Soạn bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ - Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 6

Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

Nhà tôi có khu vườn rất rộng. Bố trồng nhiều hoa. Buổi chiều ra đồng về, bố thường dẫn tôi ra vườn, hai bố con thi nhau tưới. Bố làm cho tôi một bình tưới nhỏ bằng cái thùng đựng sơn rất vừa tay. Bố lại lấy hộp lon gò thành cái vòi sen nữa. Bố hay bảo tôi nhắm mắt lại, sau đó dẫn tôi đi chạm từng bông hoa một. Bố nói:

- Ðố con hoa gì?

Tôi luôn nói sai. Nhưng bố nói không sao cả, dần dần tôi sẽ nói đúng. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: Hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa. Bố nói:

- Phen này con sẽ đoán được hết các loại hoa của bố mất thôi!

Và đúng như vậy, không bao lâu, tôi đã đoán được hết vườn hoa. Từ trong nhà ra ngoài vườn, tôi có thể chạm bất cứ loại cây nào và nói đúng tên của nó. Tôi cũng đã thuộc khu vườn. Tôi có thể vừa nhắm vừa đi mà không chạm vào vật gì. Những lúc rảnh rỗi, bố hay đứng trong vườn rồi đố tôi tìm ra bố. Bố nói:

- Bố thấy con hé mắt!

Tôi cãi lại:

- Không! Con không có hé mắt. Con biết chỗ cây hoàng lan mà!

- Thật không? - Bố giả vờ nghi ngờ.

Trò chơi này không chỉ diễn ra ngoài vườn mà còn trong nhà. Bố hay giấu cục kẹo đâu đó rồi đố tôi, và lần nào tôi cũng tìm thấy. Bố còn đố khi tôi nhắm mắt, bố đứng cách tôi bao xa.

Lúc đầu tôi luôn đoán sai nhưng sau thì đúng dần. Mỗi lần như thế, bố đều lấy thước ra đo đàng hoàng.

Bây giờ, khi đang còn vùi đầu trong mền, tôi vẫn biết bố đang cách xa tôi bao nhiêu mét khi chỉ cần nghe tiếng bước chân. Trò chơi này làm chú Hùng ngạc nhiên lắm. Chú cứ hay nghi ngờ rằng không thể được, cháu đã ăn gian. Cháu hé mắt. Thế là tôi lại lặp trò chơi cho đến khi chú phải thốt lên:

- Thật không thể tin nổi, cháu có con mắt thần!

Trò chơi này, tôi có một kỷ niệm đáng nhớ. Sau nhà tôi có một con sông nhỏ. Những ngày nghỉ bố hay dẫn tôi ra đó tắm. Bố tôi bơi giỏi lắm. Bố có thể lặn một hơi dài đến mấy phút. Hôm đó, khi cả nhà đang ăn cơm thì bỗng nghe một tiếng hét lớn. Sau đó hoàn toàn im lặng. Mọi người nhìn quanh, không biết tiếng hét xuất phát từ hướng nào. Nhưng tôi đã nói ngay:

- Cách đây khoảng ba chục mét, hướng này!

Mẹ tôi chồm dậy:

- Chết rồi, ngoài bờ sông!

Bố quăng chén cơm rồi băng vườn chạy ra.. Tôi và mẹ chạy theo, quả nhiên đúng như vậy. Dưới cái hụp xoáy, một thằng bé chới với chỉ còn lòi ngón chân.

Nó là thằng Tí, con bà Sáu. Nhân buổi trưa, nó trốn ra bờ sông vọc nước, không ngờ trượt chân té xuống. Bố tôi ẵm nó về nhà. Bụng nó đầy nước, bố phải nắm ngược hai chân dốc xuống như làm xiếc. Sau đó cả xóm mới hay tin chạy ra. Người ta bu quanh tôi, hỏi đủ chuyện. Bà Sáu còn cám ơn tôi. Bà khóc. Bà nói không có tôi, thằng Tí con bà sẽ chết. Nhiều người không tin rằng tôi có thể lắng nghe âm thanh tài tình như vậy bèn thử tài, thật may phước lần nào tôi cũng đoán trúng. Họ hỏi làm sao biết hay vậy? Bố nháy mắt và chúng tôi cười ồ. Tôi biết đó là một bí mật, không thể tiết lộ! Một bí mật giữa bố và tôi. Nhưng tôi đã hứa, tôi sẽ chỉ cho thằng Tí bí mật này. Nó là bạn thân của tôi mà. Tôi thấy tên nó đẹp hơn mọi tên, khi đọc lên, âm thanh cứ du dương như một bài hát.

