Soạn bài: Thực hành tiếng Việt - Trang 17, Ngữ Văn 6, sách Chân trời sáng tạo

Kiến thức ngữ văn

*Dấu ngoặc kép

- Về hình thức: Dấu ngoặc kép viết là" "

- Công dụng:

+Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó.

(Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta phải thêm dấu hai chấm)

Ví dụ:

Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng nói:" Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. "

+Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.

Ví dụ: Nhìn từ xa, chiếc cầu ấy như một" dải lụa "mềm mại vắt ngang sông.

+ Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu các từ ngữ có hàm ý mỉa mai.

Ví dụ: Cuốn tiểu thuyết đó được viết trên.." bưu thiếp ".

- Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu tên của các vở kịch, tác phẩm văn học, tờ báo, tập san.. dẫn trong câu văn.

Ví dụ: Văn bản" Bài học đường đời đầu tiên "của nhà văn Tô Hoài kể về chàng Dế Mèn kiêu căng, xốc nổi nhưng cuối cùng biết ăn năn, rút ra bài học đường đời cho mình.

*Câu chủ đề

- Đặc điểm: Câu chủ đề là câu mang nội dung khái quát cả đoạn văn, lời lẽ ngắn gọn, đủ 2 thành phần chính.

- Vị trí: Thường đứng ở đầu hoặc cuối đoạn văn. Căn cứ vào vị trí của câu chủ đề mà ta có các kiểu đoạn khác nhau:

+Nếu câu chủ đề đứng ở đầu đoạn: Ta có kiểu đoạn văn diễn dịch (các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề).

+ Nếu câu chủ đề đứng ở cuối đoạn: Ta có kiểu đoạn văn quy nạp (đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát, từ ý luận cứ cụ thể đến ý kết luận bao trùm. Kết luận đó là câu chủ đề nằm).

+ Ngoài ra, trong đoạn văn nghị luận, câu chủ đề có thể đứng ở đầu và cuối đoạn, sẽ tạo nên kiểu đoạn Tổng - Phân - Hợp.

Hướng dẫn Soạn bài: Thực hành Tiếng Việt - trang 17, Ngữ Văn 6, sách Chân trời sáng tạo

Câu 1 (trang 17)

Tìm trong văn bản Tuổi thơ tôi các từ ngữ được đặt trong dấu ngoặc kép. Chỉ ra nghĩa thông thường và nghĩa theo dụng ý của tác giả bằng cách điền thông tin vào bảng sau:

Trả lời:

Từ trong ngoặc kép:

- Làm giàu

+ nghĩa thông dụng: Tích lũy nhiều của cải, tiền bạc để trở nên giàu có

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Làm đỡ bạn để kiếm tiền

- Trùm sò:

+ nghĩa thông dụng: Kẻ cầm đầu nhóm vô lại

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Ích kỷ, luôn tìm cách thu lợi cho mình

- Thảm thiết:

+ nghĩa thông dụng: Nỗi đau khổ, với cảm xúc thê thảm, thống thiết

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Tha thiết, thêm thảm (giống với nghĩa thông dụng)

- Võ đài

+ nghĩa thông dụng: Chỉ đài đấu võ

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Nơi dùng để chơi chọi dế

- Cao thủ

+ nghĩa thông dụng: Người có khả năng tài giỏi, ứng phó hơn hẳn người khác

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Con vật có khả năng nổi bật, hơn hẳn các đối thủ khác -> nói đến dế lửa là cao thủ khi tham gia chọi dế

- Trả thù

+ nghĩa thông dụng: Gây tai họa cho người khác hoặc chính người đã gây hại cho mình

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: Tìm cách trêu chọc, phá phách bạn bè

- Cử hành tang lễ

+ nghĩa thông dụng: Chỉ phong tục của con người với nhiều quy trình của những người đang sống thực hiện đối với người vừa chết.

+Nghĩa theo dụng ý của tác giả: : Chỉ trình tự những việc làm của Lợi và đám bạn, cùng thầy Phú đối với con dế lửa vừa chết.

Câu 2 (trang 18)

Hãy đặt một câu có sử dụng dấu ngoặc kép và giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong câu ấy.

Trả lời:

Các em có thể tham khảo một trong ba câu dưới đây có sử dụng dấu ngoặc kép theo 3 công dụng khác nhau:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

Câu 3 (trang 18) Văn bản Con gái của mẹ có mấy đoạn? (mấy phần)

Trả lời:

Văn bản Con gái của mẹ có hai phần:

+ Phần 1 (Từ đầu đến như một nhành xương rồng chồi lên mọi thiếu thốn, khô khát) : Tình cảm của mẹ dành cho con.

(Mẹ luôn dành tình yêu thương, sự hi sinh vô bờ cho con).

+ Phần 2 (các đoạn còn lại) : Tình cảm của người con dành cho mẹ.

(Con thấu cảm được sự vất vả của mẹ, luôn yêu thương, lòng kính trọng và sự cố gắng vượt bậc để đền đáp công ơn mẹ)

Câu 4 (trang 18) Tìm câu chủ đề (nếu có) trong các đoạn văn sau:

Bài ca có thể là lời của cô gái. Nhân buổi sáng đi thăm đồng, lòng phơi phới ngắm nhìn cảnh đồng quê tràn đẩy sức sống, cô thấy chính cô cũng tươi trẻ, tràn đẩy sức sống như những" chẽn lúa đòng đòng "," phất phơ dướii ngọn nắng hồng ban mai "kia. Phải chăng, đó là một lời tự khen thầm kín và hồn nhiên?

(Bùi Mạnh Nhị, Về bài ca đao" Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng..")

Không phải ngày phiên, nên chợ vằng không. Mấy cái quán chơ vơ lộng gió, rác bẩn rải rác lẫn với lá rụng của cây đề. Gió thổi mạnh làm Sơn thấy lạnh, và cay mắt. Nhưng chân trời trong hơn mọi bôm, những làng ở xa, Sơn thấy rõ như ở gần. Mặt đất rắn lại và nứt nẻ những đường nho nhỏ, kêu vàng lên lanh tanh dưới nhịp guốc của hai chị em.

(Thạch Lam, Gió lạnh đâu mùa)

Trả lời:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem