Á khẩu vô ngôn - 哑口无言 Ác hổ bất thực tử - 恶虎不食子 – è hǔ bù shí zǐ (hổ dữ không ăn thịt con). Ác sự hành thiên lý - 恶事行千里 (việc xấu đồn xa nghìn dặm) = Ác sự truyền thiên lý, trong Hảo sự bất xuất môn, Ác sự truyền thiên lý – 好事不出门, 恶事传千里 - hǎo shì bù chū mén, è shì chúan qiān lǐ (việc tốt không ra khỏi cửa, việc xấu truyền nghìn dặm). Anh hùng khí đoản - 英雄气短 - yīng xióng qì duǎn (khí đoản: Hô hấp ngắn –> để hình dung đã mất chí khí, mất đi dũng khí và tín tâm –> nói chung là để hình dung người có tài trí, chí khí do gặp thất bại vấp ngã mà mất đi ý chí tiến thủ. Hay thấy xếp chung là Nhi nữ tình trường, Anh hùng khí đoản. Xem Nhi nữ tình trường ở dưới). Anh hùng mạt lộ - 英雄末路 - yīng xióng mò lù (người anh hùng gặp lúc khốn cùng, hết lối thoát). Ái tài nhược khát - 爱才若渴 – ài cái ruò kě (mến chuộng người tài như khát nước). Ái thế tham tài- Ái tiền như mệnh - 爱钱如命 – ài qían rú mìng (yêu tiền như mạng sống) –> motto ngày nào, không bao giờ phôi pha giá trị Ám độ Trần Thương - 暗度陈仓 trong Minh tu sạn đạo, Ám độ Trần Thương 明修栈道, 暗度陈仓 – míng xiū zhàn dào, àn dù chén cāng (truyện Hàn Tín vờ sửa sạn đạo, ngầm vượt Trần Thương, là kế thứ 8 trong 36 kế, đại loại hơi giống giương đông kích tây- hơ hơ, hình như còn để chỉ chuyện nam nữ tư thông). 10. Ám tiễn thương nhân - 暗箭伤人 – àn jìan shāng rén (bắn tên ngầm hại người –> bí mật hại người). 11. Âm hiểm độc lạt - 阴险毒辣 (chỉ người hiểm trá thâm độc). 12. Ẩm thủy tư nguyên – 饮水思源 – yǐn shuǐ sī yúan (uống nước nhớ nguồn). 13. An bang định quốc - 安邦定国 - ān bāng dìng guó. 14. An cư lạc nghiệp - 安居乐业 - ān jū lè yè. 15. An nhàn tự tại - 安闲自在 – ān xían zì zài/ Tiêu diêu (dao) tự tại - 逍遥自在 - xiāo yáo zì zài. 16. An phận thủ kỷ - 安分守己 – ān fèn shǒu jǐ (phận: Bổn phận, giữ thân giữ phận, không làm gì trái với bổn phận của mình). 17. Án binh bất động - 按兵不动 - àn bīng bù dòng. - Bác đại tinh thâm - 博大精深 – bó dà jīng shēn (bác: Sâu rộng, rộng lớn, phong phú). Bách cảm giao tập - 百感交集 – bǎi gǎn jiāo jí (cảm: Cảm tưởng; giao: Đồng thời phát sinh–> có nhiều loại cảm tình phát sinh cùng một lúc, tâm tình phức tạp) Bách cử bách toàn - 百举百全 – bǎi jǔ bǎi quán (làm gì cũng đạt được hiệu quả). Bách hoa tề phóng, bách gia tranh minh - 百花齐放, 百家争鸣 – bǎi huā qí fàng, bǎi jiā zhēng míng (trăm hoa đua nở, trăm nhà tranh tiếng - hiện nay thì gọi là một thế giới, nhiều lý thuyết, đúng không nhỉ). Bách phát bách trúng - 百发百中 – bǎi fā bǎi zhòng = Bách bộ xuyên dương 百步穿杨 - bǎi bù chuān yáng. Bách túc chi trùng, tử nhi bất cương - 百足之虫死而不僵 – bǎi zú zhī chóng, sǐ ér bù jiāng (con rết chết mà không ngã nhào, hiện dùng để hình dung người hoặc tập đoàn thế lực to lớn tuy đã thất bại nhưng uy lực ảnh hưởng vẫn còn tồn tại). Bách y bách thuận - 百依百顺 – bǎi yī bǎi shùn (cái gì cũng thuận theo người khác). Bạch đầu tương thủ - 白头相守 – bái tóu xiāng shǒu (vợ chồng ân ái chăm sóc nhau đến tận bạc đầu). Bán đồ nhi phế - 半途而废 – bàn tú ér fèi (bỏ dở nửa đường = bỏ dở giữa chừng) = Trung đạo nhi phế. 10. Bán tín bán nghi - 半信半疑 - bàn xìn bàn yí. 11. Báo cừu tuyết hận - 报仇雪恨 – bào chóu xuě hèn (báo cừu rửa hận). 12. Báo cừu tuyết sỉ - 报仇雪耻 – bào chóu xuě chǐ (báo cừu rửa nhục). 13. Bát diện linh lung - 八面玲珑 – bā mìan líng lóng (nguyên để chỉ có nhiều cửa sổ, tám phương tứ hướng đều sáng sủa (từ linh lung này ở vn mình hay dùng là lung linh/ long lanh). Hiện dùng để hình dung người linh hoạt mẫn tiệp, đối nhân xử thế linh hoạt, đối với ai cũng khéo léo. Trang này đưa giải thích tiếng Anh như sau be all things to all men; be a perfect mixer in any company; be smooth and slick (in establishing social relations) ; capable of dealing with all men; clever in dealing with people). 14. Bát thủy nan thu - 泼水难收 – pō shuǐ nán shōu = Phúc thủy nan thu – 覆水難收 – fù shuǐ nán shōu (nước đã đổ đi rồi không thể thu lại được). 15. Bát tiên quá hải, các hiển thần thông - 八仙过海, 各显神通- bā xiān guò hǎi, gè xiǎn shén tōng, hoặc Bát tiên quá hải, các hiển kỳ năng – 八仙过海, 各显其能 – bā xiān guò hǎi, gè xiǎn qí néng (tám tiên vượt biển, mỗi người đều hiển thị thần thông của mình –> chỉ làm việc mỗi người đều tự có cách riêng, hoặc mỗi người đều đem bản lĩnh của mình ra thi đua. Bát tiên: Tám vị tiên trong truyền thuyết đạo gia, có nhiều thuyết khác nhau, nhưng đại loại là bao gồm: Hán Chung Li, Trương Quả Lão, Hàn Tương Tử, Thiết Quải Lí, Tào Quốc Cữu, Lã Động Tân, Lam Thái Hòa, Hà Tiên Cô). 16. Bất cận nhân tình - 不近人情 (Ko theo thường tình con người, dịch ra tiếng Anh là unreasonable, cũng để chỉ tính tình hoặc ngôn ngữ hành động kỳ lạ, hình như xuất phát từ 1 sách nào đó của Trang tử). 17. Bất đả bất tương thức - 不打不相识 – bù dǎ bù xiāngshì (xuất từ Thủy hử. Câu này thì kinh điển của thể loại kiếm hiệp rồi, không đánh không quen, không đánh thì không biết nhau/ kết giao). 18. Bất khả tư nghị - 不可思议 – bù kě sī yì (không thể tưởng tượng ra nổi, không thể giải thích nổi). 19. Bất khán tăng diện khán phật diện - 不看僧面看佛面 - bù kàn sēng mìan kàn fó mìan (xuất từ Tây du ký) 20. Bất kiến quan tài bất lạc lệ - 不见棺材不落泪 – bù jìan guān cái bù luò lèi (chưa thấy quan tài chưa đổ lệ –> kaka favourite của mình). 21. Bất thị oan gia bất tụ đầu - 不是冤家不聚头 – bù shì yuān jiā bù jù tóu (không phải oan gia không gặp mặt) 22. Bất trà bất phạn - 不茶不饭 – bù chá bù fàn (không trà không cơm – tâm sự trùng trùng không lòng dạ nào để ý đến ăn uống). 23. Bất tri bất giác - 不知不觉 - bù zhī bù jué. 24. Bất tri giả bất tội - 不知者不罪 – bù zhī zhě bù zùi (người không biết thì không có tội). 25. Bế nguyệt tu hoa - 闭月羞花 – bì yuè xiū huā (chỉ sắc đẹp hoa nhường nguyệt thẹn; bế: Đóng, khép, ngậm, nhắm; tu: Lấy làm xấu hổ). 26. Bi hoan ly hợp - 悲欢离合 – bēi huān lí hé (-> chỉ các tình huống của đời người). 27. Bì tiếu nhục bất tiếu - 皮笑肉不笑 - pí xìao ròu bù xìao (da cười thịt không cười, tóm lại là giả vờ ngoài mặt tươi cười). 