Soạn Bài: Thực hành tiếng Việt - Bài 2: Thơ - Ngữ văn 6 Cánh diều

Thực hành tiếng Việt - Bài 2: Thơ - Ngữ văn 6 Cánh diều​

Câu 1

Tìm từ láy trong những câu thơ dưới đây. Chỉ ra nghĩa và tác dụng của chúng đổi với việc thể hiện nội dung mà tác giả muốn biểu đạt:

a) Bàn tay mang phép nhiệm mẫu

Chất chịu từ những dãi dầu đây thôi.

(Bình Nguyên)

b) Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn..

Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày.

(Định Nam Khương)

Trả lời:

Các từ láy là:

A) "Dãi dầu" có tác dụng dùng để chỉ những vất vả, gian khó, sớm khuya làm lụng của người mẹ.

B) "Rưng rưng" có tác dụng dùng để thể hiện cảm xúc nghẹn ngào, xúc động của người con khi nghĩ về mẹ.

Câu 2

Tìm ẩn dụ trong những câu thơ dưới đây. Nêu tác dụng của các ẩn dụ đó đối với việc miêu tả sự vật và biểu cảm.

Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng

À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon

À ơi này cải trăng tròn

À ơi này cái trăng còn nằm nôi..

{.. }

A ơi này cái mặt trời bé..​

(Bình Nguyên)​

Trả lời:

- Ẩn dụ trong câu: "Cái trăng vàng", "cái trăng tròn", "cái trăng" là những từ ẩn dụ dùng để chỉ em bé.

- Tác dụng: Thể hiện tình cảm yêu thương, quý trọng, con là điều tốt đẹp quý giá nhất trần đời của mẹ, từ đó thể hiện tình yêu của mẹ dành cho con.

Câu 3



Trong cụm từ và các tục ngữ (in đậm) dưới đây, biện pháp ẩn dụ được xây dựng trên cơ sở so sánh ngầm giữa những sự vật, sự việc nào?

a) Ru cho cái khuyết tròn đầy

Cái thương cái nhở nặng ngày xa nhau.

(Bình Nguyên)

B) Ăn quả nhớ kế trồng cây.

(Tục ngữ)

C) Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

(Tục ngữ)

Trả lời:

a) "Cái khuyết tròn đầy" ẩn dụ cho em bé bụ bẫm, đáng yêu.

b)

- "Ăn quả" so sánh ngầm với hình ảnh nói về những người hưởng thành quả.

- "Trồng cây" so sánh ngầm với hình ảnh nói về những người làm ra thành quả cho người hưởng thụ.

c)

- "Mực" : So sánh ngầm với những môi trường, những phần tử xấu xa, tiêu cực trong cuộc sống.

- "Đèn" : So sánh ngầm với những điều tốt đẹp, tích cực.

Câu 4

Viết một đoạn văn ngắn khoảng 4-5 dòng về chủ đề tình cảm gia đình trong đó có sử dụng ít nhất 1 phép ẩn dụ.

Trả lời:

Mỗi người trong chúng ta ai cũng đều có một người mà mình thân yêu nhất và tôi cũng vậy. Ông nội chính là người đã cho tôi tất cả những tình thương và hết thảy sự bao bọc, chở che. Biết bao trải nghiệm về cuộc đời đã được ông đúc kết lại thông qua những câu chuyện kể. Đặc biệt hơn hết là bài học về sự biết ơn "ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Đó cũng chính là bài học mà tôi sẽ mãi chẳng thể nào quên trong chặng đường đời của mình.