Tại sao mắt một số loài động vật lại phát sáng vào ban đêm?

Câu hỏi đặt ra: Bạn có sợ khi ban đêm đang lưu thông trên đường lại nhìn thấy các hình viên ngọc phát sáng xanh không trong các bụi rậm, ven đường hay trên các cành cây không? Bạn sẽ nghĩ như thế nào về nó? Tâm trạng bạn sẽ như thế nào?

​

Khi đi vào ban đêm ta thường nhìn thấy những đôi mắt xanh như những viên ngọc đang phát sáng, mọi người thường là trẻ nhỏ thường rất sợ hãi về điều này? Nhưng thật chất ấy chính là đôi mắt của các loài động vật hoạt động mạnh vào ban đêm như chó, mèo, bọ, cú đêm.. Đó là một khả năng đăc biệt để giúp chúng phát huy khả năng săn mồi mạnh vào ban đêm. Chắc chắn những người chưa biết sẽ hoảng loạn về điều này nhưng đó là không nên. Đây là hiện tượng khoa học được giải thích cụ thể như sau:

Nguyên nhân mắt động vật lại phát sáng vào ban đêm là Mắt của một số loài động vật sáng lên trong đêm vì có một lớp phản quang đặc biệt ở phía sau nhãn cầu (tên khoa học là tapetum lucidum) giúp làm tăng lượng ánh sáng được hấp thụ bởi các tế bào cảm quang trong mắt chúng. Chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng trên thông qua các khái niệm dưới đây?

Vậy Tapetum lucidum là gì?

Tapetum lucidum là một lớp mô phản chiếu được tìm thấy trong mắt của nhiều động vật có xương sống và động vật không xương sống. Ở động vật có xương sống (ví dụ: Mèo, chó), lớp này nằm ở phía sau võng mạc. Chức năng chính của lớp phản chiếu này là tăng ánh sáng cho các tế bào cảm quang trong mắt. Các tế bào cảm quang là các tế bào thần kinh đặc biệt trong võng mạc chuyển đổi ánh sáng khả kiến bằng cách hấp thụ các photon ánh sáng thành các tín hiệu có thể kích hoạt các quá trình sinh học trong cơ thể. Có thể xem lớp Tapetum lucidum này như lớp gương phía sau mắt của những loài động vật làm cho mắt của chúng phát sáng và nhìn thấy rõ nhất vào ban đêm.

Vậy chức năng của Tapetum lucium như thế nào mà có thể làm cho mắt động vật phát sáng vào ban đêm?

Hiện tượng nêu trên là một hiện tượng quang học, lớp Tapetum lucidum đóng vai trò như là bộ khuếch đại ánh sáng. Thông thường, võng mạc thu nhận một phần ánh sáng đi vào mắt, nhưng lại để một phần khác đi qua. Lớp gương Tapetum lucidum sẽ phản xạ phần lọt qua này trở lại võng mạc, tạo cho các tế bào cảm quang trong mắt cơ hội thứ hai để hấp thụ ánh sáng.

Điều này giúp cho động vật nhìn thấy rõ hơn, đặc biệt là vào ban đêm, vì các tế bào cảm quang nhận được nhiều ánh sáng hơn, do đó hình ảnh đối tượng được tạo ra cũng sáng hơn.

Mặc dù bản chất Tapetum lucidum có màu, nhưng màu của nó phụ thuộc vào các khoáng chất tạo nên các tinh thể Tapetum lucidum phản chiếu và góc nhìn của mắt. Các màu phổ biến nhất mà chúng ta nhìn thấy bao gồm màu trắng với màu xanh lam, xanh lục thường thấy ở hổ, chó hoặc linh dương.

Rất nhiều động vật, đặc biệt là những loài chuyên sống về đêm có mắt phát sáng để chúng nhìn rõ hơn, dễ dàng săn tìm thức ăn và tránh mối nguy hiểm từ những loài thú săn mồi khác đang rình rập.

Một số ứng dụng từ hiện tượng trên?

- Con người thường phát hiện và định vị một số loài động vật trong bóng tối bằng cách quét mắt của chúng.

- Ngoài ra, nhờ vào đôi mắt đặc biệt này mà loài ngựa và chó được huấn luyện trong các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ được thực hiện vào ban đêm.

- Người ta còn ứng dụng ý tưởng phản chiếu của Tapetum lucidum vào mục đích đảm bảo an toàn giao thông bằng cách tạo ra đinh phản quang dọc theo các tuyến đường.

Vì vậy, khi tham gia giao thông đừng hốt hoảng khi nhìn thấy những đôi mắt phát sáng kia, bình tĩnh nhìn nhận vì đây là một hiện tượng khoa học bình thường các bạn nhé! Bình tĩnh để đảm bảo an toàn giao thông cho chính mình và mọi người xung quanh. Hãy tìm hiểu bài viết thật kĩ để nắm được những nội dung khoa học cơ bản nhất cùng chia sẻ và giải thích với trẻ để đảm bảo an toàn.

Nhìn chung, hiện tượng trên mang lại một kiến thức vô cũng thú vị. Đó là một thứ thú vị mà thiên nhiên mang lại. Vừa là những điều hấp dẫn với những bạn đam mê khoa học cũng như đêm lại nhiều lời ích cho cuộc sống!