Tại sao gọi là chủ nhật? Những sự kiện thú vị liên quan đến ngày Chủ nhật

Tại sao gọi là chủ nhật? Những sự kiện thú vị liên quan đến ngày Chủ nhật​

"Thành phố nào, nhớ không em, ngày Chúa nhật, ngày của riêng mình.."

Lúc nghe chú Chế Linh hát câu này trong bài "Thành phố buồn", đột nhiên mình thắc mắc, ngày Chúa nhật là ngày gì thế nhỉ?

Hiểu nghĩa trên mặt chữ thì ngày Chúa nhật chính là ngày của riêng Chúa, hay chính là ngày Chúa được rảnh rỗi.

Vậy trong một tuần thì ngày nào mới là ngày Chúa được rỗi tay. Chính là ngày chủ nhật mà chúng ta thường gọi, cũng chính là ngày mà chúng ta được rảnh rỗi tương tự..

​

Cái tên "Chủ nhật" bắt nguồn từ đâu?

Chủ nhật là ngày đầu tuần và là ngày nghỉ ngơi trước khi bắt đầu tuần làm việc điển hình ở nhiều nền văn hóa phương Tây. Đối với một số người theo đạo Thiên chúa và người Công giáo, đây cũng là ngày được chỉ định để mọi người tham dự các nghi lễ tôn giáo vào ngày Chủ nhật tốt nhất.

Tuy nhiên, tên tiếng Anh của Chủ nhật không liên quan gì đến tầm quan trọng của nó trong lịch tôn giáo.

Trong khi Thứ Tư có thể được bắt nguồn từ vị thần Bắc Âu nổi tiếng Odin và Thứ Năm được đặt theo tên của con trai của vị thần đó - Thor - thì Chủ Nhật được đặt tên theo quả cầu khí thắp sáng ban ngày của chúng ta. Và, nếu bạn nhìn đủ xa vào câu chuyện nguồn gốc của ngày hôm đó, bạn sẽ phát hiện ra nó cũng liên quan đến một nữ thần cưỡi xe ngựa, người đã kéo quả cầu khí đó bay ngang qua bầu trời.

Tên của Chủ Nhật bắt nguồn từ từ tiếng Anh Trung cổ sunnenday, bản thân nó cũng bắt nguồn từ từ tiếng Anh cổ sunnandæg. Các từ gốc tiếng Anh bắt nguồn từ tiếng Latin diēs sōlis ( "ngày của mặt trời").

Để biết tại sao ngày đặc biệt này được dành cho mặt trời, bạn phải nhìn vào thời kỳ Babylon.

​

Người Babylon là những người đầu tiên bắt đầu tuần bảy ngày và họ đã mang nó đến những người La Mã nói tiếng Latinh, những người đặt tên mỗi ngày theo tên một vị thần. Người Đức và người Bắc Âu cũng làm như vậy, nhưng thay thế các vị thần La Mã bằng các vị thần tương ứng của riêng họ.

​

Những điểm tương đồng giữa cả hai có thể được nhìn thấy ngày nay hàng ngày trừ Chủ nhật. Với Cơ đốc giáo, các ngôn ngữ Lãng mạn có nguồn gốc từ tiếng Latinh đã thay đổi sự cống hiến từ "ngày mặt trời" thành "ngày của chúa" (domingo trong tiếng Tây Ban Nha, dimanche trong tiếng Pháp và domenica trong tiếng Ý). Tuy nhiên, "Ngày của mặt trời" vẫn bị mắc kẹt trong các ngôn ngữ mà sau này trở thành tiếng Anh hiện đại.

Mặt trời, và cả Chủ nhật, có một vị thần tương ứng, giống như các ngày khác trong tuần. Trong các tôn giáo tiền Thiên chúa giáo ở Đức, mặt trời được đại diện bởi một người phụ nữ tên Sol, người cưỡi một cỗ xe chở mặt trời băng qua bầu trời. Anh trai của cô, Mani, mang theo mặt trăng theo cách tương tự và bạn có thể đoán được anh ấy là nguồn cảm hứng cho ngày nào trong tuần.

Sol mang theo ánh nắng là một chủ đề thú vị hơn nhiều để suy nghĩ hơn là "nỗi sợ hãi ngày Chủ nhật" đáng sợ khi mỗi cuối tuần sắp kết thúc.

Về mặt lịch sử..

.. một tuần bảy ngày đã được tuân thủ bởi nhiều nền văn hóa và tôn giáo trong suốt lịch sử, bao gồm cả người Babylon, người Ai Cập và người Do Thái. Người La Mã cổ đại đặt tên các ngày trong tuần theo tên các vị thần và nữ thần của họ, với "Dies Solis" (ngày của mặt trời) là tên của Chủ nhật trong lịch La Mã.

Khi Kitô giáo lan rộng khắp Đế quốc La Mã, ngày thờ phượng được thay đổi từ Thứ Bảy (Ngày Sabát của người Do Thái) sang Chủ nhật để kỷ niệm sự phục sinh của Chúa Giêsu Kitô. Quyết định này đã gây tranh cãi giữa những người theo đạo Cơ đốc thời kỳ đầu và không được áp dụng rộng rãi cho đến thế kỷ thứ 4 sau Công Nguyên.

