Sốt siêu vi là gì? Dạo này vào mùa bệnh, cứ ra đường gặp mười người lại thấy năm người bị bệnh nên mình sẽ viết về sốt siêu vi nha. Hình 1. Những điều cần biết về sốt siêu vi. (family hospital) Sốt siêu vi là một bệnh lý phổ biến do các loại virus gây ra, thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu. Đây không phải là một bệnh cụ thể mà là một thuật ngữ chung chỉ tình trạng sốt do nhiều loại virus khác nhau gây nên, chẳng hạn như virus cúm, adenovirus, enterovirus, hoặc virus gây sốt xuất huyết. Bệnh có thể lây lan nhanh qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hoặc bề mặt chứa virus. Triệu chứng của sốt siêu vi thường xuất hiện đột ngột và kéo dài từ vài ngày đến khoảng một tuần. Người bệnh có thể sốt cao, cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, đau nhức toàn thân, đau họng, sổ mũi, ho hoặc tiêu chảy nhẹ. Một số trường hợp có thể nổi hạch, phát ban hoặc viêm kết mạc. Tuy các triệu chứng khá giống với cảm cúm thông thường, nhưng sốt siêu vi thường gây mệt mỏi và khó chịu nhiều hơn. Trẻ em mắc bệnh có thể quấy khóc, biếng ăn và dễ bị mất nước do sốt cao. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho hầu hết các loại virus gây sốt siêu vi, do đó việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng và chăm sóc hỗ trợ. Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để nâng cao sức đề kháng. Thuốc hạ sốt như paracetamol có thể được sử dụng khi thân nhiệt quá cao, nhưng cần dùng đúng liều lượng theo hướng dẫn. Tránh tự ý dùng kháng sinh vì chúng không có tác dụng với virus và có thể gây hại nếu lạm dụng. Sốt siêu vi thường tự khỏi sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế khi xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao liên tục không hạ, co giật, mê man, bỏ ăn uống hoàn toàn hoặc có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như khô môi, tiểu ít, mắt trũng. Ngoài ra, với các bệnh dễ biến chứng như sốt xuất huyết, việc theo dõi sát và điều trị sớm là rất quan trọng. Phòng ngừa sốt siêu vi bao gồm giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với người bệnh, ăn uống hợp vệ sinh và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Trong mùa dịch, nên tránh tụ tập nơi đông người và chủ động tiêm vắc-xin phòng cúm nếu có điều kiện. Việc nâng cao ý thức phòng bệnh là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng trước các bệnh do virus gây ra. Phân biệt giữa sốt siêu vi và các loại sốt khác Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh, nhưng không phải lúc nào sốt cũng do virus gây ra. Việc phân biệt sốt siêu vi với các loại sốt khác như sốt do vi khuẩn, sốt xuất huyết hay sốt rét là rất quan trọng để có hướng điều trị phù hợp. Hình 2. Phân biệt giữa sốt siêu vi và sốt xuất huyết. (VNVC) Sốt siêu vi thường khởi phát đột ngột với biểu hiện sốt cao (trên 38, 5°C), kèm theo các triệu chứng toàn thân như đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, ho, sổ mũi, đau họng, viêm kết mạc, chảy nước mắt, hoặc tiêu chảy nhẹ. Bệnh thường tự giới hạn trong vài ngày đến một tuần. Do nguyên nhân là virus, nên kháng sinh không có tác dụng, và điều trị chủ yếu là chăm sóc, nghỉ ngơi và hỗ trợ hạ sốt. Khác với sốt siêu vi, sốt do vi khuẩn thường diễn biến nặng và kéo dài hơn. Người bệnh có thể sốt cao liên tục, ớn lạnh, đau khu trú rõ rệt như đau họng, đau tai, đau bụng, tiểu buốt.. Các nhiễm khuẩn như viêm họng mủ, viêm phổi, viêm đường tiết niệu thường có các dấu hiệu rõ rệt hơn. Trong trường hợp này, kháng sinh sẽ có hiệu quả nếu được sử dụng đúng loại và đúng liều. Sốt xuất huyết, do virus Dengue gây ra, cũng là một dạng sốt siêu vi nhưng nguy hiểm hơn và có đặc điểm riêng biệt. Sốt thường rất cao, liên tục trong 2–3 ngày đầu, kèm theo đau nhức mình mẩy, nhức hốc mắt, buồn nôn. Sau đó, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn nguy hiểm với dấu hiệu xuất huyết (chấm đỏ dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng), giảm tiểu cầu và nguy cơ trụy mạch nếu không theo dõi sát. Sốt rét lại do ký sinh trùng Plasmodium truyền qua muỗi Anopheles gây ra. Triệu chứng đặc trưng là sốt theo cơn, ớn lạnh run rẩy từng đợt, sau đó là giai đoạn đổ mồ hôi nhiều. Bệnh thường xuất hiện ở người từng đi qua hoặc sống ở vùng có dịch sốt rét. Không giống sốt siêu vi, sốt rét cần dùng thuốc đặc trị riêng biệt. Nhìn chung, sốt siêu vi có xu hướng nhẹ và tự khỏi, trong khi sốt do vi khuẩn, sốt xuất huyết hay sốt rét thường nguy hiểm hơn nếu không được