Soạn bài: Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì 2 - Ngữ Văn 6, sách Cánh Diều

Kiến thức ngữ văn:​

*Nội dung kiến thức ngữ văn học kì 2:

- Đọc hiểu văn bản

-Viết

-Nói và nghe

-Tiếng Việt

- Tập làm văn

*Nội dung ôn tập:

-Đọc hiểu văn bản

-Viết

-Nói và nghe

-Tiếng Việt

NỘI DUNG 1 - ĐỌC HIỂU VĂN BẢN​

Câu 1 trang 112

Thống kể tên các thể loại, kiểu văn bản và tên văn bản cụ thể đã học trong sách Ngữ văn 6, tập hai.

Trả lời:

- Thể loại: Truyện

+ Bài học đường đời đầu tiên

+ Ông lão đánh cá và con cá bàng

+ Cô bé bán diêm

- Thể loại: Thơ

+Đêm nay Bác không ngủ

+Lượm

+Gấu con chân vòng kiềng

- Thể loại: Văn nghị luận

+ Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?

+ Khan hiếm nước ngọt

+ Tại sao nên có vật nuôi trong nhà?

- Thể loại: Truyện

+Bức tranh của em gái tôi

+Điều không tính trước

+Chích bông ơi!

- Thể loại: Văn bản thông tin

+Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng

+Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng?

+Những phát minh "tình cờ và bất ngờ"



Câu 2 trang 112

Nêu nội dung chính của các bài đọc hiểu trong sách Ngữ văn 6 tập hai theo mẫu

Trả lời:

- Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài) : Truyện kể về chú Dế Mèn ở tuổi thanh niên mới lớn, có hình thể đẹp nhưng kiêu căng, hống hách nhưng biết ăn năn, ân hận và nhận ra bài học học đường đời đầu tiên.

- Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) : Truyện kể về ông lão đánh cá nghèo khổ, tốt bụng và người vợ tham lam, phụ bạc; qua đó đưa ra bài học về lòng nhân hậu và không bội bạc.

- Cô bé bán diêm (An-dec-xen) : Câu chuyện đầy cảm động về em bé nghèo bán diêm trong đêm giao thừa và lòng thương cảm của tác giả với những em bé bất hạnh.

- Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ) : Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác trên đường đi chiến dịch, qua đó thể hiện sự quan tâm, yeu thương của Bác dành cho chiến sĩ và tình cảm kính yêu của dân tộc với Bác.

- Lượm (Tố Hữu) : Bài thoe thể hiện hình ảnh hồn nhiên, yêu đời và sự hi sinh dũng cảm của chú bé liên lạc và tình cảm cảm phục sâu nặng của nhà thơ với chú bé.

- Gấu con chân vòng kiềng (U-xa-chốp) : Truyện về chú gấu con hồn nhiên, vui nhộn, hài hước, từ tự ti về đôi chân vòng kiềng của mình chuyển sang kiêu hãnh.

- Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? : Động vật rất quan trọng với con người nên chúng ta cần bảo vệ và đối xử nhân đạo với động vật.

- Khan hiếm nước ngọt: Nguồn nước ngọt đang dần cạn kiệt nên chúng ta cần sử dụng tiết kiệm, hợp lý tài nguyên nước.

- Tại sao nên có vật nuôi trong nhà? : Vật nuôi rất hữu ích với mỗi gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ, vì thế chúng ta nên có vật nuôi.

- Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh) : Truyện kể về người em gái có tấm lòng và tình cảm trong sáng, vô tư dành cho anh trai của mình, giúp anh nhận ra hạn chế của bản thân.

- Điều không tính trước (Nguyễn Nhật Ánh) : Truyện kể về ba người bạn nhỏ, ban đầu xích mích vì hiểu lầm từ một trận bóng đá, cuối cùng lại làm lành, kết thành một khối yêu thương; qua đó đề cao tình bạn chân thành, thắm thiết.

- Chích bông ơi! (Cao Duy Sơn) : Câu chuyện cảm động của hai cha con Dế Vần trong cách đối xử với chú chim chích bông.

- Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng: Ghi lại quá trình ra đời của bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng, một ca khúc bất hủ của lịch sử.

- Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng? : Nêu lên những nguyên nhân dẫn đến chiến thắng của đội tuyển bóng đá Việt Nam, giúp đội tuyển bóng đá Việt Nam thống trị Đông Nam Á ở thời điểm hiện tại.

- Những phát minh "tình cờ và bất ngờ" : Sự ra đời không ngờ đến của một số phát minh và ý nghĩa thì vô cùng lớn lao.

Câu 3 trang 112

Nêu những điều cần chú ý về cách đọc truyện (truyện đồng thoại, truyện của An-đéc-xen và Pu-skin, truyện ngắn) ; thơ có yếu tố tự sự, miêu tả; văn bản nghị luận và văn bản thông tin.

Trả lời:

Những điểm cần chú ý về cách đọc:

- Truyện (truyện đồng thoại, truyện của An-đéc-xen và Pu-skin, truyện ngắn) :

+Cần xác định được một số yếu tố hình thức (nhân vật, cốt truyện, người kể ngôi thứ nhất và ngôi thứ 3, đặc điểm nhân vật, lời người kể chuyện và lời nhân vật), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa).

+Đọc chậm rãi, cầm chú ý phân biệt giọng của các nhân vật trong truyện (thay đổi giọng điệu, đọc nhập vai, thể hiện đúng giọng điệu của nhân vật)

- Thơ có yếu tố tự sự, miêu tả:

+Cần xác định được những đặc điểm hình thức (vần, nhịp, biện pháp tu từ, yếu tố tự sự và miêu tả), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa).

+Giọng đọc phù hợp với thái độ, tình cảm, tính cách của nhân vật

+Chú ý ngắt nhịp và ngữ điệu

- Văn bản nghị luận:

+Cần xác định được một số yếu tố hình thức (ý kiến, lí lẽ, bằng chứng), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa).

+Cần đọc giọng dứt khoát, rõ ràng, có điểm nhấn.

- Văn bản thông tin thuật lại một sự kiện theo nguyên nhân – kết quả:

+Cần xác định được một số yếu tố hình thức (nhan đề, bố cục, sa pô, hình ảnh, cách triển khai), nội dung (đề tài, vấn đề, ý nghĩa).

+Cần đọc giọng chận rãi, rõ ràng

Câu 4 trang 113

Thống kê các văn bản văn học (truyện, thơ) đã học ở hai tập sách Ngữ văn 6: Từ đó, nhận xét sự khác biệt về đặc điểm hình thức của mỗi thể loại ở hai tập sách

Trả lời:

a. Truyện

*Học kì 1:

- Thánh Gióng

- Thạch Sanh

- Sự tích Hồ Gươm

- >Hướng đến thể loại truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích).

*Học kì 2:

- Bài học đường đời đầu tiên

- Ông lão đánh cá và con cá bàng

- Bức tranh của em gái tôi

- Điều không tính trước

- Chích bông ơi!

- >Hướng đến truyện hiện đại (truyện đồng thoại và truyện ngắn).

b. Thơ

*Học kì 1:

- À ơi tay mẹ

- Về thăm mẹ

- Ca dao Việt Nam

- >Tập trung vào thể loại thơ lục bát.

*Học kì 2:

- Đêm nay Bác không ngủ

- Lượm

- Gấu con chân vòng kiềng

- >Tập trung vào thể loại thơ có yếu tố tự sự, miêu tả.

Câu 5 trang 113

Thống kê các văn bản nghị luận và văn bản thông tin đã học ở hai tập sách Ngữ văn 6, từ đó, nhận xét sự khác biệt về nội dung đề tài của mỗi loại văn bản ở hai tập sách.

Trả lời:

a. Văn bản nghị luận

*Học kì 1:

- Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ

Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước

Vẻ đẹp của một bài ca dao

- >Hướng dẫn học về nghị luận văn học.

* Học kì 2:

Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?

