[Thơ Cổ Phong] Thiều Cẩn - Trần Thái Tông Và Chiêu Thánh Hoàng Hậu - Thiên Niên Mặc Khách

Thiều Cẩn



Tác giả: Thiên Niên Mặc Khách (Spark )

Ảnh: Comet Withouse

[Thảo luận - Góp ý] - Các tác phẩm của Spark​

Chữ Hán

極 目 元宵夜

韶韶微月光

人居天香阁

耿耿于懷間.

Phiên âm:

Cực mục Nguyên Tiêu dạ

Chiêu chiêu vi nguyệt quang

Nhân cư Thiên Hương Các

Cảnh cảnh ư hoài gian.

Dịch nghĩa:

Dõi mắt nhìn khắp thế gian

Đâu phải chỉ có ánh trăng mới sáng ngời?

Người ở lầu Thiên Hương

Mới thực sự rạng rỡ trong lòng (ta).

Đôi lời tản mạn:​

Mỗ viết bài thơ này đêm ngày 14/01 năm Tân Sửu (tức ngày 25/02/2021). Cảm xúc cô đọng từ nỗi day dứt của mỗ với mối tình của hai đế vương Chiêu Hoàng Thiên Hinh và Trần Thái Tông Trần Cảnh. Cũng chả hiểu tại sao mỗ lại day dứt? (Không lẽ vì cùng tuổi Mậu Dần chăng? LOL)

Vốn tiếng Hán tiếng Nôm của mỗ nghèo nàn, bài thơ này ban đầu mỗ muốn viết theo ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật, thế nhưng vặn căng não ra để sửa cũng không biết sửa thanh vần, nên thôi vậy, bằng trắc cứ để chắp vá thế đi. Chỉ có ý thơ mỗ diễn đạt khá đầy đủ. Tác phẩm đầu tay viết chữ Hán chắp vá như vậy, nên kính xin các đạo hữu/ tiền bối xa gần đi ngang qua cho vài câu bình để Spark mỗ sửa lại. Mỗ xin đa tạ.

Vốn dĩ mỗ muốn làm một bản dịch thơ, thế nhưng cắn bút cả tối vẫn không dịch sao cho xuôi tai được. Bởi nguyên văn thì mỗ sử dụng một vài lối chơi chữ tiếng Hán (cái tên Thiều Cẩn cũng là chơi chữ, 韶韶 Chiêu Chiêu và 煚煚 Cảnh Cảnh cũng chơi chữ), không thể nào chơi theo kiểu Việt được, hoặc nếu dịch ra thì ý thơ ý cảnh cũng mất hết. Chư vị tiên sinh nào văn thải xuất chúng đi ngang xin hãy giúp mỗ phần này, ngày sau mỗ xin bái tạ.

Còn lý do tại sao nửa đêm mỗ lại dở hơi tập bơi đi chắp vá viết thơ chữ Hán, thì mỗ cũng không rõ, chẳng qua bản thân thấy muốn một lần cảm nhận cảm giác thi nhân mặc khách từ nghìn năm xưa mà thôi (Theo nghiên cứu thì chữ Nôm xuất hiện khá muộn, dưới triều Lý mới chỉ xuất hiện vài chữ khắc trên chuông đồng, đến thời Trần mới có dấu tích rõ ràng, và sang thời Lê mới phát triển rực rỡ, cho nên khi tâm hồn mỗ xuyên không thì mỗ cũng nhập gia tùy tục mà dùng thơ chữ Hán)

Về những đoạn chơi chữ trong bài, mỗ xin phép được giải thích sau. Cảm ơn chư vị đạo hữu đã ghé thăm!

 

Về giải đáp vài đoạn chơi chữ trong bài thơ.

1. Tiêu đề "Thiều Cẩn" 韶瑾

瑾: Tốt, đẹp

瑾: Một loại ngọc đẹp

Tiêu đề ban đầu là tên nhân vật chính trong bộ truyện viết về hai kiếp sau của Hiển Nghiêu Thánh Thọ Thái Thượng Hoàng Đế (tức Thái Thượng Hoàng Trần Cảnh) sau khi ngài băng hà. Truyện này đang được mỗ thai nghén và góp nhặt tư liệu để viết, vẫn chưa biết ngày chính thức lên sàn. Nên mỗ xin cho Thiều Cẩn ra mắt chư vị đạo hữu trước vậy. Bis bis..

2. Chiêu Chiêu/ 昭昭/ 韶韶

昭: Chữ Chiêu trong Chiêu Hoàng và Chiêu Lăng (Lăng Trần Thái Tông), có nghĩa là sáng ngời, độ thông dụng rất cao trong hán ngữ cổ.

韶: Chữ Chiêu khác, có nghĩa tốt đẹp, dộ thông dụng cao trong hán ngữ cổ

Hai chữ dồng âm, nghĩa khác. Vậy nên Chiêu Chiêu vi nguyệt quang nghĩa đen là "Không chỉ có ánh trăng mới đẹp", mà cũng có nghĩa là "Chiêu Chiêu ẩn tàng đi ánh trăng". (Vi vừa có nghĩa là không chỉ, vừa có nghĩa là ẩn giấu). Giấu đi ánh trăng, thế nhân không biết, nhân tâm không minh bạch. Ai mà biết "Chiêu Chiêu" nghĩ gì, "Chiêu Chiêu" tốt đẹp cỡ nào. Mỗ cũng không biết trong Lòng Thái Tông thì Chiêu Chiêu đẹp ra sao, mỗ chỉ biết, Thái Tông được an táng ở 昭陵 Chiêu Lăng. Có thể là trùng hợp, cũng biết đâu là cố ý?

Thế nhân lúc đó có thể đã quên mất tiểu hoàng đế Chiêu Hoàng ngày xưa, thế nhân có thể mắng nàng thất đức lại gả chồng khác, thế nhân có thể mắng nàng làm mất hoàng vị.. Cho nên "Chiêu Chiêu vi nguyệt quang."

2. Cảnh Cảnh/ 煚煚/ 耿耿

煚: Sáng, ánh sáng. Sử Trung hay gọi Thái Tông là Trần Nhật Cảnh, Trần Quang Bính cũng đều có ý nghĩa tương tự, nghĩa là ánh sáng mặt trời.

耿: Sáng, Sáng sủa

耿耿: Một nghĩa khác nghĩa là canh cánh (trâm trạng), 耿耿于懷 là canh cánh ở trong lòng. 于懷間 là ở trong lòng.

Người ở lầu Thiên Hương làm ta canh cánh ở trong lòng. Vì cái gì mà canh cánh trong lòng? Mỗ không biết, mỗ chỉ nghĩ có lẽ Thái Tông chắc chắn "cảnh cảnh ư hoài gian." Và có lẽ Chiêu Chiêu thật sự là "Cảnh Cảnh" "ư hoài gian".

3. Thiên Hương/ 天馨/天香

天馨: Thiên Hinh. Tên húy của Chiêu Thánh là Lý Thiên Hinh 李天馨 nghĩa là hương thơm ngát của trời. 馨 (Hinh) là chữ có độ phổ biến rất cao trong hán ngữ cổ, dùng để chỉ hương thơm/ vật/ người tỏa hương thơm ngào ngạt, khả năng miêu tả lớn hơn rất nhiều lần so với chữ 香 (hương). Mấy tên riêng này mỗ đều kỵ húy cả.

Aiii. Nhân cư Thiên Hương Các, Cảnh Cảnh ư hoài gian!

~~~~~~~~~~~~~~~~~