Đôi bạn thanh mai trúc mã là gì? Người ta thường nói đến những mối tình thanh mai trúc mã, ý chỉ những cặp đôi đã sớm gắn bó với nhau từ những thời còn thơ bé. Có thể là từ khi mới sinh ra, khi gặp nhau ở lớp mẫu giáo, hay ở cái tuổi cắp sách tới trường. Không thể tính từ thời đại học được vì tuổi đó đã biết thả thính rồi, không đủ mức độ trong sáng để xếp vào thanh mai trúc mã được. Đùa thôi, thực ra ở tuổi đó mà các bạn mới gặp được nhau thì thành ra quá già rồi. Thiếp phát sơ phú ngạch Chiết hoa môn tiền kịch Lang kỵ trúc mã lai Nhiễu sàng lộng thanh mai Đồng cư Trường Can lý Lưỡng tiểu vô hiềm sai Thập tứ vi quân phụ Tu nhan vị thường khai Đê đầu hướng ám bích Thiên hoán bất nhất hồi Thập ngũ thủy triển mi Nguyện đồng trần dữ hôi Thường tồn bão trụ tín Khởi thướng Vọng Phu đài Thập lục quân viễn hành Cù Đường, Diễm Dự đôi Ngũ nguyệt bất khả xúc Viên thanh thiên thượng ai Môn tiền trì hành tích Nhất nhất sinh lục đài Đài thâm bất năng tảo Lạc diệp thu phong tảo Bát nguyệt hồ điệp hoàng Song phi tây viên thảo Cảm thử thương thiếp tâm Tọa sầu hồng nhan lão Tảo vãn há Tam Ba Dự tương thư báo gia Tương nghênh bất đạo viễn Trực chí Trường Phong Sa (Trường Can hành kỳ 1 – Lý Bạch) Dịch nghĩa: Tóc em khi mới xõa ngang trán Bẻ hoa trước cửa nhà chơi Chàng cưỡi ngựa tre lại Chạy quanh giường nghịch ném quả mơ xanh Cùng sống ở làng Trường Can Hai trẻ nhỏ không hề có tị hiềm Năm mười bốn thiếp về làm dâu nhà chàng Mặt còn thẹn thùng không dám cười đùa Cúi đầu ngoảnh vào trong vách tối Trời gọi cả ngàn lần vẫn không dám đáp lại một câu Năm mười lăm mới bắt đầu lộ nét tươi cười Nguyện sống bên nhau trong cảnh gian khổ Mãi mãi giữ lời như Vĩ Sinh ôm cột Có nghĩ đến chuyện phải ra Vọng Phu đài ngóng chàng Năm mười sáu chàng đi xa Đến Cù Đường và Điễm Dự Tháng năm nước dâng cao, không đi được đến đó Trên cao nghe có tiếng vượn kêu ai oán Trước sân dấu chân dạo hồi xưa còn đó Đâu đâu cũng đầy những lớp rong rêu Rêu mọc dày quá không quét đi hết Lá đã rơi trong gió thu đến sớm Tháng tám bươm bướm bay lại Bay từng đôi với nhau trong khu vườn mé tây Nhìn thấy vậy thiếp bỗng sinh thương tâm Ngồi buồn sợ già đi mất Sớm muộn gì chàng về đến Tam Ba Nhớ gởi thư về nhà báo Thiếp chẳng sợ đường sá xa xôi sẽ đi Đến tận Trường Phong Sa đón chàng. Bài thơ trên của Lý Bạch có nội dung đại khái nói về đôi trẻ từ lúc nhỏ chơi với nhau, lớn lên lại thành vợ thành chồng, cuộc sống phu thê ân ái hòa hợp. Nhưng đáng tiếc, sau hai năm nên nghĩa vợ chồng, nàng mười sáu tuổi phải tiễn chàng đi xa không biết có còn cơ hội trở về. Bài thơ kết thúc mở với hình ảnh người vợ đến Trường Phong Sa chờ đón chồng. Hình ảnh "Lang kỵ trúc mã lai – Nhiễu sàng lộng thanh mai" chính là nguồn gốc của cụm từ "Thanh mai trúc mã" ngày nay. Thể loại truyện thanh mai trúc mã Những câu chuyện viết về thể loại thanh mai trúc mã thường rất đáng yêu. Ngoài yếu tố tình cảm thì quá trình trưởng thành của các nhân vật cũng là một yếu tố thu hút độc giả. Tình cảm của hai người có thể là nhẹ nhàng cùng nhau trải qua tuổi thơ, tuổi trẻ và.. tuổi đời, có những người lại đối chọi với nhau như nước với lửa, nhưng chung quy lại vẫn có một sợi dây vô hình gắn kết họ lại với nhau, sợi dây "thanh mai trúc mã", sợi dây phát triển từ tình bạn ngây thơ trong sáng thành tình yêu giữa những con người đã quá hiểu nhau. Đương nhiên không phải cặp thanh mai trúc mã nào cũng sẽ yêu nhau, vì có khi họ là những người cùng chung dòng họ hay đơn giản vì đối phương không phải "gu" của mình, và không phải tình yêu nào trong số họ cũng có cái kết đẹp, nhưng tình bạn thanh mai trúc mã cũng vẫn là một thứ tình cảm, tình thân đáng trân trọng. Mình không có bạn là thanh mai trúc mã nhưng mình rất hâm mộ những tình bạn như thế, dù hòa thuận hay đối nghịch nhau thì mối quan hệ của họ cũng khiến những người bạn "ngoài lề" cảm thấy ngưỡng mộ. Sẵn đây mình sẽ giới thiệu với các bạn những tác phẩm thuộc thể loại thanh mai trúc mã mà mình tâm đắc: Con thỏ "bắt nạt" cỏ gần hang - Ức Cẩm Đều tại vầng trăng gây họa – 11 Giờ Phải Ngủ Trúc mã nhà tôi – Tiểu Tiểu Vô Yêu Mờ ám – Hốt Nhiên Chi Gian