28. Biên học biên vấn, tài hữu học vấn - 边学边问, 才有学问 (vừa học vừa vấn, mới có học vấn). 29. Binh bất yếm trá - 兵不厌诈 - bīng bù yàn zhà. 30. Binh lai tướng đáng, thủy lai thổ yểm - 兵来将挡, 水来土掩 – bīng lái jìang dǎng, shuǐ lái tǔ yǎn (quân đến tướng chặn, nước đến đất ngăn –> bất kể đối phương sử dụng thủ đoạn nào, đểu linh hoạt có biện pháp tương ứng để đối phó). 31. Binh tại tinh nhi bất tại đa - 兵在精而不在多 – bīng zài jīng ér bù zài duō (binh cốt ở chỗ tinh nhuệ, chứ không phải số lượng nhiều). 32. Binh tinh lương túc - 兵精粮足 – bīng jīng líang zú (quân tinh nhuệ, lương thực đầy đủ). 33. Bình khởi bình tọa - 平起平坐 – píng qǐ píng zuò (chỉ địa vị quyền lực bình đẳng). 34. Bình thời bất thiêu hương, cấp lai bão Phật cước - 平时不烧香, 急来抱佛脚- píng shí bù shāo xiāng, jí lái bào fó jiǎo (bình thường không thắp hương, có việc ôm chân Phật –> bình thường không vãng lai, khi có việc đến cầu cứu). 35. Bình thủy tương phùng - 萍水相逢 – píng shuǐ xiāng féng (bèo nước gặp nhau). 36. Bồi liễu phu nhân hựu chiết binh – trong câu 周郎妙计安天下, 赔了夫人又折兵 – zhōu láng mìao jì ān tiān xìa, péi le fū rén yòu zhé bīng (Chu lang diệu kế an thiên hạ, vừa mất phu nhân lại thiệt quân –> tóm lại là tưởng có lợi nhưng cuối cùng không được gì cả) –> phản đối đem Mỹ Chu lang của mình ra đặt thành ngữ kiểu này T_T. => Phải như thế nào thì người ta mới đặt ra như thế chứ, không có lửa sao có khói? -> Chẳng thế nào, chẳng qua là La Quán Trung dìm hàng Chu lang trong Tam quốc diễn nghĩa, có khi là ghen ghét tài năng và sắc đẹp cũng nên, thiên hạ lại đọc truyện Tam quốc diễn nghĩa là chủ yếu, mấy ai đọc sử thật.. huhuhu - Các đắc kỳ sở - 各得其所 – gè dé qí suǒ (mỗi người hoặc mỗi sự việc đều đạt được an bài thỏa đáng, chung cuộc ai cũng đều mãn ý). Cam bại hạ phong - 甘败下风 – gān bài xìa fēng = Cam bái hạ phong 甘拜下风 – gān bài xìa fēng (cam: Cam tâm tình nguyện, hạ phong: Cuối gió –> chịu thua tâm phục khẩu phục – chắc do chữ bại với chữ bái đọc y như nhau nên mới dẫn đến có 2 version). Can đảm quá nhân - 肝胆过人 – gān dǎn guò rén (can đảm hơn người). Can sài liệt hỏa - 干柴烈火 – gān chái liè huǒ (củi khô lửa mạnh, như củi khô gặp lửa, dùng để chỉ nhu cầu tình dục mãnh liệt giữa nam và nữ, thường để chỉ mối quan hệ nam nữ bất chính.. đại loại như, hai bên lao vào nhau như củi khô lâu ngày gặp lửa vân vân). => Khiếp cái giải thik Cản tận sát tuyệt - 赶尽杀绝 – gǎn jìn shā jué (đuổi cùng giết tận–> jaja chép lại câu này chứng tỏ đang đọc truyện chưởng đây). Cận thủy lâu đài tiên đắc nguyệt - 近水楼台先得月 – jìn shuǐ lóu tái xiān dé yuè (ở lầu gần nước nhìn thấy ánh trăng đầu tiên–> xuất phát từ 1 bài thơ thì phải –> tóm lại là ở gần người giàu có quyền thế/ sự vật thuận lợi thì là người đầu tiên được hưởng lợi ích). => Điển tích này về ông Phạm Trọng Yêm, làm quan to nhiều việc lớn, nên quên mất cất nhắc 1 số tay chân (người ta gọi là cái j khách ấy nhỉ, người mà cứ đến đầu nhập dưới trướng 1 người khác ấy). 1 ông tay chân bèn viết 1 bài thơ, trong đó có câu trên, để oán trách là mình không dc cận kề nên bị quên mất rồi. PTY đọc xong, có thăng chức cho ông này Liên quan tới PTY, nhà này có 1 người hâm mộ bác ấy vì cái tinh thần, lo trước nỗi lo of thiên hạ, mừng sau nỗi vui của thiên hạ.. mà người này, hiện nay đang là "công bộc của dân", cho nên là.. nhân dân có phúc rồi Cao cao tại thượng - 高高在上 – gāo gāo zài shàng (chỉ địa vị cao, còn để chỉ lãnh đạo xa rời quần chúng, xa rời thực tế) –> có lẽ nên có câu Cao cao tại hạ để chỉ bọn nghiên cứu chính trị dở hơi, nói chuyện chính trị như bốc phét, nhưng mà không có tiền có quyền để tại thượng –> thảm. => Hay đấy Cao chẩm vô ưu - 高枕无忧 – gāo zhěn wú yōu (gối cao không lo lắng –> mọi việc đã sắp xếp chu đáo, an tâm, không cần phải lo lắng). Cao sơn lưu thủy - 高山流水 – gāo shān líu shuǐ (núi cao nước chảy – xuất phát từ câu chuyện Bá Nha – Tử Kỳ, Chung tử Kỳ nghe đàn Bá Nha biết Bá Nha nghĩ đến núi cao, nước chảy –> chỉ tri âm tri kỷ, tất nhiên còn để chỉ cảnh đẹp thiên nhiên). 10. Cao thâm mạc trắc - 高深莫测 – gāo shēn mò cè (hình dung trình độ cao thâm không thể đo lường, người khác không thể hiểu được). 11. Cao xứ bất thắng hàn - 高处不胜寒 – gāo chù bù shèng hán (xuất từ bài Thủy điệu ca đầu của Tô Thức nhé, bài có câu Đãn nguyện nhân trường cửu, Thiên lý cộng thiền quyên ý. Nghĩa đen là ở trên vị trí cao không thắng nổi (chịu nổi) phong hàn lạnh lẽo. Còn nghĩa ẩn dụ là người chức cao quyền trọng sẽ không tránh được phải chịu cảnh cô đơn lạnh lẽo, không có bạn tri kỷ, hoặc đơn giản hơn là người tài nghệ, tu vi đạt đến cảnh giới càng cao thâm càng ít bạn). - Nhắc đến cái đoạn, tu vi đạt đến cảnh giới cao => không có tri kỷ, không ai hiểu, lại nhớ tới anh Tống Ngọc, không ai khen ảnh là do nx thứ ảnh nói quá cao thâm, không ai đủ trình mà hiểu Ngoài lề: Hồi xưa cứ nghĩ anh này là hạng đẹp mã, khí chất tựa thiên tiên, không ăn thức ăn loài người, không ngờ thực tế lại có vẻ tài năng đáo để (lại có vẻ xấu tính nữa). Ngoài lề của ngoài lề, hình như có câu gì không ăn thức ăn loài người để tả người thanh cao, xuất tục, không nhớ nguyên văn là gì (hồi đó xem truyện Đau thương đến chết có 1 cô được tả như vậy, đến khi cô ý vào nhà bếp ăn, nhân vật chính được bữa shock) 12. Cát nhân thiên tướng - 吉人天相 – jí rén tiān xìang (cát nhân: Người thiện lương có phúc khí, thiên tướng: Được trời giúp đỡ; tướng [động từ]: Giúp đỡ –> người tốt sẽ được trời giúp đỡ). 