Ở trường tôi hay gọi nó:

- Tí, Tí!

Nó hỏi:

- Cái gì?

Tôi mỉm cười:

- Chẳng có gì!

Nó ngạc nhiên lắm. Nó không hề biết rằng tôi đang nghe âm thanh từ cái tên của nó.

Bố tôi nói, mỗi cái tên là một âm thanh tuyệt diệu. Người càng thân với mình bao nhiêu thì âm thanh đó càng tuyệt diệu bấy nhiêu.

Tôi tin bố. Tôi hay gọi tên bố chỉ để nghe âm thanh.

Sau vụ đó, tôi dám cá với các bạn, thằng Tí không dám ra bờ sông một mình nữa. Lần nào đi, nó cũng chờ bố tôi. Bố tôi cõng nó một bên vai, cõng tôi một bên vai. Nhưng tôi có qui định với nó, cái cổ của bố phải để tôi ôm. Bố tôi mà! Nó đồng ý.

Mỗi lần ra sông vui lắm. Bố làm chiếc xuồng, hai chúng tôi cỡi trên lưng. Bố nói, đây là xuồng máy nên không cần phải chèo, chỉ cần xăng, chúng tôi phải đổ xăng vào. Bố nói, đừng có đổ vào lỗ tai, chỗ đó là cái đèn.

Thằng Tí hay đem cho bố tôi những trái ổi. Nó trèo cây giỏi lắm, nhà nó có một vườn ổi. Những trái ổi to được nó lựa dể dành cho bố đều có bịch ni-lông bọc lại đàng hoàng. Những trái ổi như thế bao giờ cũng vừa to vừa mềm, cắn vào rất đã. Bố tôi ít khi nào ăn ổi, nhưng vì nó, bố ăn.

Tôi nói:

- Sao bố kính trọng nó quá vậy?

Bố cười xòa:

- Không phải đâu, bố không cưỡng lại được trước món quà. Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó - Bố còn nói thêm - Một nụ hôn cũng là một món quà sang trọng. Một giấc ngủ của tôi cũng chính là một món quà, cả con người tôi đều là món quà cho bố.

Tôi đi nhẹ ra vườn. Tôi hiểu, khu vườn là món quà bất tận của tôi. Mỗi một bông hoa là một món quà nhỏ, một vườn hoa là món quà lớn. Tôi nhắm mắt và chạm tay rồi gọi tên từng món quà. Tôi chạm phải bố. Tôi la lên:

- A! Món quà của tui đây rồi. Ôi cái món quà này bự quá!

Bố lại nghĩ ra trò chơi khác. Thay vì chạm vào hoa, bây giờ tôi chỉ ngửi rồi gọi tên nó. Bố đưa bông hoa trước mũi tôi rồi nói, hoa gì? Trò chơi cứ được diễn ra liên tục cho đến hồi tôi nhận diện được tất cả mùi hương của các loài hoa.

Ðêm, tôi mở cửa sổ và nói:

- Hoa hồng đang nở kìa bố ơi!

Bố không tin, xách đèn ra soi và đúng vậy. Những bông hoa cứ đem hương đến cửa sổ như báo cho tôi biết từng mùa. Hoa gì nở sớm, hoa gì nở muộn. Tôi còn phân biệt đồng một lúc những hoa gì đang nở. Bố nói tôi có cái mũi tuyệt nhất thế giới!

Bạn hãy tưởng tượng, một buổi sáng mờ sương. Bạn vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, và bạn chợt hiểu khu vườn nói gì. Bạn hiểu bây giờ là mùa gì và bông hoa nào đang nở, tên gì. Từng tiếng bước chân trong vườn, bạn biết chính xác người có bước chân đó cách xa bạn bao nhiêu mét. Bạn còn biết tiếng chân đó là của ai, bố hay mẹ. Bạn sẽ giả vờ hỏi:

- Ai đó? Có phải là người khách lạ không?

- Không. Tôi là khách quen! - Người đó trả lời.

Bạn sẽ nói:

- Khách quen sao tui không biết vậy cà? Tui nghe bước chân lạ lắm.

