Tại sao nước biển lại mặn?

Biển và đại dương chiếm hơn 70% diện tích bề mặt Trái Đất, là nguồn nước khổng lồ nuôi sống hệ sinh thái biển và điều hòa khí hậu toàn cầu. Một trong những đặc điểm nổi bật và dễ nhận thấy nhất của nước biển là vị mặn. Vậy tại sao nước biển lại mặn, trong khi nước mưa hay nước sông thì không?

Biển và đại dương chiếm hơn 70% diện tích bề mặt Trái Đất, là nguồn nước khổng lồ nuôi sống hệ sinh thái biển và điều hòa khí hậu toàn cầu. Một trong những đặc điểm nổi bật và dễ nhận thấy nhất của nước biển là vị mặn. Vậy tại sao nước biển lại mặn, trong khi nước mưa hay nước sông thì không?

Có các nguyên nhân sau đây:

1. Phong hóa và rửa trôi khoáng chất

Nước mưa khi rơi xuống Trái Đất không hoàn toàn tinh khiết mà có thể hòa tan khí CO₂ từ khí quyển tạo thành axit nhẹ. Dòng nước này sau đó chảy qua các bề mặt đất đá, cuốn theo các khoáng chất như natri (Na), clorua (Cl), magie (Mg), canxi (Ca).. Các dòng sông mang những khoáng chất này đổ ra biển. Quá trình này được gọi là phong hóa và rửa trôi khoáng chất – một cơ chế tự nhiên diễn ra hàng triệu năm.

2. Đóng góp từ núi lửa dưới đáy biển

Ngoài dòng chảy từ đất liền, các núi lửa dưới đáy đại dương cũng góp phần giải phóng nhiều khoáng chất vào nước biển, đặc biệt là các ion natri và clorua – hai thành phần chính tạo nên muối ăn (NaCl).

3. Quá trình bốc hơi và tích tụ muối

Nước biển liên tục bốc hơi do nhiệt độ mặt trời, nhưng muối không bay hơi theo mà bị giữ lại. Điều này khiến nồng độ muối trong nước biển không ngừng tăng theo thời gian. Vì nước biển không có lối thoát để loại bỏ lượng muối thừa (như sông chảy ra biển) nên muối cứ thế tích tụ qua hàng triệu năm, làm cho nước biển trở nên mặn.

Dù quá trình bổ sung muối diễn ra liên tục, nước biển không trở nên mặn mãi mãi nhờ vào nhiều cơ chế cân bằng như:

- Sự hấp thụ muối bởi sinh vật biển (san hô, sò, vỏ ốc.)

- Sự lắng đọng muối xuống đáy biển

- Các phản ứng hóa học diễn ra trong nước biển

Nước biển mặn là kết quả của quá trình tích tụ muối khoáng kéo dài hàng triệu năm từ đất liền và đáy biển, thông qua phong hóa, hoạt động núi lửa và bốc hơi nước. Đây là một hiện tượng tự nhiên phức tạp nhưng ổn định, giúp duy trì sự sống và đa dạng sinh học của hệ sinh thái biển.