Soạn Bài Cổng Trường Mở Ra – Ngữ Văn 7 Tập 1 Chi Tiết

Soạn bài CỔNG TRƯỜNG MỞ RA – Ngữ văn 7 tập 1

Bài giảng đầu tiên mở đầu chương trình Ngữ văn 7 là một bài kí ngắn gọn mà sâu sắc, giản dị mà xúc động: Cổng trường mở ra. Nhà văn Lý Lan, tác giả bài kí, bằng cái tài khéo của một nhà văn, bằng trái tim người mẹ tha thiết yêu con, đã ghi lại những dòng tâm trạng của mình trước ngày con trai vào lớp 1. Bài kí thể hiện tình yêu thiết tha của me dành cho con, đồng thời khẳng định vai trò to lớn của giáo dục, của nhà trường đối với sự hình thành và sự phát triển nhân cách của mỗi người.











I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả: Lý Lan



- Gương mặt tiêu biểu của nền văn học Việt Nam đương đại, một cây bút nữ tạo được dấu ấn riêng trên văn đàn.

- Các tác phẩm tâp trung viết về đề tài phụ nữ, trẻ em; giản dị mà thấm thía, sâu sắc, ngọt ngào tình yêu thương.

- Là một dịch giả tràn đầy tâm huyết, đã dịch Harry Potter.

2. Tác phẩm.

- Xuất xứ: Từ một bài viết trên báo Yêu Trẻ của TP. HCMxuất bản ngày 01/09/2000 (ngay trước thềm năm học mới)

- Chủ đề:

+ Tình yêu con tha thiết

+ Vai quan trọng của nhà trường

- Nghệ thuật: Văn bản nhật dụng thể loại tùy bút, 2 phương thức biểu đạt chính là biểu cảm và tự sự.

- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất, xưng "mẹ" -> độc đáo, vừa mang tính chất đối thoại với con, vừa là độc thoại tâm sự, có thể hồi tưởng quá khứ (thời gian) và liên tưởng tới Nhật Bản (không gian)

II. Đọc hiểu văn bản

1. Tóm tắt



Vào đêm trước ngày khai trường của con, mẹ trằn trọc không ngủ. Khi con đã ngủ say, mẹ bồi hồi, xúc động nhớ về ngày đầu tiên đi học của mình. Mẹ nghĩ về tương lai của con, rồi liên tưởng tới ngày khai giảng ở Nhật - ngày mà cả xã hội đón nhận và quan tâm. Mẹ tin tưởng ở con, mẹ hy vọng con có một tương lai tốt đẹp, có thể tạm biệt mẹ sau cánh cổng trường mà bắt đầu bước vào một thế giới mới, kì diệu, thú vị, yêu thương.

2. Tâm trạng của mẹ trước ngày khai trường của con

- Tâm trạng của con:

+ Ngày: Giúp mẹ thu dọn đồ chơi (lớn hơn hẳn, ý thức rõ ràng về sự trưởng thành của bản thân)

+ Đêm: Háo hức đón chờ ≈ 1 chuyến đi chơi xa, giấc ngủ tìm đến một cách tự nhiên, dễ dàng, ngon lành, yên bình.

- Tâm trạng của mẹ:

+ Hành động: Dỗ con ngủ, đắp mền, buông mùng, ém góc (phép liệt kê cụ thể chi tiết), không biết làm gì, làm vài việc riêng cho mình, không thể tập trung, bồn chồn, bâng khuâng, ngắm con ngủ, xem lại mọi thứ, chuẩn bị chu đáo cho con.

+ Trạng thái: Tự nhắc mình đi ngủ, điệp từ "mẹ tin" trấn an bản thân, khẳng định sự quan tâm, chuẩn bị sẵn sàng.

+ Băn khoăn, hồi hộp, trăn trở: Hồi tưởng lại quá khứ, ký ức sống dậy, một cách sống động: Âm thanh vang vang gọi về một thế giới hình ảnh thân quen, mẹ nôn nao, mẹ chơi vơi hốt hoảng -> miền kí ức kỉ niệm ùa về: Mùa hè nhà trường đóng cửa hoàn toàn, bà ngoại đứng ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào..

- > trở lại hiện tại: Thể hiện ước mong dự định của mình, hướng về con, mong con có được ngày khai trường đáng nhớ, kỉ niệm đầu tiên đẹp đẽ khó quên.

- > Chuẩn bị hành trang tâm hồn để con có tình cảm đẹp, yêu trường, yêu bạn, yêu lớp, gắn bó với việc học hành.

=> Tình yêu con và phương pháp, quan điểm giáo dục nhân văn tiến bộ, không chỉ cho về vật chất nền tảng mà còn trang bị tâm hồn, sâu sắc, tinh tế, vững bền.

=> