Huệ. Những yếu tố này tác động nhiều tới tình cảm, nhận thức của Nguyễn Du. Ông sớm lâm vào cảnh mồ côi (9 tuổi cha mất, 12 tuổi mẹ mất), phải sống phiêu bạt nhiều năm, nhiều nơi, lúc ở Thăng Long, lúc lại vào quê nội Hà Tĩnh, có giai đoạn về quê vợ ở Thái Bình. Những biến động lịch sử và cuộc đời đó đã tác động nhiều đến tâm hồn và tư tưởng của Nguyễn Du. Bởi thế ông cũng có nhiều tâm trạng: Trung thành với nhà Lê, chống quân Tây sơn, sau này làm quan triều Nguyễn nhưng lại rụt rè, u uất. Có thể nói cuộc đời ông chìm nổi, gian truân, đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều hạng người, đời từng trải, vôn sông phong phú, có nhận thức sâu rộng, được coi là một trong năm người giỏi nhất nước Nam lúc bấy giờ. Ông còn là người có trái tim giàu lòng yêu thương, cảm thông sâu sắc với những người nghèo khổ, với nhũng đau khổ của nhân dân Nguyễn Du nổi tiếng trước hết bởi cái tâm của một người luôn nghĩ đến nhân dân, luôn bênh vực cho những cuộc đời. Nhưng số phận éo le, oan trái, đặc biệt là thân phận người phụ nữ. Nguyễn Du cũng là người có năng khiếu văn học bẩm sinh, bậc thầy trong việc sử dụng tiếng Việt, ngôi sao chói lọi trong nền văn học trung đại Việt Nam. Về sự nghiệp, văn học Nguyễn Du có nhiều sáng tạo lớn cả về chữ Hán và chữ Nôm. Các sáng tác chữ Hán có Thanh Hiên thi tập (78 bài), Bắc hành tạp lục (125 bài), Nam trung tạp ngâm (40 bài).. sáng tác chữ Nôm có Vân chiêu hồn, Văn tế sống hai cô gái Trường Lưu, tiêu biểu là tác phẩm "Truyện Kiều" hay còn gọi là "Đoạn trường tân thanh". Truyện Kiều - cung đàn bạc mệnh đầy xót xa về thân phận của người phụ nữ "Truyện Kiều" ra đời đầu thế kỉ XIX (khoảng từ 1805 - 1809), lúc đầu có tên là "Đoạn trường tân thanh" (Tiếng kêu mới đứt ruột), sau này đổi thành "Truyện Kiều". Tác phẩm viết dựa trên cuốn tiểu thuyết "Kim Vân Kiều truyện" của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc) nhưng đã có sự sáng tạo tài tình và thay đổi, bổ sung nhiều yếu tố trong cốt truyện cho phù hợp với hoàn cảnh xã hội Việt Nam lúc bấy giờ. Là truyện thơ Nôm được viết bằng thơ lục bát, dài 3254 câu, chia làm 3 phần (Gặp gỡ và đính ước; Gia biến và lưu lạc; Đoàn tụ). Đề tài của truyện là viết về cuộc đời Kiều nhưng thông qua đó tố cáo xã hội phong kiến lúc bấy giờ đã chà đạp, xô đẩy người phụ nữ vào bước đường cùng; đồng thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của Thúy Kiều và của người phụ nữ nói chung. Tác phẩm còn thể hiện rất rõ hiện thực cuộc sống đương thời với "con mắt trông thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ tới muôn đời" của nhà thơ. "Truyện Kiều" kể về cuộc đời truân chuyên của người con gái tài sắc Thúy Kiều. Thúy Kiều là một cô gái sinh trưởng trong gia đình họ Vương có ba chị em: Thúy Kiều, Thúy Vân và Vương Quan. Kiều là người con gái tài năng và nhan sắc thuộc bậc trên người. Nàng còn là người con hiếu nghĩa. Trong hội đạp thanh, Kiều gặp Kim Trọng, họ đã yêu nhau sau đó đính ước. Khi Kim Trọng về Liêu Dương hộ tang