13. Cẩm thượng thiêm hoa - 锦上添花 – jǐn shàng tiān huā / Tuyết trung tống thán- 雪中送炭 – xuě zhōng sòng tàn (câu đầu tiên là trên gấm thêu thêm hoa, thấy mạng ghi là xuất phát từ 1 câu thơ của Vương An Thạch, ý tứ là đã tốt rồi còn làm tốt thêm, đã đẹp rồi còn làm đẹp thêm. Thấy thiên hạ hay đặt ngược nghĩa với câu thứ hai là trong tuyết tặng than (để sưởi ấm), tức là giúp đỡ người khác trong lúc người ta cần. Hic, rất đa nghĩa, tùy theo cách nói, ngữ cảnh. Kiểu như là cẩm thượng thiêm hoa không bằng tuyết trung tống thán, tức là hành động lúc người ta xuân phong đắc ý rồi tặng thêm đồ tốt không bằng được hành động giúp đỡ người ta lúc khó khăn; hay nói cẩm thượng thiêm hoa thì dễ, tuyết trung tống thán thì khó; hay là hay thấy cẩm thượng thiêm hoa, ít thấy tuyết trung tống thán; hay là lúc này thứ cần làm không phải là cẩm thượng thiêm hoa, mà là tuyết trung tống thán). 14. Cẩu giảo Lã Động Tân, bất thức hảo nhân tâm - 狗咬吕洞宾, 不识好人心 – gǒu yǎo lǚ dòng bīn, bù shí hǎo rén xīn (Lã Động Tân: 1 trong tám vị tiên; chó cắn Lã Động Tân, không biết lòng người tốt; Lã động Tân làm việc thiện mà vẫn bị chó cắn –> dùng để mắng người không biết người tốt). => Câu này ở vn, có 1 câu tương tự, gọi là "Toàn nghĩ xấu cho người tốt", tuy nhiên, thực tế trong đời sống, thì bạn AC thường hay phải áp dụng câu, "Toàn nghĩ tốt cho người xấu". 15. Chân kim bất phạ hỏa - 真金不怕火 – zhēn jīn bù pà huǒ (vàng thật không sợ lửa). 16. Chân nhân bất lộ tướng - 真人不露相 – zhēn rén bù lòu xìang (xuất từ Tây du ký đấy, đọc kiếm hiệp sẽ hay gặp câu này, đại loại là người giỏi giang đắc đạo hoặc có thân phận này kia không để lộ ra trước mặt người khác). 17. Chấp mê bất ngộ - 執迷不悟- zhí mí bù wù (cứ giữ lấy sự mê muội mà không hiểu ra). 18. Chỉ bao bất trú (trụ) hỏa - 纸包不住火 – zhǐ bāo bù zhù huǒ (giấy không gói được lửa). 19. Chỉ hứa châu quan phóng hỏa, bất hứa bách tính điểm đăng - 只许州官放火, 不许百姓点灯 – zhǐ xǔ zhōu guān fàng huǒ, bù xǔ bǎi xìng diǎn dēng (để cho quan viên có thể phóng hỏa, nhưng không cho phép dân thường đốt đèn –> xuất phát từ 1 câu chuyện nào đó thời bắc Tống –> tóm lại là dung túng cho quan lại làm gì cũng được, còn dân thường đén sinh hoạt bình thường, hoạt động chính đáng cũng bị hạn chế. Nay còn để chỉ mình muốn làm gì thì làm, không đếm xỉa đến quyền lợi chính đáng của người khác). 20. Chỉ lộc vi mã - 指鹿为马 – zhǐ lù wéi mǎ (Chỉ hươu nói (là) ngựa. Xuất từ Sử ký, Tần Thủy Hoàng bản kỷ. Chuyện thái giám Triệu Cao chỉ con hươu nói đây là con ngựa để xem quan viên triều đình ai thuận theo mình, ai dám chống đối. Nói chung dùng để chỉ người đảo lộn trắng đen). 21. Chỉ tang mạ hòe – 指桑骂槐 - zhǐ sāng mà húai (chỉ cây dâu mắng cây hòe = chỉ kê mạ cẩu – 指鸡骂狗 – chỉ gà mắng chó = chỉ chó mắng mèo, kinh, còn thấy gi là kế thứ 26 trong 36 kế). 22. Chỉ thượng đàm binh – 纸上谈兵 – zhǐ shàng tán bīng (đàm luận binh pháp trên giấy, xuất từ Sử ký, Liêm Pha Lạn Tương Như liệt truyện, ghi lại trận chiến Trường Bình nổi tiếng mà nước Triệu cử 1 anh học giỏi binh pháp, có tài hùng biện nhưng thiếu kinh nghiệm thực tế làm tướng đánh nhau với quân Tần, kết quả là bị Tần đánh cho đại bại, ai xem truyện Tầm Tần ký có nhắc đến – ý nghĩa tóm lại là lý luận suông, không giải quyết được vấn đề thực tế). 23. Chỉ trọng y sam bất trọng nhân - 只重衣衫不重人 – zhǐ zhòng yī shān bù zhòng rén (chỉ xem trọng trang phục, không trọng người –> chỉ trọng người qua hình thức bên ngoài). 24. Chỉ yếu thuyền đầu tọa đắc ổn, Bất phạ tứ diện lãng lai điên - 只要船头坐得稳, 不怕四面浪来颠 – zhǐ yào chúan tóu zuò dé wěn, bù pà sì mìan làng lái diān (chỉ cần đầu thuyền ngồi vững vàng, không sợ bốn mặt sóng điên đảo –> hic, về ý tứ có thể hiểu được, nhưng đêm khuya rồi, không sao viết thành lời). 25. Chúng tinh phủng nguyệt - 众星捧月 - zhòng xīng pěng yuè (chữ trong Luận ngữ; phủng có nghĩa là bưng, nâng, bế, ôm; đại loại là một đám sao tôn lên ánh trăng, giống như một đám người vây quanh ủng hộ một ai đó mà họ tôn kính quý trọng, tiếng A: All the stars twinkle around the moon–regard something or somebody as a core). 26. Chuyển bại vi thắng - 转败为胜 – zhuǎn bài wéi shèng (chuyển bại thành thắng). 27. Chưởng thượng minh châu - 掌上明珠 – zhǎng shàng míng zhū (như viên ngọc quý trên tay –> chỉ người được yêu thương hết mực, thường chỉ con gái rượu). 28. Cơ bất khả thất, thất bất tái lai - 机不可失, 失不再来 – jī bù kě shī, shī bù zài lái (cơ hội không thể bỏ qua, bỏ qua cơ hội sẽ không đến lại nữa). 29. Cố đầu bất cố vĩ - 顾头不顾尾 – gù tóu bù gù wěi (chỉ chú ý đến đầu mà không chú ý đến đuôi, nói chung là làm việc không suy nghĩ chu toàn. Chữ trong Hồng Lâu Mộng, hồi 6). 30. Cổ vãng kim lai - 古往今来 – gǔ wǎng jīn lái (từ xưa tới nay). 31. Cúc cung tận tụy - 鞠躬尽瘁 – jū gōng jìn cùi (để chỉ Gia Cát Lượng của bạn Dật Ly này Cúi gập thân mình xuống (cúc cung), chịu hết cách khó nhọc (tụy: Nhọc nhằn, lao khổ) –>hết sức hết lòng phụng sự theo đuổi sự nghiệp cách mạng). 32. Cư an tư nguy- 居安思危 – jū ān sī wēi (đang lúc yên ổn phải nghĩ đến lúc nguy cấp để phòng bị). 33. Cư cao lâm hạ - 居高临下 - jū gāo lín xìa (ở trên chỗ cao nhìn xuống – hình dung ở vào địa thế vô cùng có lợi). 34. Cử án tề mi - 举案齐眉 - jǔ àn qí méi (nâng mâm ngang mày – chỉ vợ chồng tôn kính lẫn nhau). Tích xưa là có 1 bà nào đó hồi xưa, bưng cơm cho chồng là phải bưng cái khay lên ngang my, chắc là người cũng phải hơi quỳ quỳ xuống. Đời sau khen ngợi là tấm gương vợ tốt. Đúng là thời xưa khinh thường phụ nữ quá, khổ thật: ' ( 35. Cử thủ chi lao - 举手之劳 – jǔ shǒu zhī láo (để chỉ việc nhẹ và dễ, không tốn tý sức lực nào, chỉ như nhấc cánh tay. Hay đọc thấy trong tình huống là làm việc gì giúp đỡ người khác, được người ta cảm ơn, thì khiêm tốn nói là chỉ là cử thủ chi lao mà thôi.. đại loại thế). 36. Cường long bất áp địa đầu xà - 强龙不压地头蛇 – qíang lóng bù yā dì tóu shé (rồng cũng khó thắng được rắn địa phương –> phép vua thua lệ làng là đây). 37. Cường tướng thủ hạ vô nhược binh - 强将手下无弱兵 – qíang jìang shǒu xìa wú ruò bīng (dưới tay tướng giỏi không có binh yếu). 38. Cưỡng từ đoạt lý - 强词夺理 – qiǎng cí duó lǐ (cũng là chữ xuất xứ từ Tam Quốc diễn nghĩa, vô lý cưỡng biện, không có lý nói thành có lý). 39. Cửu bình (trang) tân tửu - 旧瓶装新酒 – jìu píng zhuāng xīn jiǔ (bình cũ rượu mới). 40. Cửu tử nhất sinh - 九死一生 – jiǔ sǐ yī shēng (chín phần chết, chỉ còn 1 phần sống –> nguy hiểm). 41. Cựu hận tân cừu – Tân cừu cựu hận - 旧恨新仇 – jìu hèn xīn chóu (hận cũ thù mới –> thù chồng chất oán thù). - Danh chính ngôn thuận - Danh y bất năng tự trị - 名医不能自治 (ngạn ngữ, thầy thuốc giỏi cũng không thể tự chữa cho mình, hình như gần nghĩa bụt chùa nhà không thiêng, gần nghĩa thôi nhé). Thầy bói không tự xem cho mình, tiên tri không thấy mua xổ số bao g Dân dĩ thực vi thiên – 民以食为天 – mín yǐ shí wéi tiān (xuất phát từ Hán thư, 王者以民为天, 而民以食为天 vương giả dĩ dân vi thiên, nhi dân dĩ thực vi thiên) Dẫn quỷ thướng môn - 引鬼上门 – yǐn guǐ shàng mén (dẫn quỷ vào nhà). Eo ơi! Di hoa tiếp mộc - 移花接木 – yí huā jiē mù (lấy một loại hoa gắn vào 1 cây khác – hình dung ngầm dùng thủ đoạn đánh tráo người hoặc vật để lừa người khác – hình như liên quan gì đó đến truyện Xuân thân Quân – Lý Viên – Lý Yên Yên nước Sở thời chiến quốc – cũng kiểu làm cho mỹ nhân có thai rồi đem vào tặng vua để con mình sau này đăng cơ – Ai thích thì check). Các bạn TQ có vẻ thích cái trò này nhỉ Dĩ đức báo oán - 以德报怨 – yǐ dé bào yùan (hoặc ngược lại Dĩ oán báo đức). Dĩ quyền mưu tư - 以权谋私 - yǐ quán móu sī (dựa vào quyền lực mưu đồ tư lợi) Dĩ thủ vi công - 以守为攻 – yǐ shǒu wéi gōng (lấy phòng thủ làm tấn công). Dĩ tiểu nhân chi tâm, độ quân tử chi phúc - 以小人之心, 度君子之腹 – yǐ xiǎo rén zhī xīn, duó jūn zǐ zhī fù (dùng dạ tiểu nhân đo lòng quân tử). Hòa theo phong trào phê bình và tự phê bình: Haizzz, câu này mình hơi bị quán triệt Dị khẩu đồng thanh - 异口同声 – yì kǒu tóng shēng (hình dung nhiều người có cùng một tiếng nói/ ý kiến). Dị như phản chưởng - 易如反掌 – yì rú fǎn zhǎng (dễ như trở bàn tay). Diệu vũ dương uy - 耀武揚威 – yào wǔ yáng wēi (diễu võ giương oai). Dục tốc bất đạt - 欲速不达 - yù sù bù dá. Dụng tâm lương khổ - 用心良苦 – yòng xīn líang kǔ (lương: Rất, tóm lại là phải dùng nhiều tâm tư trí lực để suy đi tính lại). Dương dương đắc ý - 洋洋得意 - yáng yáng dé yì. Dưỡng hổ tự di hoạn - 养虎自遗患 – yǎng hǔ zì yí hùan (nuôi hổ tự để lại hậu hoạn – > dung dưỡng địch nhân là tự vác họa vào thân). Đa hành bất nghĩa tất tự tễ - 多行不义必自毙 – duō xíng bù yì bì zì bì (xuất tự Tả truyện, làm nhiều điều bất nghĩa tất tự thất bại, tễ (động từ) có nghĩa là ngã, thất bại, chết, hoặc giết, hic, do đó có thể hiểu là làm nhiều chuyện bất nghĩa tất như tự giết mình) Đa sầu đa bệnh - 多愁多病 - duō chóu duō bìng. Đa tài đa nghệ - 多才多艺 - duō cái duō yì. Đả bão bất bình - 打抱不平 – dǎ bào bù píng (thấy chuyện bất công, khẳng khái can thiệp để bênh vực người chịu thiệt thòi). Đả thảo kinh xà - 打草惊蛇 - dǎ cǎo jīng shé (đánh cỏ động rắn, kế thứ 13 trong 36 kế). Đả xà bất tử, hậu hoạn vô cùng - 打蛇不死, 后患无穷 – dǎ shé bù sǐ, hòu hùan wú qióng (đánh rắn không chết, để lại vô số hậu hoạn). => Câu này nghe thực kinh dị nhưng cũng khá quen thuộc trong văn hóa Vn, rắn là con vật mang thù rất sâu (vd, chuyện về thần tượng cụ NT của ai đó). Đại bi vô lệ, đại ngộ vô ngôn, đại tiếu vô thanh - 大悲无泪, 大悟无言, 大笑无声 (có vẻ như chẳng xuất phát từ kinh điển nào, nhưng hay được gắn cho Phật giáo). => Câu này nghĩa là j? –> hic, hôm nọ giải thích rồi đấy, đại loại là bi thương đến mức không khóc ra được, hoặc là không thể dùng nước mắt (bình thường) để biểu đạt được, các vế sau cách giải nghĩa tương tự (có version cho rằng bi ở đây trong từ bi, nhưng phần đông? Nghiêng về nghĩa là bi thương). Đại cát đại lợi - 大吉大利 - dà jí dà lì. Đại đồng tiểu dị - 大同小异 – dà tóng xiǎo yì (đại thể là giống nhau, chỉ có khác biệt nhỏ). Đại nạn bất tử tất hữu hậu phúc - 大难不死, 必有后福 – dà nàn bù sǐ, bì yǒu hòu fú (đọc truyện chưởng cũng hay thấy câu này này, do truyện nào chẳng có vài cảnh anh hùng suýt chết – gặp đại nạn không chết sau này tất có phúc). Đại nhân đại nghĩa - 大仁大义 - dà rén dà yì. Đại nhân (hữu) đại lượng - 大人有大量 – dàren yǒu dà lìang (tục ngữ, đại loại là người lớn có lòng bao dung lớn [tha thứ cho người khác, không chấp tiểu nhân vân vân] ) Đại nghĩa diệt thân - 大义灭亲 - dà yì miè qīn. Đại ngư cật tiểu ngư, tiểu ngư cật hà mễ - 大鱼吃小鱼, 小鱼吃虾米 (ngạn ngữ, cá lớn nuốt cá bé, cá bé nuốt tôm). Đại sự hóa tiểu, tiểu sự hóa vô - 大事化小, 小事化无, hoặc tiểu sự hóa liễu 小事化了 (ngạn ngữ, biến việc to thành việc nhỏ, việc nhỏ thành không có gì). Đại thất sở vọng - 大失所望 – dà shī suǒ wàng (tất cả nguyện vọng ban đầu đều mất cả). Đại trí nhược ngu - 大智若愚 – dà zhì ruò yú (xuất từ Tống, Tô Thức, Hạn Âu Dương thiếu sư trí sỹ khải; nhược: Dường như, tựa hồ; bậc đại trí nhìn bề ngoài có vẻ như ngu dốt, do bậc đại trí đã vượt qua khả năng lý giải của người bình thường, nên ngôn ngữ hành động hay bị cho là ngu độn). Đại trượng phu năng khuất năng thân - 大丈夫能屈能伸 – dà zhàngfu néng qū néng shēn (hoặc rút ngắn thành Năng khuất năng thân; xuất tự Kinh dịch, Đại trượng phu có thể co có thể duỗi – khỏi cần giải thích nhỉ? Btw thì tiếng Anh đây A leader can submit or can stand tall as required. / ready to give and take /flexible). Đao tử chủy ba, đậu hũ tâm - 刀子嘴巴, 豆腐心 – dāozi zuǐ ba, dòufu xīn (miệng đao, lòng đậu hũ, đồng nghĩa khẩu xà tâm phật). Đào lý mãn thiên hạ - 桃李满天下 – táo lǐ mǎn tiān xìa (đào lê khắp thiên hạ –> đại loại là chỉ nhân tài hậu bối rất nhiều chỗ nào cũng gặp) –> khiếp các bạn TQ dân số đông cái gì cũng mãn thiên hạ. => Câu này, có lẽ vốn để miêu tả 1 người có thế lực lớn, thông qua hệ thống "chân rết" tay chân ở khắp các ngành nghề. Tích này là từ việc có người nhận xét (nhạo báng) về ông Địch Nhân Kiệt (thời Võ tắc thiên), là trong triều, các quan lại, đại thần có tài có thế thì đều là do ông Kiệt tiến cử cả (ý là phe cánh mạnh). Ông Kiệt nói, tôi tiến cử là cho quốc gia, chứ có cho riêng tôi đâu. Tuy nhiên, về sau, cụm này thường dùng để miêu tả các giáo viên giỏi, có nhiều học sinh thành đạt khắp nơi –> cảm ơn giải thích. Đạo bất đồng bất tương vi mưu - 道不同不相为谋 – dào bù tóng bù xiāng wéi móu (tóm lại là ý kiến chí hướng không giống nhau thì không thể cùng làm việc). Đạp phá thiết hài vô mịch xứ, Đắc lai toàn bất phí công phu - 踏破铁鞋无觅处, 得来全不费功夫 – tà pò tiě xié wú mì chù, dé lái quán bù fèi gōngfù (đi mòn cả giày sắt mà không tìm thấy, (trong lúc vô ý) không tốn sức lại tìm ra- cũng xuất phát từ bài tên Tuyệt Cú thời nam Tống, nhưng lười không ghi lại cụ thể ở đây). Câu ngày hay nhỉ, giống đứng đợi taxi, lúc cần thì toàn thấy bị hired rồi Đắc chi, ngô hạnh, thất chi, ngô mệnh -得之, 吾幸, 失之, 吾命 (câu này là đọc được trong 1 quyển truyện ngôn tình nào đó, lên mạng check thì các bạn TQ bảo là câu này của Từ Chí Ma, mà anh này là nhà thơ lớn của TQ hồi đầu thế kỷ 20, tiểu sử tiếng Anh ở đây, đã từng có phim truyền hình về anh này chiếu ở VN rồi đấy ạ (Châu Tấn đóng chị người yêu thứ 2). Ngô kia có nghĩa là tôi ạ (tiếng Quảng). Nguyên 1 câu của anh ý ý tứ như thế này: Tôi sẽ trong biển người mênh mông tìm một tri kỷ duy nhất, được, thì là hạnh vận của tôi, không được, là số mệnh của tôi). Đầu cơ thủ xảo - 投机取巧 – tóu jī qǔ qiǎo (lợi dụng thời cơ và dùng thủ đoạn giảo hoạt, thiếu chính đáng để trục tư lợi, cũng để chỉ dùng sự khôn lỏi để đạt lợi ích. Đang đọc lại Sở Lưu Hương, Biển bức truyền kỳ vợt được cụm này, trong 1 câu Hồ Thiết Hoa nói, đại loại là, AAA tính là thắng đi nữa, cũng chẳng thắng quang vinh gì. Ta thấy loại biện pháp đầu cơ thủ xảo thế này, đại khái cũng chẳng phải do hắn tự nghĩ ra. Hehe người VN chúng ta là rất nổi tiếng với ngón nghề này [07/04/ 2013] ). Điểu tận cung tàng - 鸟尽弓藏 – niǎo jìn gōng cáng (chim hết, cất cung). Đình thụ bất tri nhân khứ tận, Xuân lai hoàn phát cựu thì hoa - 庭树不知人去尽, 春来还发旧时花 (Sầm Tham: Cây sân chẳng biết người đi hết, Xuân tới hoa xưa vẫn nở đều). => Câu này nghe hay ghê nhỉ, không biết có nằm trong bài thơ nào hay không? –> Sơn phòng xuân sự (thất ngôn tứ tuyệt). Đính thiên lập địa - 顶天立地- dǐng tiān lì dì (đội trời đạp đất). Độc lai độc vãng - 独来独往 - dú lái dú wǎng. Độc mộc bất thành lâm - 独木不成林 – dú mù bù chéng lín (một cây không làm nên rừng). Độc thụ nhất xí - 独树一帜 – dú shù yī zhì (Thụ ở đây là động từ? Có nghĩa là trồng, dựng lên, kiến lập –> đơn độc dựng lên 1 cái cờ –> tự dựng nên 1 phong cách, chủ trương, trường phái riêng; cũng có từ điển giải nghĩa là cắm 1 cái cờ trên 1 cái cây đơn độc, nhưng về mặt ý nghĩa thì không đổi –> ai đó check kỹ coi). Đối ngưu đàn cầm - 对牛弹琴 – dùi níu tán qín (đàn gảy tai trâu). Đồng bệnh tương liên/ Đồng bệnh tương lân - 同病相怜 – tóng bìng xiāng lían (cùng bệnh cùng thương – cùng cảnh ngộ mà thương xót giúp đỡ nhau). Đồng cam cộng khổ - 同甘共苦 - tóng gān gòng kǔ. Đồng quy vu tận - 同归于尽 - tóng guī yú jìn. Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu - 同声相应, 同气相求 - tóng shēng xiāng yìng, tóng qì xiāng qíu. Đức cao vọng trọng - 德高望重 - dé gāo wàng zhòng. Đương cục giả mê, bàng quan giả thanh - 当局者迷, 旁观者清 – dāng jú zhě mí, páng guān zhě qīng (người trong cuộc mê, người bên ngoài rõ ràng minh bạch). Giải linh hoàn tu hệ linh nhân - 解铃还须系铃人 – jiě líng hái xū xì líng rén (cởi chuông cần đến người buộc chuông [chữ "tu" còn có thể thay bằng "thị", hoặc "dụng". Giải linh hoàn thị hệ linh nhân; Giải linh hoàn dụng hệ linh nhân] ). Giang san dị cải, bản tính nan di 江山易改, 本性难移 – jiāng shān yì gǎi, běn xìng nán yí (núi sông dễ đổi bản tính khó dời). Giảo nhân cẩu nhi bất lộ xỉ - 咬人狗儿不露齿 – yǎo rén gǒu ér bù lòu chǐ (con chó nào cắn người thì không lộ răng, hàm ý người thực sự lợi hại không để lộ ra ngoài) Hải để lao châm - 海底捞针 – hǎi dǐ lāo zhēn (đáy bể mò kim). Hàm tình mạch mạch - 含情脉脉 (mạch mạch: Đăm đắm –> (ánh mắt) chứa đầy tình ý –> hình như đang đọc truyện ngôn tình đây). Hành vân lưu thủy - 行云流水 – xíng yún líu shuǐ (nước chảy mây trôi – như nước chảy mây trôi – thường để chỉ văn chương thơ ca tự nhiên lưu loát, không chịu câu thúc, cũng để chỉ sự vật lưu chuyển không ngừng, trôi qua không quay trở lại). Hạnh tai lạc họa - 幸灾乐祸 – xìng zāi lè huò (hạnh phúc vui mừng trước tai ương, đau khổ của người khác). Hảo hán bất phạ xuất thân đê - 好汉不怕出身低 – hǎohàn bùpà chūshēn dī (ngạn ngữ, hảo hán không sợ xuất thân thấp kém). Hảo hán là sao nhỉ, có liên quan j tới quân tử? Hay là hảo hán là term của văn hóa quần chúng chung chung, còn quân tử là term riêng của Khổng giáo. Thấy hảo hán cứ có ấn tượng là đánh nhau giỏi ấy, trong khi đó, quân tử lại nhấn mạnh hơn mấy cái ý – lễ nghĩa.. này nọ? –> discourse analysis hay! Hảo tửu hồng nhân diện, tài bạch động nhân tâm - 好酒红人面, 财帛动人心 (ngạn ngữ, hình như nguyên tác là thế này 清酒红人脸, 钱帛动人心 [thanh tửu], rượu ngon đỏ mặt người, tiền tài động lòng người). Hắc bạch phân minh - 黑白分明 - hēi bái fēn míng. Hầu môn tự hải - 侯门似海 – hóu mén sì hǎi (nhà của vương công quý tộc quan lại thâm sâu, thâm nghiêm khó dò tựa biển, người thường không dễ mà đi ra đi vào, mà xoay sở trong đó). Hậu lãng thôi tiền lãng – 后浪推前浪 – hòu làng tuī qían làng (sóng sau dồn sóng trước –> sự việc đến dồn dập không dừng; còn 1 nghĩa giống hậu sinh khả úy). Hậu sinh khả úy - 后生可畏 - hòu shēng kě wèi. Hỉ tân yếm cựu - 喜新厌旧 – xǐ xīn yàn jìu (thích mới chán cũ, dùng để chỉ tình cảm không chung thủy trước sau, có mới nới cũ). Hiệp thiên tử dĩ lệnh chư hầu - 挟天子以令诸侯 – xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu (kiềm chế vua để điều khiển chư hầu –> lại Tam quốc). Hình đơn (đan) ảnh chỉ - 形单影只 – xíng dān yǐng zhī (chỉ có mỗi hình ảnh đơn chiếc của mình –> hình dung cô độc không có ai bên cạnh). Hoa ngôn xảo ngữ - 花言巧语 - huā yán qiǎo yǔ. Hoa tiền nguyệt hạ – 花前月下 – huā qían yuè xìa (trước hoa dưới trăng, chỉ những nơi nam nữ tỏ tình, nói chuyện tình yêu. Xuất xứ từ thơ của Bạch cư Dị hẳn hoi: Tận thích sanh ca dạ túy miên, Nhược phi nguyệt