Tháng ba. Trong cái ẩm của bầu không khí chợt thoảng qua một mùi hương dìu dịu. Đàn muỗi vo ve quyện quanh chùm hoa nhỏ tim tím đang rung rinh theo cơn gió. Hoa xoan đẹp như một cô thiếu nữ dịu dàng trong bộ váy áo màu tím thướt tha giữa trời, xoè đôi bàn tay xinh đẹp trĩu hoa khiến lòng ai xao xuyến. Cơn mưa đầu mùa bất ngờ ập xuống, con đường ra đồng rải đầy những hoa. Sau cơn mưa, dưới những tia nắng hồng ấm áp rơi rơi, nụ hoa nhỏ xíu lại lấp ló, e ấp trong đám lá xanh non. Vẳng trong gió tiếng trống rộn ràng của lễ hội. Mùa hoa xoan – mùa ra đạo của người Thiên Chúa bên kia sông. Tháng ba, cây lúa non mỡ màng vươn lá đón mưa. Cánh đồng như thảm cỏ xanh non mướt chạy dài, làn mưa phùn giăng mờ thả giọt nước tinh khiết cho cây lúa cao hơn, xanh hơn mỗi ngày. Đàn cò trắng hạ đôi cánh mềm, cặm cụi mò cua bắt tép tìm mồi, rồi vội vã ùa bay đi khi sương chiều buông xuống. Vẫn còn lại người nông dân lom khom trên mảnh ruộng, đôi bàn tay nhanh nhẹn vơ sạch cỏ dại, cào lõng bùn vun gốc cho cây lúa đơm rễ, ăn màu. Giọt mồ hôi nhọc nhằn rớt xuống, gieo vào lòng đất ươm lên hạt thóc vàng. Trong mỗi trang sách của những đứa con đi tìm tương lai tri thức thấy thơm nồng hương lúa. Người nông dân hồn hậu, cho cây lúa vươn cao. Tháng ba, có cô bé, cậu bé chăn trâu tay vẫn miệt mài giữ cuốn sách, mớ cỏ non mềm cắp bên hông là món ăn ngon lành của lũ cá ao nhà. Cảm giác lùa tay vào chân cỏ, đưa liềm sắc nhọn gọt cỏ thật thích thú. Mùi cỏ dại, mùi đất ẩm thơm nồng bốc lên thành mùi quen thuộc của quê hương. Mãi nhiều năm sau, rất nhiều tháng ba đi qua, vẫn day dứt nhớ về.. Tháng ba, ai cũng có những kí ức cho riêng mình. Phải chăng quê hương đã in dấu trong mọi miền suy nghĩ, cứ thấy hoa xoan nở là thấy cây lúa non quê mình mơn mởn sức sống, thấy cha mẹ mình lặn lội làm cỏ, gánh phân, bơm thuốc.. miệt mài vun lên sự sống. Ôi tháng ba, cho ta gửi lời cảm ơn tới những tháng ngày vất vả để làm nên những hạnh phúc dung dị, rạng ngời trên mỗi gương mặt.. Để sau những bộn bề cuộc sống, trong mỗi đêm khuya tĩnh lặng, ta lại gửi hồn về quê hương.. Tường Nguyên