- Ðó là tại vì tui đang hồi hộp. Tui thấy khu vườn nở nhiều hoa quá.

- Hoa hồng và mào gà phải không?

- Ôi! Sao anh biết hay quá vậy?

Bạn sẽ nói to lên:

- Tại vì tôi có con mắt thần.

- Con mắt thần nằm ở đâu vậy?

- Nằm ở mũi tui.

Ðó chính là một điều bí mật mà tôi muốn chia sẻ với bạn. Bạn hãy thử đi rồi sẽ thấy, khu vườn sẽ lớn lên rất nhiều. Những bông hoa thơm hơn và khi nhắm mắt, bạn vẫn nhìn thấy nó. Không chỉ vậy, bạn còn thấy nguyên cả khu vườn. Bạn có thể nhìn thấy bông hồng ngay trong đêm tối. Ðêm bạn nằm, đắp chăn kín người nhưng bạn vẫn có thể đi dạo. Bạn sẽ không bao giờ lạc trong bất cứ một khu vườn nào, bởi vì, những bông hoa sẽ chỉ lối cho bạn, một lối đi an toàn và thơm ngát.

Và lúc đó, bạn sẽ tiếc lắm nếu thế giới này vắng đi những bông hoa. Bạn sẽ tự hỏi, tại sao trong khu vườn không có người dẫn lối? Người ta sẽ ngạc nhiên hỏi lại, người dẫn lối nào? Bạn sẽ từ từ nói, đó là NHỮNG BÔNG HOA..

Những bông hoa chính là người đưa đường!

(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)

Kiến thức Ngữ Văn:

*Tác giả:

- Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Tân Thiện - Hàm Tân, Bình Thuận, là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.

- Giải thưởng tiêu biểu: Giăng giăng tơ nhện (giải thưởng Văn học tuổi hai mươi lần II) ; Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, NXB Trẻ 2000, giải nhất cuộc thi Văn học Thiếu nhi lần III, Giải Peter Pan (giải thưởng của Thụy Điển dành cho tác phẩm thiếu nhi hay nhất;

Phong cách sáng tác: Trong trẻo, thân thương, tươi sáng, ấm áp và đầy chất thơ là những gì mà bạn đọc có thể cảm nhận vô cùng rõ nét qua từng trang viết cho thiếu nhi của Nguyễn Ngọc Thuần.

*Văn bản: Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

- Xuất xứ: trích chương V, truyện dài cùng tên, xuất bản năm 2004, đạt giải nhất cuộc thi Văn học Thiếu nhi lần III.

- Thể loại: truyện dài.

- Phương thức biểu đạt: tự sự.

- Giá trị nội dung

Văn bản đưa ra một cách cảm nhận thiên nhiên xung quanh ta: Cảm nhận bằng mọi giác quan. Đồng thời gửi đến thông điệp về món quà và cách gửi quà, nhận quà. Qua đó cho thấy tình yêu thiên nhiên, tình cha con và tình cảm với những "món quà" của các nhân vật.

- Giá trị nghệ thuật

Giọng kể trẻ thơ hồn nhiên, văn phong đẹp, mượt à, nhẹ nhàng đậm chất sáng tạo, ngôn ngữ nam trung Bộ kết hợp ngôn ngữ đậm chất cổ tích, nhiều hình ảnh có sức gợi cảm cao, giọng điệu trữ tình, trong trẻo, hồn nhiên

Truyện ngắn sử dụng những hình ảnh ẩn dụ biểu tượng: Những đóa hoa, những món quà.

"Vừa nhắm mắt, vừa mở cửa sổ" thật sự là một bức tranh đồng quê dung dị, trong trẻo, sống động, đầy chất thơ, lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Suy ngẫm và phản hồi

Hướng dẫn Soạn bài: Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ - Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 6 - kiến thức hay

Câu 1. Trang 96 Em hiểu thế nào về câu nói của nhân vật bố: "Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó"?

Trả lời:

- Câu nói của nhân vật bố có thể hiểu:

- Món quà chính là tình cảm, tấm lòng, tâm ý của người tặng đã gửi gắm vào đó nên món quà dù lớn hay nhỏ đều đẹp và ý nghĩa.

- Chúng ta nhận quà với thái độ nâng niu, trân trọng món quà của người tặng cũng thể hiện nét đẹp văn hóa, nhân cách của chính mình.

- Bởi vậy món quà nào cũng đẹp, đẹp ở cả cách tặng quà và cách nhận quà, ở cách cho và nhận. Đó là nét đẹp, văn hóa, văn minh, lịch sự giao tiếp, ứng xử của mỗi người.

Câu 2. Trang 96 Em cảm nhận thế nào về tình cha con trong văn bản

Trả lời:

Qua văn bản, em cảm nhận được tình cảm cha con gắn bó sâu sắc, thắm thiết. Người cha dành cho con tình yêu thương, quan tâm, chăm sóc dạy dỗ chu đáo với đứa con thông qua những câu chuyện, lời dạy, bài học sâu sắc từ cuộc sống, biết yêu thương, lắng nghe và thấu hiểu từ thiên nhiên đến mọi người, biết trân trọng mọi thứ xung quanh mình, dù là bình dị, nhỏ bé.

Câu 3. Trang 96 Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến chúng ta qua câu văn "những bông hoa chính là người đưa đường" là gì? Từ đó, em có nhận xét gì về thái độ của tác giả đối với thế giới tự nhiên?

Trả lời:

Câu văn "những bông hoa chính là người đưa đường" cho ta hiểu "thế giới" luôn tươi đẹp với những điều thân thuộc, gần gũi, đáng yêu, tốt đẹp với chính mình. Hãy cảm nhận cuộc sống, cảm nhận thiên nhiên, cảm nhận thế giới bằng mọi thứ bằng mọi giác quan, bạn sẽ thấy con đường đi tốt đẹp cho mình.

Qua đó, chúng ta thấy tác giả đã thể hiện thái độ trân trọng, yêu thương thế giới tự nhiên, yêu cuộc sống.

Câu 4. Trang 96 Em có đồng tình với thái độ của người bố khi nhận món quà của Tý không? Vì sao? Qua đó, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống?

Trả lời:

*Em đồng tình với thái độ của người bố khi nhận món quà của Tý vì Tý luôn dành những trái ổi ngon nhất trong vườn nhà mình mang để biếu bố của cô bé.

Vì bố hiểu được tình cảm chân thành và yêu quý, kính trọng của Tý dành cho mình. Bởi thế dù không thích ăn ổi, nhưng vì Tý, mà bố vẫn ăn.

- Qua đấy thể hiện thái độ tôn trọng người khác, dù ít tuổi hơn mình; tình cảm trân trọng, biết ơn của người bố với món quà mà mình được nhận.

=>Từ đó em rút ra được 3 bài học cho mình trong cách ứng xử giữa người với người là:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Câu 5. Trang 96 Em đánh giá như thế nào về cách cảm nhận thế giới tự nhiên của nhân vật tôi trong câu chuyện? Theo em, cách cảm nhận ấy đem lại ý nghĩa gì cho cuộc sống của chúng ta?

Trả lời:

* Nhờ có sự kiên trì quan sát, khám phá, học hỏi, lắng nghe mà cách cảm nhận của nhân vật tôi về thế giới tự nhiên của nhân vật tôi trong câu chuyện đã dần dần có sự thay đổi theo chiều hướng hiểu, trân trọng, yêu quý thế giới tự nhiên. Cụ thể:

- Ban đầu, nhân vật tôi không thể đoán được tên loài hoa, không biết gì về chúng.

- Dần dần đã am hiểu khu vườn, thuộc tên các loài hoa.

- Càng ngày càng am hiểu đặc điểm, hương sắc từng loài đến mức nhắm mắt lại, chỉ ngửi mùi hoa cũng có thể đoán được bây giờ là mùa gì và bông hoa nào đang nở; vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ cũng duognừ như còn cảm nhận được khu vườn đang nói gì.

=> Như vậy, nhân vật đã có cảm nhận tinh tế, sâu sắc, và rất hiểu thế giới tự nhiên bằng nhiều giác quan; càng hiểu, nhân vật tôi càng trân trọng, nâng niu và yêu quý thiên nhiên quanh mình.

* Cách cảm nhận ấy đem lại 4 bài học, ý nghĩa sâu sắc cho cuộc sống của chúng ta:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Đọc toàn bộ truyện dưới đây:

Vừa Nhắm Mắt Vừa Mở Cửa Sổ - Nguyễn Ngọc Thuần