hạ tức hoa tiền; nhớ trong truyện ngôn tình viết thế này: Cũng muốn cùng chàng hoa tiền nguyệt hạ một phen). Hoa vô bách nhật hồng - 花无百日红 – huā wú bǎi rì hóng (hoa không thể nở mãi không tàn, cũng như tình thế hoàn cảnh không thể tốt mãi được). => Thường có câu, "Nhân vô thiên nhật hảo, hoa vô bách nhật hồng". Có nghĩa là không ai có thể sung sướng dc mãi, sông có khúc, ng có lúc. Lại có thể hiểu ra thành, người không thể tốt mãi, mà sẽ có ngày biến xấu, hoa không thể thắm suốt, mà rồi sẽ héo tàn? (Dĩ nhiên, cách hiểu số 2, là do bạn DL xấu tính, thường hay nghĩ xấu về người tốt thì mới diễn giải theo hướng này) –> hoàn toàn đồng ý với bạn DL! Họa xà thiêm túc - 画蛇添足 – hùa shé tiān zú (vẽ rắn thêm chân). Hoan thiên hỷ địa 欢天喜地 - huān tiān xǐ dì (hình dung cực kỳ vui mừng). Hoàng thiên bất phụ hữu tâm nhân - 皇天不负有心人 – húang tiān bù fù yǒu xīn rén (trời không phụ người có lòng. Còn là Hoàng thiên bất phụ khổ tâm nhân). Hoành đao đoạt ái - 横刀夺爱 - héng dāo duó ài (cầm ngang đao đoạt ái tình – đại loại là chỉ người thứ 3 vô duyên nhảy vào công nhiên cướp đoạt ái tình của người khác). => Nghe hay nhỉ Học nhi thời tập chi - 学而时习之 – xué ér shí xí zhī (chữ trong Luận ngữ – học phải đi đôi với hành). Hồ tư loạn tưởng - 胡思乱想 – hú sī lùan xiǎng (tóm lại là mộng tưởng lung tung) Hổ đầu xà vĩ - 虎头蛇尾 – hǔ tóu shé wěi (đầu hổ đuôi rắn = đầu voi đuôi chuột). Hổ lạc bình dương bị khuyển khi – 虎落平阳被犬欺 - hǔ luò píng yáng bèi quǎn qī (bình dương: Chỗ bằng phẳng; hổ rơi vào chốn bình địa, đến chó cũng có thể khi rẻ. Còn thấy ghép trong 1 câu là Long du thiển thủy tao hà hý, Hổ lạc bình dương bị khuyển khi – 龙游浅水遭虾戏, 虎落平阳被犬欺. Vế thứ nhất có nghĩa rồng bơi vào chỗ nước cạn bị tôm đùa bỡn. Nói chung là nỗi bi ai của người bị thất thế). Hồn phi phách tán - 魂飞魄散 - hún fēi pò sàn Hỗn thủy mạc ngư - 混水摸鱼 – hún shuǐ mō yú hoặc Hồn thủy mạc ngư - 浑水摸鱼 – hún shuǐ mō yú (bắt (trộm) cá trong đám hỗn độn, thừa nước đục thả câu, nói chung là thừa lúc hỗn loạn để vơ vét kiếm chác những lợi ích không chính đáng. Thấy ghi là kế thứ 20 trong 36 kế [sao mình đọc rồi mà không nhớ nhỉ], cũng ghi là xuất từ truyện Tam quốc diễn nghĩa, đoạn mà sau Xích bích Khổng Minh thần tượng của con chim lợi dụng Chu lang của ta đánh nhau hộc máu với Tào Nhân hớt luôn Kinh châu ý). Hồng hạnh xuất tường – 红杏出墙 – hóng xìng chū qíang (xuất xứ: Bài Du viên bất trị của Diệp thiệu Ông đời Tống: 春色满园关不住, 一支红杏出墙来 Xuân sắc mãn viên quan bất trụ, Nhất chi hồng hạnh xuất tường lai; sắc xuân đầy vườn giam giữ lại không nổi, để một cành hồng hành vươn ra ngoài tường; dùng để hình dung phụ nữ đã có chồng nhưng còn lăng nhăng với người khác, hì hì, thơ rất ý vị, không biết nhà thơ nếu sống lại, biết thơ của mình được đời sau dùng đển ẩn dụ chuyện gì, có chết ngất ra không). => Tức chết. Hủ mộc bất khả điêu dã - 朽木不可雕也 – xiǔ mù bù kě diāoyě (chữ trong Luận ngữ, Công dã Tràng, nghĩa là gỗ mục không thể chạm khắc được. Còn rút gọn thành 4 chữ Hủ mục nan điêu, dùng để hình dung người không thể làm nên thành công gì, hoặc sự vật, cục thế hư hoại không thể cứu vãn được). Giống như kiểu phò không được A Đẩu j j đó nhỉ Hữu danh vô thực - 有名无实 - yǒu míng wú shí. Hữu dũng vô mưu - 有勇无谋 - yǒu yǒng wú móu. Hữu khẩu vô tâm - 有口无心 – yǒu kǒu wú xīn (miệng nói ra nhưng lòng không nghĩ như thế). Hữu nhãn vô châu - 有眼无珠 – yǒu yǎn wú zhū (có mắt mà không có tròng). Hữu tiền năng sử quỷ thôi ma - 有钱能使鬼推磨 – yǒu qían néng shǐ guǐ tuī mò (có tiền có thể sai khiến được cả ma quỷ). Hữu ý tài hoa hoa bất phát, Vô tâm sáp liễu liễu thành âm - 有意栽花花不发, 无心插柳柳成阴 – yǒuyì zāi huā huā bù fā, wúxīn chā liǔ liǔ chéng yīn (có ý trồng hoa hoa không nở, vô tâm cắm cành liễu xuống đất liễu mọc rợp thành bóng râm –> nói chung là không gì như mong đợi, lên kế hoạch thì thất bại, thành công lại đến từ thứ không ngờ). => Câu này cứ là để tung hô amateurism, chủ nghĩa nghiệp dư. Khao sơn cật sơn, khao thủy cật thủy - 靠山吃山, 靠水吃水 – kào shān chī shān, kào shuǐ chī shuǐ (nói chung là sống ở đâu thì dựa vào điều kiện ở đó mà sống. Tán nhảm, ở núi thì ăn thịt thú rừng, ở sông ở biển ăn tôm cá hải sản, còn ở thành phố quá tải dân ăn gì? Ăn thịt người? –> đầu óc đang có chút realism). => Suy diễn thực bịnh hoạn Khấp bất thành thanh - 泣不成声 – qì bù chéng shēng (khóc không ra tiếng). Khẩu mật phúc kiếm - 口蜜腹剑 – kǒu mì fù jìan (miệng nói như mật ngọt mà bụng chứa đầy gươm đao). Khẩu thị tâm phi - 口是心非 – kǒu shì xīn fēi (miệng nói 1 đằng, lòng nghĩ một nẻo). Khinh cử vọng động - 轻举妄动 – qīng jǔ wàng dòng (vọng: Càn, tùy tiện, tóm lại là hành động lỗ mãng không chịu suy nghĩ trước sau). Khinh miêu đạm tả - 轻描淡写 – qīng míao dàn xiě (lười giải thích, thôi copy luôn giải thích tiếng Anh ở đây cho tiện: To catch in light shades, to play down, to deemphasize). Khổ hải vô biên, hồi đầu thị ngạn - 苦海无边, 回头是岸 – kǔ hǎi wú biān, húi tóu shì àn (câu trong sách Phật, bể khổ vô biên, quay đầu là bờ). Khổ tận cam lai - 苦尽甘来 - kǔ jìn gān lái. Khốc tiếu bất đắc - 哭笑不得 - kū xìao bù dé (hình dung tình huống khóc không được, cười không xong, dở khóc dở cười). Khuynh quốc khuynh thành - 倾国倾城 - qīngguó qīngchéng. Điển cố: Bài thơ của Lý Diên Niên? Nhất kiến khuynh nhân thành, tái kiến khuynh nhân quốc. Nhưng mà có thành nát, nước tan cũng mặc kệ, vì trong đời người giai nhân đâu phải dễ mà thấy được. Kỉ sở bất dục, vật thi ư nhân - 己所不欲, 勿施於人 – jǐ suǒ bù yù, wù shī yú rén (chữ trong Luận ngữ: Cái gì mà mình không muốn thì đừng làm cho người khác). Kiến phong sử phàm - 见风使帆 – jìan fēng shǐ fān (nhìn gió xoay buồm –> nhìn thời thế hay sắc mặt người khác mà làm việc). Kim triêu hữu tửu kim triêu túy - 今朝有酒今朝醉 – jīn zhāo yǒu jiǔ jīn zhāo zùi (hôm nay có rượu hôm nay uống, xuất từ bải Tự khiển của La Ẩn đời Đường). Kinh thiên động địa - 惊天动地- jīng tiān dòng