chú, gia đình Kiều gặp tai biến, Kiều phải bán mình chuộc cha. Mã Giám sinh mua Kiều về Lâm Tri. Tú Bà lập mưu biến nàng thành gái lầu xanh. Thúc Sinh chuộc Kiều và cưới nàng làm vợ lẽ. Nàng lại bị Hoạn Thư - vợ Thúc Sinh sai lính đến bắt về làm hoa nô và bày trò đánh ghen. Nàng trốn khỏi nhà Thúc Sinh. Nhưng lại rơi vào tay Bạc Bà, Bạc Hạnh phải vào lầu xanh lần thứ hai. Tại đây, Kiều gặp Từ Hải - một anh hùng "đội trời, đạp đất", chàng chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, giúp Kiều báo ân, báo oán. Kiều lại mắc mưu Hồ Tôn Hiến, Từ Hải bị chết đứng. Kiều bị ép lấy viên thổ quan nể Nhục nhã, đau đớn, nàng nhảy xuống sông Tiền Đường tự tư. Được sư Giác Duyên cứu và đi tu. Kim Trọng trở lại sau nửa năm, chàng kết duyên với Thúy Vân theo lời trao duyên của Kiều. Sau này, Kim Trọng và Vương Quan đã bỏ nhiều công sức tìm Thúy Kiều. Rất may họ đã gặp lại Thúy Kiều, Kiều được đoàn tụ với gia đình và Kim Trọng sau mười lăm năm lưu lạc. Giá trị nội dung và nghệ thuật của "Truyện Kiều" Giá trị nội dung thể hiện qua giá trị hiện thực và nhân đạo. Giá trị hiện thực của tác phẩm là phản ánh hiện thực xã hội đương thời với bộ mặt tàn bạo của giai cấp thống trị. Sức mạnh của đồng tiền và số phận những con người bị áp bức, nạn nhân của đồng tiền, đặc biệt là người phụ nữ. Gia đình nhà Vương ông đang sống bình yên, chỉ vì một lời không đâu vào đâu của thằng bán tơ "vu oan giá họa", thế là cuộc sống yên lành bị phá vỡ, tai họa ở đâu ập xuống nhà Kiều. Sau cái cớ ấy bọn sai nha tiến vào nhà Kiều cướp phá đánh đập, chúng đã được một lũ quan lại dung túng, bảo hộ, giật dây. Kẻ cầm đầu lũ vô lại đấy đã thảng thắn đòi: "Có ba trăm lạng, việc này mới xong". Tên quan xử kiện vụ án của Kiều được Nguyễn Du đặc tả: "Trông lên mặt sắt đen sì". Hồ Tôn Hiến, tên quan lớn nhất trong "Truyện Kiều", đại diện cho triều đình phong kiến với tư cách là một Tổng đốc trọng thần nhưng lại "Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình". Sức mạnh của đồng tiền khi nó nằm trong tay kẻ xấu thật kinh khủng, đồng tiền đã thành một thế lực vạn năng chi phối mọi hoạt động, làm băng hoại lương tâm, nhân phẩm của con người. Nhà phê bình văn học Hoài Thanh đã viết về đồng tiền trong "Truyện Kiều" : "Quan lại vì tiền mà bất chấp công lí, sai nha vì tiền mà tra tấn cha con Vương ông, Tú bà, Mã Giám sinh vì tiền mà làm nghề buôn thịt bán người, Sở Khanh vì tiền mà táng tận lương tâm, Khuyển Ưng vì tiền mà lao vào tội ác, cả một xã hội chạy theo đồng tiền". Cuộc đời đầy nước mắt của người con gái tài sắc Thúy Kiều cũng bắt đầu từ chính sức mạnh và sự bất nhân của đồng tiền. Giá trị nhân đạo được thể hiện trước hết là sự trân trọng đề cao con người từ ngoại hình, phẩm chất, tài năng khát vọng đến ước mơ và tình yêu chân chính. Về ngoại hình, ta thấy Thúy Vân là một thiếu nữ đoan trang phúc hậu, Thúy Kiều đẹp thuộc diện "sắc trung chi thánh" - quá ư là hơn người, hơn đời, Kim Trọng mang vẻ đẹp của một văn nhân thư sinh, Từ Hải đẹp kiểu