Soạn bài: Prô - Mê - Tê và loài người - Chân trời sáng tạo - Ngữ văn 10

1. Không gian, thời gian, nhân vật

- Không gian: Mặt đất mênh mông dẫu đã có khá nhiều vị thần cai quản song vẫn còn hết sức vắng vẻ. Không gian vũ trụ đang trong quá trình tạo lập.

- Thời gian: Thuở ấy, thế gian chỉ mới có các vị thần. Thời gian cổ sơ, không xác định và mang tính vĩnh hằng.

- Nhân vật: Thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê.. là các vị thần.

Nhận xét về cách xây dựng nhân vật trong Prô- mê-tê và loài người:

+ Việc miêu tả Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê cho thấy thần linh có những tài năng, phép thuật mà con người không có. Nhưng thế giới thần linh cũng như thế giới loài người, có thần tài giỏi, nhìn xa trông rộng nhưng cũng có thần đãng trí, lơ đễnh.

+ Về nhân vật: Prô-mê-tê và loài người có quan tâm, mô tả kĩ hơn về các vị thần, về thái độ, tính cách, hành động của họ.

2. Cốt truyện thần thoại và thông điệp

- Tóm tắt quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài: Mặt đất còn vắng vẻ, buồn. Hai thần xin tạo ra thêm các giống loài. Ê-pi-mê-tê tranh việc làm trước. Mọi giống loài được tạo ra hoàn hảo nhưng do tính đãng trí của Ê-pi-mê-tê mà loài người chưa có vũ khí gì để tự vệ. Prô-mê-tê tái tạo con người đứng thẳng, có hình dáng thanh tao. Thần còn lấy lửa ban cho loài người.

- Nội dung bao quát của truyện Prô- mê- tê và loài người: Nói về việc các vị thần sáng tạo ra loài người và thế giới muôn loài.

- Cốt truyện đơn giản, xoay quanh việc các vị thần tạo ra muôn loài và loài người như nhiều truyện thần thoại khác.

- Thông điệp mà người xưa muốn gửi gắm là khát vọng lí giải nguồn gốc con người. Con người là loài vật được thần linh ưu ái, ban cho thân hình đẹp đẽ, thanh tao và có một món quà đặc biệt hơn tất cả loài vật khác: Ngọn lửa.

Dấu hiệu nhận diện Prô – mê – tê và loài người là truyện thần thoại:

+ Không gian: Mặt đất mênh mông.. song vẫn còn hết sức vắng vẻ. Không gian vũ trụ rộng lớn

+ Thời gian: Thuở ấy thế gian chỉ mới có các vị thần. Thời gian cổ sơ, không xác định

+ Nhân vật: Là hai vị thần có sức mạnh phi thường để thực hiện công việc sáng tạo thế giới và sáng tạo văn hóa.

● Thần Prô-mê-tê sử dụng sức mạnh phi thường của mình để tái tạo hình dạng con người, tạo ra lửa, giúp con người đứng thẳng.

● Thần Ê-pi-mê-tê sử dụng sức mạnh phi thường của mình để ban những đặc ân, "vũ khí" cho từng loài vật.

+ Cốt truyện: Ngắn gọn, cụ thể, tập trung vào việc nêu lên quá trình tạo nên con người và thế giới muôn loài của hai vị thần. Từ đó, làm nổi bật hình ảnh vĩ đại và công lao to lớn của hai vị thần.

3. Điểm gần gũi về nội dung giữa các tác phẩm văn học thuộc hai nền văn hóa khác nhau

Thần Trụ Trời và Prô-mê-tê và loài người thể hiện nhận thức chung về nguồn gốc thế giới và loài người của người cổ. Tuy nhiên, Prô-mê-tê và loài người cũng cho thấy người Hy Lạp cổ xưa hình dung về các vị thần gẫn gũi hơn, có nhiều nét tương tự con người hơn (về tính cách, tình cảm)