dì. Kính hoa thủy nguyệt - 镜花水月 – jìng huā shuǐ yuè (hoa gương trăng nước –>như hoa trong gương, trăng trong nước, nói chung để chi những thứ đẹp đẽ nhưng hư ảo, không chạm tay đến được. Lại xuất xứ từ 1 bài thơ của Lý Bạch. Nhớ bài Uổng ngưng my -Hoài công biết nhau trong Hồng lâu mộng mà nhóm Vũ Bội Hoàng dịch rất hay- nhưng không sát nghĩa lắm, không nêu được ý kính hoa thủy nguyệt: Nhất cá uổng tự ta nha, Nhất cá không lao khiên quải. Nhất cá thị thủy trung nguyệt, Nhất cá thị cảnh trung hoa - Một bên ngầm ngấm than phiền, Một bên theo đuổi hão huyền uổng công. Một bên trăng rọi bên sông, Một bên hoa nở bóng lồng trong gương). Kỳ hoa dị thảo - 奇花异草 – qí huā yì cǎo (ngoài nghĩa đen, còn để chỉ tác phẩm thơ văn hay). Kỳ trân dị bảo - 奇珍异宝 - qí zhēn yì bǎo. Ký hữu kim nhật, hà tất đương sơ - 既有今日, 何必当初 – jì yǒu jīn rì, hé bì dāng chū (nếu biết có ngày hôm nay (hối hận), thì sao lúc đầu lại làm như vậy). Ký lai chi, tắc an chi- 既来之, 则安之 – jì lái zhī, zé ān zhī (câu trong Luận ngữ, Họ đã (do mình phủ dụ) đến rồi, tất phải làm cho họ được an ổn, sau còn mang nghĩa Mình đã đến (một nơi nào đó) rồi, thì phải bình tâm/an tâm/ bình tĩnh lại). Kỵ hổ nan hạ - 骑虎难下 – qí hǔ nán xìa (cưỡi trên lưng hổ khó xuống). Lạc cực sinh bi - 乐极生悲 – lè jí shēng bēi (vui quá hóa buồn, xuất xứ: Hoài Nam tử, Đạo ứng huấn). Lạc hoa hữu ý, lưu thủy vô tình - 落花有意, 流水无情 – luò huā yǒu yì, líu shuǐ wú qíng (hoa rơi cố ý, nước chảy vô tình –> chỉ trong tình cảm, một bên có ý, một bên vô tình). Lạc tỉnh hạ thạch - 落井下石 – luò jǐng xìa shí((thấy người khác) rơi xuống giếng còn ném thêm đá –> thừa cơ người khác gặp hoạn nạn còn hại thêm). Lai giả bất thiện, thiện giả bất lai - 来者不善, 善者不来 – lái zhě bù shàn, shàn zhě bù lái (đến tức là không có thiện ý, có thiện ý đã không đến). Lánh nhãn tương khan - 另眼相看 – lìng yǎn xiāng kàn (dùng một loại nhãn quang khác để nhìn nhận đối xử, ví dụ như trước không xem trọng, nhưng sau xem trọng 1 người nào đó). Lãnh đạm vô tình - 冷淡无情 - lěngdàn wúqíng. Lâm thì bão Phật cước - 临时抱佛脚 – lín shí bào fó jiǎo (bình thường không lo chuẩn bị, lúc gặp chuyện mới ôm chân Phật) = Cấp thì bão Phật cước - 急時抱佛腳 Lão mưu thâm toán - 老谋深算 – lǎo móu shēn sùan (Kế hoạch chu mật, tính toán thâm sâu cao xa. Dùng để hình dung người làm việc tinh minh lão luyện). Lê hoa đái vũ – 梨花带雨 – lí huā dài yǔ = Lê hoa đái lộ - 梨花带露 (như hoa lê đọng giọt mưa/ sương, xuất phát từ Trường Hận ca của Bạch cư dị –> theo baidu, nguyên hình dung tư thái khóc lóc của Dương Quý phi, sau để chỉ vẻ đẹp kiều diễm của mỹ nhân đang khóc lóc). Liên (lân) hương tích ngọc - 怜香惜玉 – lían xiāng xī yù (thương hoa tiếc ngọc). Liệt hỏa kiến chân kim - 烈火见真金 – liè huǒ jìan zhēn jīn (trong lửa mạnh thấy vàng thật = vàng thật thử lửa, trong gian nan thấy chân tình). Liễu ám hoa minh hựu nhất thôn (trong Sơn trùng thủy phục nghi vô lộ – Liễu ám hoa minh hựu nhất thôn, câu trong bài Du sơn tây thôn của Lục Du, – núi sông trùng điệp ngờ hết lối, trong đám liễu mờ hoa rõ lại hiện ra 1 thôn làng –> nguyên để hình dung cảnh xuân tươi đẹp của thôn ở phía trước, sau ẩn dụ (metaphor) chỉ hình thế/ hoàn cảnh/ sự kiện tốt mới đột nhiên xuất hiện). Liệu sự như thần - 料事如神 – lìao shì rú shén => không phải là từ chú Gia cát lượng, thần tượng của mình mà ra à –> check thấy mạng bảo xuất từ sách Đông Chu Liệt Quốc của Phùng Mộng Long đời Minh. Long tranh hổ đấu – 龙争虎斗 - lóng zhēng hǔ dòu. Lô hỏa thuần thanh - 炉火纯青 – lú huǒ chún qīng (lửa trong lò đã chuyển thành một màu xanh thuần nhất; nguyên để chỉ màu lửa vào thời khắc đạo sỹ luyện đan thành công, sau dùng để hình dung kỹ nghệ, học vấn, tu dưỡng đã đạt đến cảnh giới tinh túy hoàn mỹ, hoặc làm việc đã đạt đến địa giới thuần thục [hehe đang đọc Đấu phá thương khung tóm được cụm này 08/01/2013] ). Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ - 路见不平, 拔刀相助 – lù jìan bù píng, bá dāo xiāng zhù (trên đường thấy việc bất bình, rút đao tương trợ). Lộc tử thùy thủ – 鹿死谁手 – lù sǐ shúi shǒu (hươu chết về tay ai, nguyên để chỉ ngôi vua, quyền hành, địa vị chưa biết về tay ai; nay để chỉ trong cạnh tranh nói chung, chưa biết ai là người đạt được thắng lợi cuối cùng). Lộng giả thành chân - 弄假成真 – nòng jiǎ chéng zhēn (nguyên lai là giả, đến kết cục lại biến thành thật, hoặc là phát sinh sự việc ngoài ý muốn khiến cho giả biến thành thật). Lưỡng bại câu thương - 两败俱伤 - liǎng bài jù shāng (tranh đấu đến thế cục cả hai bên đều tổn thương). Lưỡng nhĩ bất văn song ngoại sự, nhất tâm chỉ độc thánh hiền thư - 两耳不闻窗外事, 一心只读圣贤书 – liǎng ěr bù wén chuāng wài shì yì xīn zhǐ dú shèng xían shū (ngạn ngữ, nói chung là 2 tai không nghe việc ở ngoài cửa sổ, chỉ chú tâm đọc sách thánh hiền–> nếu mà thật được như thế này: -' (). Lưỡng tình tương duyệt – 两情相悦 – liǎng qíng xiāng yuè (duyệt: Yêu thích, hình dung song phương đều có tình cảm với nhau, ví dụ như anh A chị B lưỡng tình tương duyệt, chắc chắn là nhặt từ truyện ngôn tình ra hị hị). Lượng tiểu phi quân tử - 量小非君子 – lìanɡ xiǎo fēi jūn zǐ (lượng: Độ lượng, đại loại là lòng bao dung, độ lượng ít không phải là quân tử, thấy mạng còn xếp thành liền 1 câu: Lượng tiểu phi quân tử, Vô độc bất trượng phu, hoặc là Vô độ bất trượng phu – 无度不丈夫 –> lại 2 version vì cách đọc giống nhau? , tuy nhiên thấy câu sau có vẻ có lý hơn, độ ở đây là độ lượng. Còn Vô độc bất trượng phu lại mang 1 ý nghĩa khác). Lưu đắc thanh sơn tại, bất phạ một sài thiêu - 留得青山在, 不怕没柴烧 – líu dé qīng shān zài, bù pà méi chái shāo, hoặc là, Lưu đắc thanh sơn tại, bất sầu một sài thiêu - 留得青山在, 不愁没柴烧 (nói chung là núi xanh còn đó, lo gì không có củi đun.. câu này trên phim ảnh hay thấy nói này). Lý ứng ngoại hợp - 里应外合 – lǐ yìng wài hé (trong ứng ngoài hợp). Mã đáo thành công - 马到成功 - mǎ dào chéng gōng. Mạc trước thạch đầu quá hà - 摸着石头过河 – mō zhe shítóu guò hé (lần đá qua sông –> hì hì Đặng tiểu Bình) Man thiên quá hải - 瞒天过海 - mán tiān guò hǎi (giấu trời qua biển – kế thứ nhất trong 36 kế – đại loại là ngụy trang qua mặt đối phương, ngấm ngầm hành động). Mãn diện xuân phong - 满面春风 – mǎn mìan chūn fēng (lại một thành ngữ để hình dung mặt mày hớn hở). Mẫu đơn hoa hạ tử, tác quỷ dã phong lưu - 牡丹花下死作鬼也风流 – mǔdān huā xìa sǐ, zuòguǐ yě fēnglíu (chết dưới hoa mẫu đơn, làm quỷ cũng phong lưu. Câu xuất phát từ Mẫu đơn Đình, mạng bảo thế, mẫu đơn là chỉ người đẹp, đại loại là câu nam giới dùng để biểu tỏ tình cảm tình yêu tình ngưỡng mộ vân vân và mây mây đối với người đẹp, vì người đẹp có thể làm bất cứ chuyện gì, chết cũng vui lòng). Mi hoa nhãn tiếu - 眉花眼笑 – méi huā yǎn xìao = Mi khai nhãn tiếu – 眉开眼笑 (chữ trong Tây du ký – mày như hoa, mắt như cười –> mặt mày hớn hở). Mi lai nhãn khứ - 眉来眼去 – méi lái yǎn qù (đại loại là đầu mày cuối mắt, dùng mày mắt đưa tình, thường để chỉ tình huống không chính đáng). Miên lý tàng châm - 绵里藏针 – mían lǐ cáng zhēn (trong bông giấu kim – chỉ trong mềm có cứng, hoặc ngoài mặt thiện lương, trong lòng ác độc). Minh thương hảo đóa, ám tiễn nan phòng - 明枪好躲, 暗箭难防 – mínɡ qiāng hǎo duǒ, àn jìan nán fáng (thương đâm trực tiếp dễ tránh, tên bắn lén khó phòng). Minh tranh ám đấu - 明争暗斗 – míng zhēng àn dòu (ngoài sáng trong tối đều tranh đấu với nhau, thường dùng tả nội bộ tranh quyền đoạt lợi). Mục trung vô nhân - 目中无人 – mù zhōng wú rén (trong mắt không có ai). Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên - 谋事在人, 成事在天 – móu shì zài rén, chéng shì zài tiān (mưu việc do người, thành việc do trời). Mưu thần như vũ - 谋臣如雨 – móu chén rú yǔ (mưu sỹ nhiều như mưa). Mỹ trung bất túc - 美中不足 – měi zhōng bù zú (tốt đẹp nhưng chưa hoàn thiện, vẫn có chỗ cần cải thiện) >< Thập toàn thập mỹ. Nam chinh bắc chiến - 南征北战 - nán zhēng běi zhàn. Nam hoan nữ ái - 男欢女爱 – nán huān nǚ ài (dùng để chỉ tình yêu nam nữ). Nam Kha nhất mộng - 南柯一梦 – nán kē yī mèng (giấc mộng Nam Kha). Ngã bất nhập địa ngục, thùy nhập địa ngục - 我不入地狱, 谁入地狱 – wǒ bù rù dìyù, shéi rù dìyù (ta không vào địa ngục thì ai vào địa ngục – xuất xứ, nhiều thuyết khác nhau. Có thuyết cho là lời phát nguyện của Địa Tạng Vương bồ tát, đại loại là "địa ngục bất không, thệ bất thành phật, chúng sinh độ tận, phương chứng bồ đề". Có thuyết cho rằng lời này căn bản không liên quan gì đến Phật Giáo, vì không thấy ghi trong kinh nào). Nghi tâm sinh ám quỷ - 疑心生暗鬼 – yí xīn shēng àn guǐ (đa nghi nến mới ảo giác, phán đoán vớ vẩn) = Nghi thần nghi quỷ - 疑神疑鬼 - yí shén yí guǐ Nghĩa bạc vân thiên - 义薄云天 – yì bó yún tiān (bạc: Động từ, có nghĩa là gần sát đến, tóm lại là nghĩa cao đến trời cao). => "Bạc" cũng nghĩa là cập bến, trong mấy cụm dạ bạc này nọ chăng? (lười check) -> không. Nghĩa vô phản cố - 义无反顾 – yì wú fǎn gù (đại loại là vì chính nghĩa, đạo nghĩa, không do dự, không quay đầu nhìn lại, tiếng Anh: Not to flinch or shrink back for a righteous cause; March bravely ahead without any thought of turningback: D). Nghịch thủy hành chu, bất tiến tắc thoái - 逆水行舟, 不进则退 – nì shuǐ xíng zhōu, bù jìn zé tùi (đi thuyền trên dòng nước ngược, không tiến lên là (bị) lùi ngay. Thấy trên mạng có đưa ví dụ là việc học hành như đi thuyền trên dòng nước ngược, không tiến lên tức là lùi, đại loại như thế cho dễ hiểu). Ngoại quân tử nhi nội tiểu nhân - 外君子而内小人 (ngoài mặt quân tử, trong lòng tiểu nhân, cũng từ Tam quốc diễn nghĩa). Ngọc thụ lâm phong - 玉树临风 – yù shù lín fēng (hình dung người phong độ tiêu sái, dung mạo tú mĩ. Xuất xứ: Đỗ Phủ – Ẩm trung bát tiên ca). Ngôn hữu tận nhi ý vô cùng - 言有尽而意无穷 – yán yǒu jìn ér yì wú qióng (lời có hạn nhưng ý vô cùng -> thơ văn ý tứ thâm sâu). Ngôn xuất tất hành – 言出必行 – yán chū bì xíng (đã nói là làm). Ngũ thể đầu địa - 五体投地 – wǔ tǐ tóu dì (ngũ thể: Hay tay, hai đầu gối và đầu, đều chạm xuống đất. Là một loại nghi thức hành lễ cung kính nhất của phật giáo. Dùng để chỉ bái phục ai đó đến cực điểm. Ai tò mò thì google image cụm này để xem nó như thế nào. Trang này viết là xuất tự Đường Huyền Trang, Đại Đường tây vực ký). Nguyệt nhi loan loan chiểu cửu châu- Kỷ gia hoan lạc kỷ gia sầu- Kỷ gia phu thê đồng la trướng- Kỷ gia phiêu lưu tại ngoại đầu - 月儿弯弯照九州, 几家欢乐几家愁. 几家夫妇同罗帐, 几家飘散在他州. (dân ca lưu hành ở Giang Nam thời Nam Tống; trang này của viện Hán Nôm có dịch thơ như sau: Ấy vành trăng khuyết chiếu chín châu- Bao nhà vui vẻ bấy nhà sầu- Bao cặp vợ chồng trong màn lụa- Bấy kẻ lênh đênh tận đâu đâu. Nói chung là hai câu đầu hay được ngâm lên để cảm thán sự đời sự người này nọ- yuè ér wān wān zhào jiǔ zhōu, jǐ jiā huān lè jǐ jiā chóu). Nhân bất tri, quỷ bất giác - 人不知, 鬼不觉 – rén bù zhī, guǐ bù jué (người không biết, quỷ không hay) tương đương Thần bất tri, quỷ bất giác - 神不知, 鬼不觉 – shén bù zhī guǐ bù jué. Nhân bất vị kỷ, thiên tru địa diệt - 人不为己, 天诛地灭 – rén bù wèi jǐ, tiān zhū dì miè (người không vì mình, trời tru đất diệt) –> câu yêu thích nhất của mình đây love love love Nhân giả kiến nhân, trí giả kiến trí - 仁者见仁, 智者见智 – rén zhě jìan rén, zhì zhě jìan zhì (người nhân thì nhìn ra việc nhân, người trí thì nhìn ra việc trí, như kiểu cùng một việc nhưng mỗi người có 1 perspective, câu này rất chi là constructivist nha. Xuất xứ Chu dịch, thảo nào). => Câu này hay á! Nhân kiến lợi nhi bất kiến hại, ngư kiến thực nhi bất kiến câu - 人见利而不见害, 鱼见食而不见钩 (người thấy lợi mà không thấy hại, cá thấy mồi mà không thấy câu) Nhân kiệt địa linh - 人杰地灵 - rén jié dì líng Nhân lão tâm bất lão - 人老心不老 – rén lǎo xīn bù lǎo (người già tâm không già, hình như lại liên quan đến Tam Quốc, nhân vật Hoàng Trung 1 trong ngũ đại hổ tướng) Nhân phi thảo mộc, thục năng vô tình - 人非草木孰能无情 – rén fēi cǎo mù shú néng wúqíng (con người không phải là cỏ cây, ai có thể vô tình? Nguồn: Facebook