​

Điều thú vị là cái tên "Chủ nhật" không phải chỉ có ở tiếng Anh. Trong nhiều ngôn ngữ khác, chẳng hạn như tiếng Tây Ban Nha, tiếng Pháp và tiếng Ý, tên của Chủ nhật cũng có nguồn gốc từ tiếng Latin "Dies Solis". Ở một số nền văn hóa, Chủ nhật được coi là ngày đầu tuần, trong khi ở những nền văn hóa khác lại là ngày cuối cùng.

Ngày nay, Chủ nhật vẫn được công nhận rộng rãi là ngày nghỉ ngơi và thờ phượng ở nhiều nơi trên thế giới. Ở một số quốc gia, chẳng hạn như Hoa Kỳ, đây cũng là ngày phổ biến cho các hoạt động thể thao và giải trí, chẳng hạn như các trận bóng đá và các chuyến đi chơi cùng gia đình.

Nguồn gốc của tên gọi Chủ Nhật trong tiếng Việt..

* * *xuất phát từ cộng đồng Ki-tô giáo. Tên gọi ban sơ của ngày này là "Chúa Nhật" ; "nhật" theo tiếng Hán-Việt là "ngày" nên Chúa Nhật ở đây có nghĩa là "ngày của Chúa".

Nếu nói về mặt chữ, cả chữ "Chúa" và chữ "chủ" viết theo chữ Nho hoặc chữ Nôm đều sẽ là 主. Tuy viết một kiểu nhưng có đến hai cách đọc; vì vậy, dù gọi là Chúa Nhật hay Chủ Nhật đều đúng cả. Tương truyền, tất cả những người theo Công giáo, vào ngày này buộc phải đi nhà thờ làm lễ, giữ tâm tịnh và kiêng cử các quan hệ xác thịt.

Dân gian Việt Nam cũng lưu truyền một câu chuyện thú vị về nguồn gốc ngày Chủ nhật. Theo truyền thuyết, Thiên Chúa đã dành sáu ngày để tạo dựng thế giới và đến ngày thứ bảy, Ngài mới được nghỉ ngơi. Vì thế, ngày này được gọi là "ngày của Chúa" hay "Chúa nhật," và theo thời gian, người ta dần đọc trại thành "Chủ nhật." Cũng từ đó, tuần lễ được thiết lập thành bảy ngày.

Trong khi đó, theo kinh điển Do Thái cổ, ngày thứ bảy được gọi là "Sabát" - một ngày đặc biệt dành cho sự nghỉ ngơi. Đối với các dân tộc không chịu ảnh hưởng của văn hóa Do Thái và Ki-tô giáo, các ngày trong tuần thường không có tên riêng biệt. Khi các giáo sĩ châu Âu đến Viễn Đông truyền đạo bằng tiếng Việt, họ sử dụng từ "ngày Sabát" để gọi ngày thứ bảy theo trật tự số đếm. Do các giáo sĩ Bồ Đào Nha là những người tiên phong, cách gọi bảy ngày trong tiếng Việt cũng chịu ảnh hưởng từ ngôn ngữ của họ.

Trong nhiều ngôn ngữ châu Âu, tên gọi của bảy ngày trong tuần bắt nguồn từ thời xa xưa, thậm chí có từ trước khi Ki-tô giáo xuất hiện. Riêng trong giáo hội Chính Thống giáo Đông phương, có sự phân định rõ ràng giữa Sabát (thứ Bảy) và Chủ nhật, tức ngày của Chúa. Tuy nhiên, Công giáo Rôma không đặc biệt nhấn mạnh sự khác biệt này, vì vậy nhiều tín hữu - nhất là trong ngôn ngữ hàng ngày - vẫn gọi Chủ nhật là Sabát, và điều này cũng phổ biến trong Giáo hội Tin Lành.

Trong tiếng Trung, Chủ nhật được gọi là "Tinh kỳ Nhật" (星期日), nghĩa là "ngày sao mặt trời." Tương tự, tiếng Nhật và tiếng Hàn sử dụng thuật ngữ "Nhật Diệu Nhật" (日曜日 trong Kanji và Hanja, đọc là にちようび - nichi yōbi trong tiếng Nhật và 일요일 - il yo il trong tiếng Hàn), có nghĩa là "ngày của Mặt trời."

Những sự kiện thú vị liên quan đến ngày Chủ nhật mà chắc chắn bạn chưa biết..

Trong văn hóa La Mã, Chủ nhật được dành riêng cho thần Mặt trời - vị thần ban phát sự sống, hơi ấm và ánh sáng cho nhân loại. Đối với người La Mã, Mặt trời không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên mà còn là biểu tượng linh thiêng, trung tâm của một tín ngưỡng đầy sức mạnh. Vào mỗi bình minh Chủ nhật, họ sẽ đứng chờ ánh nắng đầu tiên chạm vào làn da, đón nhận từng tia sáng với lòng thành kính, gửi lời cầu nguyện đến thần Mặt trời, như thể giao hòa trực tiếp với nguồn sống vĩnh hằng trên bầu trời.

