Paracetamol & Rượu Cái bẫy âm thầm giết chết lá gan mà bạn không hay biết Chúng ta vẫn thường nghĩ về Paracetamol như một viên thuốc lành tính, nhỏ nhẹ – thứ có thể dễ dàng tìm thấy trong mọi tủ thuốc gia đình. Dùng khi sốt, khi đau đầu, khi cảm cúm thoáng qua. Quen thuộc đến mức chẳng mấy ai bận tâm nó có thể gây hại. Nhưng điều mà nhiều người không biết – hoặc cố tình bỏ qua – là khi Paracetamol gặp rượu, lá gan sẽ là nơi chịu trận đầu tiên. Đây không phải là câu chuyện dọa dẫm, mà là sự thật được ghi nhận trong hàng nghìn trường hợp nhập viện vì suy gan cấp, đôi khi chỉ vì.. một viên thuốc uống sau vài ly rượu tưởng vô hại. 1. Lá gan – nơi lặng lẽ gánh vác mọi "cuộc vui" và cơn đau Gan là cơ quan "hậu trường" của cơ thể. Nó không chỉ giúp tiêu hóa thức ăn, mà còn đóng vai trò giải độc – đặc biệt với những thứ ta dễ xem nhẹ như rượu và thuốc. Khi bạn uống Paracetamol, phần lớn thuốc sẽ được gan chuyển hóa thành dạng không độc và thải ra ngoài. Nhưng một phần nhỏ (khoảng 5-10%) sẽ được chuyển thành một chất gây độc có tên là NAPQI – vốn có khả năng tấn công và làm tổn thương tế bào gan. Trong điều kiện bình thường, cơ thể có sẵn một "lá chắn" – một chất chống oxy hóa tên là glutathione – để trung hòa NAPQI. Nhưng khi bạn uống rượu, mọi thứ không còn đơn giản như thế. 2. Rượu + Paracetamol: Công thức đẩy gan đến giới hạn Rượu là một chất độc với gan. Việc uống rượu thường xuyên, hay chỉ một lần say quá mức, cũng có thể làm giảm glutathione, khiến gan mất khả năng "giải độc" NAPQI từ Paracetamol. Không chỉ dừng lại ở đó, rượu còn cảm ứng enzyme CYP2E1 trong gan khiến Paracetamol tạo ra nhiều NAPQI hơn bình thường. Bạn hãy hình dung: Khi không có rượu, gan chỉ phải "xử lý một ít chất độc". Nhưng khi có rượu, gan vừa phải "dọn dẹp rượu", vừa phải "đánh nhau" với NAPQI – trong khi vũ khí (glutathione) thì lại cạn kiệt. Kết quả? NAPQI tích tụ, tế bào gan tổn thương, viêm gan, hoại tử, và nếu không điều trị kịp thời – suy gan cấp xảy ra, đôi khi không thể cứu vãn được. 3. Ngộ độc gan không đến ngay lập tức – và đó mới là điều đáng sợ Không phải cứ uống rượu rồi uống Paracetamol là bạn sẽ thấy đau ngay. Đó mới là điều đáng ngại. Trong 24 – 72 giờ đầu, người bị ngộ độc gan có thể chỉ thấy: Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn. Cảm giác "xây xẩm, nặng bụng" vùng gan. Có thể sốt nhẹ hoặc không. Đến giai đoạn sau, khi gan đã tổn thương nặng, mới xuất hiện các dấu hiệu nặng nề: Vàng da, vàng mắt. Men gan tăng vọt. Xuất huyết, rối loạn đông máu. Và trong trường hợp nặng: Hôn mê gan, tử vong. 4. Vậy sau khi uống rượu, bao lâu mới được dùng Paracetamol? Không có con số tuyệt đối cho tất cả mọi người. Nhưng nguyên tắc chung là: Không nên dùng Paracetamol trong vòng 24 giờ sau khi uống rượu, đặc biệt nếu bạn uống nhiều. Nếu bạn uống rượu thường xuyên, có tiền sử men gan cao, gan nhiễm mỡ, viêm gan B/C – càng phải tránh xa Paracetamol trừ khi có chỉ định y khoa rõ ràng. 5. Có thuốc nào khác an toàn hơn không? Câu trả lời là: Cẩn trọng vẫn hơn Nhiều người nghĩ đơn giản: "Vậy uống thuốc khác như ibuprofen, aspirin thì sao?" Tiếc là các thuốc này lại làm hại dạ dày và thận, đặc biệt khi kết hợp với rượu – chúng tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa, viêm loét, thậm chí sốc phản vệ. Vì vậy, nếu bạn đang sốt, đau đầu sau khi uống rượu, hãy chọn cách hạ sốt không dùng thuốc: Uống nhiều nước. Chườm ấm. Nghỉ ngơi. Và đi khám bác sĩ nếu tình trạng kéo dài. 6. Một viên thuốc quen thuộc – nhưng chưa bao giờ là "vô hại" Paracetamol – một trong những thuốc được dùng nhiều nhất thế giới, và cũng là một trong những thuốc gây ngộ độc gan nhiều nhất nếu dùng sai cách. Nó vẫn là bạn – khi bạn hiểu và dùng đúng. Nhưng nó sẽ trở thành kẻ thù – nếu bạn để rượu biến nó thành chất độc. Lời kết Đừng để một thói quen nhỏ – như uống Paracetamol sau khi nhậu – phá hủy cả một cơ quan sống còn. Lá gan không biết nói, nhưng nó nhớ rất rõ mọi thứ bạn đưa vào cơ thể. Đăng nhập để xem và ủng hộ bài viết mình nha. Thanks.