người anh hùng: Vai năm tấc rộng thân mười thước cao. Về phẩm chất Thúy Vân là một cô gái ngoan. Kim Trọng - một chàng trai chung tình. Thúy Kiểu tài năng (Cầm, kì, thi, họa) - một người con hiếu thảo, giàu đức hy sinh, người yêu chung thủy. Tình yêu Kim Kiều - Tinh yêu hồn nhiên trong trắng, nó vượt sự ràng buộc khắt khe của lễ giáo phong kiến trong thời điểm chế độ phong kiến suy tàn. Bên cạnh đó, "Truyện Kiều" còn lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo đã chà đạp lên quyền sống của con người, đề cao tự do và công lí. Thúy Kiều điển hình cho người phụ nữ trong xã hội xưa, mười lăm năm lưu lạc của nàng là một chuỗi bi kịch. Dường như bao nhiêu nỗi cực khổ của người đàn bà thời trước đều ập xuống vai nàng. Từ một cô tiểu thư các, Kiều trở thành hàng hóa để cho người ta mua bán, rồi Kiều bị lừa gạt bị rơi vào lầu xanh tới hai lần, đem thân đi làm lẽ, làm đứa ở, rồi bị đánh đòn, lãng nhục trở thành tội phạm ở công đường, bị sỉ nhục, bị rơi vào cảnh giết chồng, kết thúc là phải tự vẫn. Cuộc đời Thúy Kiều là một bản cáo trạng đanh thép tố cáo xã hội phong kiến bất nhân, xã hội ấy làm cho người lương thiện phải tìm đến cái chết. Còn khát vọng tự do và công lý được ông gửi gắm qua nhân vật Từ Hải và màn báo ân báo oán. Mặt khác, "Truyện Kiều" còn thể hiện niềm thương cảm sâu sắc trước những đau khổ của con người đặc biệt là người phụ nữ. Nguyễn Du như khóc cùng tiếng đàn và cuộc đời của Thúy Kiều, ông cũng bày tỏ thái độ trân trọng Kiều cho dù có lúc nàng đã là hạng người dưới đáy của xã hội. Bên cạnh đó, "Truyện Kiều" của Nguyễn Du có thể khắc sâu trong lòng nhân dân như vậy còn ở giá trị nghệ thuật. Trong tác phẩm của mình ông đã bộc lộ sự tài hoa, sắc sảo trong nghệ thuật tự sự, miêu tả nhân vật, tả cảnh, sử dụng ngôn từ.. hay nói đúng hơn là giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Về ngôn ngữ, "Truyện Kiều" là một kiệt tác nghệ thuật, với bút pháp của một nghệ sĩ thiên tài, tiếng Việt trong "Truyện Kiều" đã đạt đến độ giàu và đẹp. Về nghệ thuật tự sự, thành công của "Truyện Kiều" trên tất cả các phương diện: Ngôn ngữ kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật miêu tả - tả cảnh ngụ tình. Nhận xét về Nguyễn Du và "Truyện Kiều", tác giả Mộng Liên Đường trong lời tựa "Truyện Kiều" đã viết: "Lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thìa, ngậm ngùi, đau đớn đến đứt ruột. Tố Như sử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh cũng hệt, đàm tình đã thiết, nếu không có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy". Đây chính là đã khái quát rất tuyệt vời về giá trị của "Truyện Kiều" trên mọi phương diện. Từ quê hương, xã hội, gia đình, cuộc đời, năng khiếu bẩm sinh, đã tạo cho Nguyễn Du có trái tim yêu thương vĩ đại, một thiên tài văn chương với sự nghiệp văn học có giá trị lớn. Ông là đại thi hào của dân tộc Việt Nam, là danh nhân văn hóa thế giới, đóng góp to lớn đối với sự phát triển của văn học Việt Nam. Nguyễn Du và "Truyện Kiều" sẽ sống mãi với dân tộc và trở thành linh hồn của dân tộc. Nội dung HOT bị ẩn: Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem Chưa có tài khoản? Nhấn Đăng Ký ngay nha!
