Soạn Văn 7: Bài Cổng trường mở ra - Câu hỏi Đọc hiểu, phân tích, cảm nhận

*Định hướng: Để giúp các em cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái từ tâm trạng của mẹ trước ngày khai giảng của con. Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi người. Từ đó có năng lực tư duy, cảm thụ, phân tích văn bản nhật dụng. Chúng ta cùng soạn bài Cổng trường mở ra - Ngữ văn 7.

I. Tìm hiểu chung:

1, Tác giả:

- Lí Lan sinh năm 1957, quê ở Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Quê mẹ ở Lái Thiêu, quê cha ở huyện Triều Dương, thành phố Sán Đầu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Tám năm đầu đời Lý Lan sống ở quê mẹ, sau khi mẹ mất thì gia đình về Chợ Lớn định cư.

- Là một phụ nữ đa tài, vừa là nhà giáo, nhà văn và đồng thời là một dịch giả nổi tiếng

- Các tác phẩm chính: Chàng nghệ sĩ (truyện dài, 1978), Cỏ hát (truyện ngắn, 1983), Ngôi nhà trong cỏ (tập truyện, Nhà xuất bản Kim Đồng, 1984), Bí mật giữa tôi và thằn lằn đen (Nhà xuất bản văn nghệ, 2008)..

- Phong cách nghệ thuật: Dịu dàng, đằn thắn và dạt dào cảm xúc trên từng trang viết

2. Xuất xứ

- "Cổng trường mở ra" được in trên báo Yêu trẻ, số 166, ngày 1-9-2000. Văn bản ghi lại chân thực cảm xúc của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con

3. Tóm tắt văn bản

Trước ngày tựu trường của con người mẹ không ngủ được. Khi đứa con đã ngủ say, người mẹ bồi hồi nhớ lại những hoạt động trong ngày của con và nhớ về cả những kỉ niệm của chính bản thân mình trong ngày khai trường đầu tiên. Người mẹ nghĩ về tương lai của đứa con, rồi liên tưởng tới ngày khai giảng ở Nhật- một ngày hội thực sự của toàn xã hội- nơi mà mọi người thể hiện sự quan tâm tới thế hệ tương lai.

4. Bố cục:

- Phần 1 (từ đầu đến "cái thế giới mà mẹ vừa bước vào") : Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con.

- Phần 2 (còn lại) : Vai trò của Nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ

- Thể loại: Bút ký

- Phương thức chính: Biểu cảm

II. Đọc hiểu văn bản (Hướng dẫn phân tích văn bản) Cổng trường mở ra

1. Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng của con (Từ đầu.. thế giới mà mẹ bước vào)

* So sánh tâm trạng hai mẹ con trong đêm trước ngày khai giảng:

- Mẹ: Thao thức không ngủ, chuẩn bị đồ dùng, sách vở.. trằn trọc, suy nghĩ triền miên

- Con: Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng như uống một li sữa, gương mặt thanh thoát.. đôi môi hé mở..

- > Tâm trạng của hai mẹ con đều khác thường. Con: Háo hức, thanh thản, nhẹ nhàng. Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng như uống một li sữa, gương mặt thanh thoát đôi môi hé mở. Tâm trạng mẹ: Bâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc suy nghĩ miên man, không ngủ được.

* Nhận xét tình cảm của mẹ đối với con: Mẹ yêu thương, lo lắng, chăm sóc, chuẩn bị chu đáo mọi điều kiện cho ngày khai trường đầu tiên của con.

* Người mẹ không ngủ được, tại vì: Mẹ bâng khuâng nhớ lại ngày khai trường đầu tiên của mình:

- Ngày khai trường đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ, chi tiết:

- Sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đến trường, sự chơi vơi, hốt hoảng khi cổng trường đóng lại.

- Tác giả để mẹ nhớ lại ấn tượng buổi khai trường đó của mình Vì ngày khai trường có ý nghĩa đặc biệt với mẹ, với mọi người.

* Người mẹ không trực triếp nói với con mà đang nói với chính mình. Cách nói này có hiệu quả:

- Để ôn lại những kỉ niệm về quá khứ tuổi thơ của chính mình. Đây là hình thức độc thoại nội tâm của nhân vật

- Làm tăng cảm giác lưu luyến và nhớ lại những quãng thời gian xưa, những lời tâm sự thủ thỉ ân tình của người mẹ đối với người con trai yêu dấu của mình.

- Làm nổi bật được tâm trạng và nhân vật bộc lộ được cảm xúc một cách chân thành sâu sắc, tăng thêm tính trữ tình biểu cảm.

2. Vai trò của nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ (phần còn lại)

*Câu văn quan trọng nhất nói về giáo dục: "Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm.. chệch cả hàng dặm sau này"

- Ý nghĩa: Câu văn nhấn mạnh tầm quan trọng của nhà trường đối với việc giáo dục. Giáo dục cần tâm huyết, đúng đắn đường hướng để không làm ảnh hưởng tới cả một thế hệ.

*Câu văn nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ:

"Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra".

* Giải thích từ - cụm từ:

- Can đảm: Là có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian khó hay nguy hiểm, khó khăn.

- Thế giới này: Bao gồm tất cả nhân loại khắp năm châu bốn biển.

- Thế giới kì diệu: Kì là lạ, diệu là đẹp. Kì diệu: Vừa rất lạ, vừa rất đẹp.

* Cụm từ "Thế giới kì diệu" trong câu văn: "Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước vào cánh cổng trường là thế giới kì diệu sẽ mở ra" có nghĩa là:

- Đó là thế giới của tri thức, kiến thức. Giáo viên chính là người giúp học sinh tiếp cận kho tri thức của nhân loại, tri thức kinh điển, mới mẻ nhất..

- Đó là thế giới của tâm hồn, tình cảm, tư tưởng đạo lí, tình thầy trò, tình bạn.

- Thế giới định hướng và vun đắp ước mơ, khát vọng cho người học.

*Vai trò của nhà trường:

- Nhà trường mang lại tri thức, hiểu biết

- Bồi dưỡng tư tưởng tốt đẹp, đạo lí làm người

- Mở ra ước mơ, tương lai tốt đẹp cho mỗi người

* Câu hỏi - Bài tập vận dụng: Viết đoan jvăn ngắn phát biểu cảm nghĩ về đoạn cuối văn bản:

Trả lời:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

* * * Mời các em soạn bài tiếp theo: Soạn văn: Bài Mẹ tôi - Ét - môn - đô đơ A - mixi

Chúc các em học tốt! Pikachu