​

Hoàng đế La Mã Constantine I, sau khi cải sang Cơ đốc giáo, đã tạo ra một thay đổi lớn cho Chủ nhật bằng cách ban hành luật dân sự đầu tiên vào năm 321. Ông ra lệnh rằng mọi hoạt động lao động phải dừng lại vào ngày này, trừ khi nông dân cần thiết phải làm việc đồng áng. Luật này, nhằm tạo thời gian cho việc thờ phụng, nhanh chóng được mở rộng và siết chặt trong các thế kỷ sau, biến Chủ nhật thành ngày tôn nghiêm trong đời sống tôn giáo và dân sự.

Trong nghi thức Công giáo La Mã, Chủ nhật bắt đầu vào tối thứ Bảy. Thánh lễ chiều thứ Bảy được coi là Thánh lễ Chủ nhật đầy đủ, đáp ứng nghĩa vụ tham dự Thánh lễ Chúa Nhật, và Kinh Chiều đầu tiên của Chủ nhật cũng được bắt đầu từ tối thứ Bảy.

Còn với Giáo hội Chính thống giáo Đông phương, Chủ nhật chính thức khởi đầu khi diễn ra Lối vào Nhỏ trong Kinh Chiều (hoặc Canh thức Cả Đêm) vào tối thứ Bảy, và kéo dài cho đến phần cầu nguyện "Vouchsafe, Hỡi Chúa" trong Kinh Chiều của tối Chủ nhật.

​

Lễ Phục sinh, còn gọi là Pascha, Zatik hay Chủ nhật Phục sinh, là một lễ hội và ngày lễ quan trọng của Cơ đốc giáo, kỷ niệm sự kiện Chúa Giê-su sống lại từ cõi chết. Theo Tân Ước, sự phục sinh này diễn ra vào ngày thứ ba sau khi Chúa Giê-su bị đóng đinh trên đồi Canvê bởi người La Mã, khoảng năm 30 SCN. Lễ Phục sinh là đỉnh cao của Cuộc Thương Khó, và được chuẩn bị trước bằng Mùa Chay – 40 ngày ăn chay, cầu nguyện và sám hối sâu sắc.

Ở Mỹ và Anh, các tờ báo cuối tuần thường phát hành phiên bản Chủ nhật đặc biệt, bao gồm các dải truyện tranh đầy màu sắc, tạp chí và phần phiếu giảm giá chỉ có trong ngày này. Một số tờ báo còn ra mắt ấn bản "chị em" riêng vào Chủ nhật với tên gọi khác, phục vụ đặc biệt cho ngày cuối tuần này.

​

Super Bowl Sunday, tên gọi chính thức của ngày diễn ra trận Super Bowl trong giải NFL, là ngày mà hai đội xuất sắc nhất của Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia (NFL) đối đầu để tranh chức vô địch. Được coi như một "ngày lễ quốc gia không chính thức," Super Bowl Sunday thường diễn ra vào Chủ nhật đầu tiên của tháng Hai và thu hút sự chú ý của hàng triệu người hâm mộ trên khắp nước Mỹ.

​

​

Black Sunday, ngày 14 tháng 4 năm 1935, là một ngày đen tối theo đúng nghĩa đen trong lịch sử nước Mỹ. Vào hôm đó, một cơn bão bụi kinh hoàng, thuộc thời kỳ Dust Bowl, đã quét qua các vùng đồng cỏ, biến ngày thành đêm chỉ trong vài phút. Những đợt gió khổng lồ đã cuốn bay khoảng 300 triệu tấn đất mặt, phá hủy mùa màng, cuốn đi sinh kế của hàng nghìn người, và để lại những dấu vết không thể xóa nhòa trong ký ức về thảm họa thiên nhiên. Đây được xem là trận bão bụi nghiêm trọng bậc nhất trong lịch sử nước Mỹ, gây thiệt hại khủng khiếp cho nền kinh tế và nông nghiệp.

Bạn từng nghe qua tổ yến hay yến sào chưa? Bạn có nhớ nó màu gì không? Là trắng trong.

Nhưng đã bao giờ bạn từng thấy một loại tổ yến có màu đỏ thẫm như màu máu, mà nếu hỏi ra người ta sẽ cho bạn biết nó gọi là huyết yến.

Bài viết kế tiếp, chúng ta sẽ tìm hiểu nguồn gốc của loại tổ yến lạ kỳ này cũng như nguồn gốc cái tên nghe qua đã thấy tò mò của nó.

​

Bài trước: Tại Sao Ruồi Sợ Bịch Nước? Đôi Mắt Sáng Nhưng Không Thấy Đường Bay

Bài sau: Tại Sao Gọi Là Huyết Yến? Những Sự Thật Thú Vị Về Loài Chim Này

Trong trường hợp các bài viết của mình cách xa nhau nên mình không chèn link vào được, các bạn có thể copy từ khóa và tìm kiếm kèm theo từ khóa "dembuon" là được nhé!

1000 câu hỏi khác: [Thảo Luận - Góp Ý] 1000 Câu Hỏi Của Ngáy