Tóm tắt Truyện Kiều Phần thứ nhất – Gặp gỡ và đính ước: Thúy Kiều là con gái lớn trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu. Ngoài Kiều, gia đình họ Vương còn có một cô con gái là Thúy Vân và con trai là Vương Quan. Thúy Kiều sinh ra vốn đã xinh đẹp thông minh. Lớn lên, nàng nổi tiếng là người con gái tài sắc vẹn toàn. Trong một buổi du xuân vào tiết thanh minh tháng ba, Kiều gặp Kim Trọng. Kiều đã bị thu hút bởi vẻ hào hoa, phong nhã của Kim Trọng. Từ đó, cặp đôi nhanh chóng nảy sinh những tình cảm tốt đẹp. Họ chủ động thề nguyện và đính ước với nhau. Phần thứ hai – Gia biến và lưu lạc: Sau ngày đính ước, Kim Trọng phải về Liêu Dương chịu tang chú, cùng thời điểm này gia đình Kiều gặp tai họa do thằng bán tơ vu oan. Trước hoàn cảnh đó, Kiều phải dứt tình với Kim Trọng để bán mình chuộc cha. Trao duyên cho Thúy Vân xong, nàng rơi vào tay Mã Giám Sinh, Tú Bà, bị lừa bán qua lại bởi bọn trùm lầu xanh. Đau khổ khi biết mình bị lừa và đưa vào lầu xanh, Kiều tự tử nhưng không thành, sau đó còn bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích. Nàng bị Sở Khanh lừa, bị bắt, bị đánh và ép phải tiếp khách làng chơi. Rồi nàng được Thúc Sinh chuộc ra làm vợ lẽ nhưng bị vợ cả của Thúc Sinh là Hoạn Thư ghen và hành hạ. Vì quá khổ cực, Kiều đã bỏ trốn khỏi nhà Hoạn Thư và nương nhờ nơi cửa Phật. Song sư Giác Duyên lại vô tình gửi nàng cho Bạc Bà, Kiều lại vào lầu xanh lần thứ hai. Lần này Kiều gặp Từ Hải – người anh hùng trí dũng song toàn đã chuộc nàng ra và giúp nàng báo ân báo oán. Chẳng bao lâu, do bị mắc lừa Hồ Tôn Hiến mà Từ Hải chết đứng, Thúy Kiều bị ép gả cho một tên Thổ quan. Quá tủi nhục, Kiều quyết định tự vẫn ở sông Tiền Đường nhưng được sư Giác Duyên cứu sống và lần thứ hai nàng sống nương nhờ cửa Phật. Phần thứ ba – Đoàn tụ: Sau khi đỗ đạt làm quan, Kim Trọng đã cất công ròng rã tìm lại Thúy Kiều. Đến sông Tiền Đường, biết nàng tự vẫn, Kim Trọng đã lập đàn giải oan cho nàng. Tình cờ, sư Giác Duyên đi qua nên Kim, Kiều tìm được nhau và Kiều được đoàn tụ với gia đình.
Phân tích Truyện Kiều Nhà phê bình Hoài Thanh từng nhận xét về tác gia Nguyễn Du và "Truyện Kiều" : "Tuy Nguyễn Du đã sáng tạo nhân vật Thúy Kiều nhưng Kiều lại có thật với Nguyễn Du, Nguyễn Du đã sống rất lâu trong tâm tình của Kiều, đã nhập vào Kiều làm một", giúp ta thấy tuyệt tác "Truyện Kiều" ghi dấu tâm huyết, tài năng của thi nhân đến nhường nào. Đại thi hào Nguyễn Du xuất thân trong một gia đình đại quý tộc, giàu truyền thống khoa bảng. Cơn lốc lịch sử đạp đổ lầu son gác tía đẩy ông vào cuộc sống lay lắt, tha hương suốt mười lăm năm trời. Cuộc sống đó bóp nghẹt lí tưởng, khiến ông sống giữa cuộc đời như những người bình thường nhất. Trực tiếp chứng kiến nỗi khổ của nhân dân nên ông có con mắt nhìn đời thông suốt sáu cõi. Những va đập cuộc đời khiến thi sĩ đồng cảm sâu xa với mọi kiếp người đày đọa, tạo nên chiều sâu tư tưởng tác phẩm "Truyện Kiều" sau này. Vốn hiểu biết uyên bác của Nguyễn Du là cơ sở để tuyệt tác "Truyện Kiều" trở thành một viên ngọc sáng trong văn học Việt Nam về giá trị nghệ thuật. Mộng Liên Đường cho rằng: "Những lời văn tả ra hình như có máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm ở trên tờ giấy, khiến ai đọc cũng phải thấm thía, ngậm ngùi, đau đớn như đứt ruột." Tác phẩm ban đầu mang tên "Đoạn trường tân thanh" nhưng nhân dân gọi là "Truyện Kiều". Áng truyện thơ lấy nội dung từ tiểu thuyết "Kim Vân Kiều truyện" nhưng những sáng tạo của đại thi hào là rất lớn. Câu chuyện nói về mười lăm năm lưu lạc, tủi nhục của nàng Kiều sau khi gia biến, bán mình chuộc cha và em. Chủ nghĩa nhân đạo cao đẹp của Nguyễn Du biến một câu chuyện tình khổ thành khúc ca đớn đau, tri âm với kẻ bạc mệnh, những điều mắt thấy tai nghe trong xã hội bấy giờ cũng đi vào trang viết của thi sĩ. "Truyện Kiều" ngợi ca tình yêu tự do và ước mơ công lí. Mối tình Kim - Kiều dám vượt lên những ràng buộc của lễ giáo phong kiến khắt khe để thề nguyền cùng nhau; rung động đầu đời trong sáng, chân tình không chút vụ lợi. Hình ảnh nàng Kiều: "Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình" là sự khuyến khích của Nguyễn Du với tinh thần chủ động ấy. Giữa phường gian trá, thi nhân khắc họa nhân vật Từ Hải không chỉ thể hiện ước nguyện xã hội công lí mà nhân vật còn phần nào phản ánh lí tưởng của thi sĩ từng bị giam hãm. Từ Hải là ngôi sao sáng băng qua cuộc đời Kiều, giúp nàng thực hiện màn báo ân, báo oán thích đáng. Bên cạnh đó, đọc "Truyện Kiều" như nghe vọng lại tiếng khóc đau thương cho thân phận con người: Ông cho rằng "Chữ tài liền với chữ tai một vần" nên xoay quanh đời Kiều - người con gái tài hoa - luôn phải gánh chịu bao giông tố; tiếng khóc xót xa cho mối tình đằm thắm Kim - Kiều "đứt gánh tương tư", mối tình tri kỉ của Từ Hải và nàng Kiều; giọt nước mắt đắng chát khi nhân phẩm bị chà đạp, thân xác con người bị đánh đập tàn nhẫn. Sâu xa hơn, đó là tiếng kêu khóc vang lên đòi quyền sống cho con người trong nỗi đau nhân thế. Nguyễn Đình Thi nhận định: "Truyện Kiều là ngọn roi sắt quất thẳng vào những sự bất công, độc ác, dối trá.." Có thể xem thi phẩm là bản cáo trạng đanh thép vạch trần sự mục ruỗng, thối nát của xã hội bấy giờ. Mọi tầng lớp đều bị thế lực đồng tiền chi phối, từ thằng bán tơ, lũ buôn thịt bán người như Tú Bà, Bạc Bà, Bạc Hạnh, đến quan chức Hồ Tôn Hiến.. Nguyễn Du bóc trần, nhìn thẳng vào thực trạng, gọi tên những kẻ chà đạp lên quyền sống con người. "Truyện Kiều" có sức sống trường tồn còn bởi những giá trị nghệ thuật đặc sắc. Với học vấn uyên thâm, Nguyễn Du thành công xây dựng nhân vật sinh động, cá tính. Nàng Kiều không phải nhân vật minh họa mà nàng có đời sống nội tâm. Lí tưởng cao đẹp của Từ Hải cũng được khắc tạc trong lời thơ. Với thể thơ lục bát giàu truyền thống, đại thi hào biến một tiểu thuyết thành thơ vừa mộc mạc vừa trang