Khan hiếm nước ngọt

Tại sao nên có vật nuôi trong nhà?

=>Hướng dẫn học về nghị luận xã hội.

b. Văn bản thông tin

*Học kì 1:

- Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ

- Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập"

- Giờ Trái Đất

=>Sự kiện được trình bày theo trật tự thời gian.

*Học kì 2:

- Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng

- Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng?

- Những phát minh "tình cờ và bất ngờ"

- >Sự kiện được thuật lại theo nguyên nhân - kết quả.

NỘI DUNG 2 - VIẾT​

Câu 6 trang 113

Thống kê tên các kiểu văn bản đã được luyện viết trong sách Ngữ văn 6. Tập hai.

Trả lời:

- Tên các kiểu văn bản đã được thực hành, luyện viết trong sách Ngữ văn 6 tập hai:

- Văn bản tự sự: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

- Văn bản biểu cảm: Ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yêu tố tự sự, miêu tả

- Văn bản nghị luận văn học: Trình bày ý kiến về 1 vấn đề nêu lên trong tác phẩm văn học

- Văn bản nghị luận văn học: Trình bày ý kiến về 1 hiện tượng trong đời sống

- Văn miêu tả: Tả cảnh sinh hoạt

- Tóm tắt văn bản thông tin

- Viết văn bản hành chính: Biên bản

Câu 7 trang 113

Nêu và chỉ ra mối quan hệ giữa các nội dung đọc hiểu và yêu câu viết trong các bài ở sách Ngữ văn 6, tập hai.

Trả lời:

- Nội dung đọc hiểu: Thể loại truyện, hiểu đặc điểm nhân vật, cốt truyện, các sự việc tiêu biểu trong truyện, bài học rút ra.

- > Yêu cầu viết: Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ qua việc xác định được nhân vật, cốt truyện, các sự việc tiêu biểu.

- Nội dung đọc hiểu: Thể loại thơ có yếu tố tự sự, hiểu được thể thơ, hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ, yếu tố tự sự trong bài thơ, cảm xúc, nội dung và nghệ thuật của bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả đó.

- > Yêu cầu viết: Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả qua việc nắm rõ được ý nghĩa, cảm xúc, nội dung và nghệ thuật của bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả đó.

- Nội dung đọc hiểu: Thể loại văn bản nghị luận: Hiểu được ý kiến tác giả nêu ra; hệ thống các lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục, bảo vệ ý kiến của người viết.

- > Yêu cầu viết: Viết bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống: Thông qua các văn bản nghị luận, người viết hiểu được cách đưa ra lí lẽ, bằng chứng để thuyết phục, bảo vệ ý kiến của mình.

- Nội dung đọc hiểu: Thể loại văn bản thông tin: Hiểu thông tin được giới thiệu trong bài, đặc điểm các yếu tố nhan đề, sa pô, hình ảnh, đề mục.. ; hiểu cách thuật lại sự kiện ấy để thực hiện bài viết này.

- > Yêu cầu viết: Tóm tắt văn bản thông tin: Cần nắm rõ sự kiện, cách thuật lại sự kiện ấy để thực hiện bài viết.



Câu 8 trang 113

Chỉ ra ý nghĩa và tác dụng của việc tạo lập một văn bản có minh họa hình ảnh, bảng biểu, đồ thị.. (văn bản đa phương thức).

Trả lời:

Việc tạo lập một văn bản có minh họa hình ảnh, bảng biểu, đồ thị.. có 6 ý nghĩa và tác dụng là:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem

NỘI DUNG 3 - NÓI VÀ NGHE​

Câu 9 trang 113

Nêu các yêu cầu rèn luyện kĩ năng nói và nghe ở sách Ngữ văn 6, tập hai. Các yêu cầu này có mối quan hệ thế nào với yêu cầu đọc và viết?

Trả lời:

* Các yêu cầu rèn luyện kĩ năng nói và nghe ở sách Ngữ văn 6, tập hai:

Nội dung HOT bị ẩn:

Bạn cần đăng nhập & nhấn Thích để xem