điều trị đúng. Nếu sốt kéo dài trên 2 đến tầm 3 ngày (như tui hai ngày là khỏi sốt), không cải thiện hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường như xuất huyết, co giật, mê sảng hay khó thở, người bệnh cần được khám và xét nghiệm để xác định nguyên nhân chính xác. Việc phân biệt đúng loại sốt không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Cần làm gì để phòng ngừa sốt siêu vi? Phòng ngừa sốt siêu vi chủ yếu dựa vào việc nâng cao sức đề kháng và ngăn chặn sự lây lan của virus. Vì hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho hầu hết các loại virus gây sốt siêu vi, việc phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Hình 3. Những dấu hiệu của sốt xuất huyết. (Nhan hau intertional clinc) Giữ gìn vệ sinh cá nhân là biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, giúp loại bỏ virus bám trên tay. Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng là những cửa ngõ để virus xâm nhập vào cơ thể. Khi ho hoặc hắt hơi, nên che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để hạn chế phát tán mầm bệnh ra không khí. Việc đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt trong môi trường đông người hoặc khi tiếp xúc với người đang bị bệnh, cũng là một cách hiệu quả để ngăn ngừa lây nhiễm qua đường hô hấp. Bên cạnh đó, cần vệ sinh nơi ở sạch sẽ, thông thoáng, khử khuẩn định kỳ các vật dụng dùng chung như tay nắm cửa, remote, điện thoại, bàn ghế.. Tăng cường sức đề kháng cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa sốt siêu vi. Một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất, nhiều rau xanh và trái cây giúp cơ thể đủ sức chống lại virus. Ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục thường xuyên và tránh căng thẳng cũng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh, đặc biệt là trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng, ly uống nước với người khác. Nếu có điều kiện, nên tiêm phòng các loại vắc-xin cần thiết như vắc-xin cúm mùa để giảm nguy cơ mắc bệnh. Giáo dục trẻ nhỏ về thói quen vệ sinh và cách phòng bệnh cũng là điều cần thiết, bởi trẻ em thường là đối tượng dễ mắc và dễ lây lan bệnh. Cuối cùng, nếu bản thân hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ sốt siêu vi, cần nghỉ ngơi và tránh tiếp xúc với người khác để không làm lây lan bệnh trong cộng đồng. Cần làm gì để phòng ngừa sốt siêu vi? Phòng ngừa sốt siêu vi chủ yếu dựa vào việc nâng cao sức đề kháng và ngăn chặn sự lây lan của virus. Vì hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho hầu hết các loại virus gây sốt siêu vi, việc phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Giữ gìn vệ sinh cá nhân là biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, giúp loại bỏ virus bám trên tay. Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng như tui nhắc ở trên là những cửa ngõ để virus xâm nhập vào cơ thể. Khi ho hoặc hắt hơi, nên che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để hạn chế phát tán mầm bệnh ra không khí. Việc đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt trong môi trường đông người hoặc khi tiếp xúc với người đang bị bệnh, cũng là một cách hiệu quả để ngăn ngừa lây nhiễm qua đường hô hấp. Bên cạnh đó, cần vệ sinh nơi ở sạch sẽ, thông thoáng, khử khuẩn định kỳ các vật dụng dùng chung như tay nắm cửa, remote, điện thoại, bàn ghế.. (mình có ghi ở trên, nhắc lại vì nó quan trọng ý) Tăng cường sức đề kháng cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa sốt siêu vi. Một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất, nhiều rau xanh và trái cây giúp cơ thể đủ sức chống lại virus. Ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục thường xuyên và tránh căng thẳng cũng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh, đặc biệt là trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng, ly uống nước với người khác. Nếu có điều kiện, nên tiêm phòng các loại vắc-xin cần thiết như vắc-xin cúm mùa để giảm nguy cơ mắc bệnh. Giáo dục trẻ nhỏ về thói quen vệ sinh và cách phòng bệnh cũng là điều cần thiết, bởi trẻ em thường là đối tượng dễ mắc và dễ lây lan bệnh. Cuối cùng, nếu bản thân hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ sốt siêu vi, cần nghỉ ngơi và tránh tiếp xúc với người khác để không làm lây lan bệnh trong cộng đồng. Cảm ơn mọi người đã ghé qua, do mùa mưa với mùa bệnh cũng kéo đến, mình còn vừa khỏi sốt siêu vi luôn nên mọi người chú ý giữ gìn sức khỏe nha. Chúc mọi người một ngày tốt lành.