nhã, cổ điển. Điểm nhìn trần thuật của tác giả cũng thay đổi linh hoạt, đặt vào từng nhân vật, khiến tác phẩm không khô khan. Ngôn ngữ trong "Truyện Kiều" có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ngôn từ bác học và dân gian, tạo nên sức biểu cảm, sự trong sáng. "Truyện Kiều" là áng thiên cổ kì bút mà ta không thể không nhớ tới khi nhắc đến đại thi hào Nguyễn Du. Ở đó hội tụ tất cả cái tài, cái tâm, tấm lòng và tầm vóc của thi nhân. Những giá trị đích thực của tác phẩm còn bất tử với nền văn học Việt Nam.
Nhân vật trong Truyện Kiều Vương ông: Cha của Vương Thuý Kiều, Vương Thuý Vân và Vương Quan. Vương bà: Vợ của Vương ông. Nhân vật này được khắc họa khá mờ nhạt. Thuý Kiều: Tên đầy đủ Vương Thuý Kiều, là trưởng nữ của Vương ông và Vương bà, là chị của Vương Thuý Vân và Vương Quan. Khi Thuý Kiều làm nữ tì ở Hoạn phủ, Hoạn phu nhân đặt cho tên Hoa Nô. Khi Kiều vào Quan Âm Các có đạo hiệu Trạc Tuyền. Thúy Vân: Tên đầy đủ Vương Thúy Vân, là thứ nữ của Vương ông và Vương bà, là em gái của Vương Thuý Kiều và là chị hai của Vương Quan. Vương Quan: Là con trai út của Vương ông và Vương bà, là em của Vương Thuý Vân và Vương Thuý Kiều. Kim Trọng: Thư sinh hào hoa phong nhã, đọc nhiều kinh sách, chuyên đường học thức; là người yêu của Thúy Kiều. Đạm Tiên: Kĩ nữ tài sắc chết trẻ. Tuy Đạm Tiên không xuất hiện là một nhân vật còn sống, mà thông qua câu chuyện đời đầy bất trắc của nàng gây tác động vào nhân vật Kiều. Có thể coi Đạm Tiên nhân vật thuộc giới siêu hình có tương tác vào thế giới thực của nhân vật trong truyện. Thằng bán tơ: Kẻ vu khống hãm hại gia đình Thúy Kiều. Mã giám sinh (nghĩa là "giám sinh họ Mã") : Người mua Kiều cho Tú Bà, đẩy nàng vào lầu xanh. Đây là nhân vật đểu giả, dâm ô, lưu manh, lừa người. Tú bà: Chủ lầu xanh nơi Kiều bị bán vào. Nhân vật đại diện cho sự lừa lọc, tham lam. Sở Khanh: Vì tiền mà lừa dối, hãm hại Thúy Kiều, bản chất lưu manh, lừa lọc, dối trá, ngụy biện, hèn nhát. Thúc sinh (nghĩa là "thư sinh họ Thúc") : Tên đầy đủ Thúc Kỳ Tâm - "Kỳ Tâm họ Thúc cũng nòi thư hương", đã đem tiền chuộc Kiều khỏi lầu xanh (lần 1), cưới nàng làm vợ lẽ. Hoạn Thư: Vợ của Thúc sinh, nóng nảy, ghen tuông mù quáng, hành hạ, sỉ nhục, đánh đập Thúy Kiều tàn tệ. Hoạn phu nhân: Mẹ của Hoạn Thư. Thúc ông: Cha của Thúc sinh. Khuyển, Ưng: Tay sai của Hoạn Thư. Giác Duyên: Ni cô Quan Âm các, người hai lần cứu vớt Kiều hoạn nạn. Bạc bà: Phật tử thường hay lui tới chùa Quan Âm các, cùng nghề với Tú bà. Bạc Hạnh: Cháu của Bạc Bà, kẻ lừa bán Thúy Kiều vào lầu xanh lần thứ hai. Từ Hải: Một anh hùng lừng danh, đầu đội trời, chân đạp đất. Từ Hải khởi binh giành nửa giang sơn, chuộc Kiều khỏi lầu xanh (lần 2), cưới nàng làm vợ. Sau đó, Từ Hải giúp Thúy Kiều báo ân báo oán chu toàn. Hồ Tôn Hiến: Tổng đốc triều đình, đem quân điếu phạt Từ Hải. Nhân vật xảo quyệt, mưu mô, tên đại gian thần khét tiếng, hiểu rõ tâm tư Thúy Kiều, lừa phỉnh nàng khuyên Từ Hải quy hàng, bày kế giết Từ Hải, bắt Thúy Kiều về làm nhục.
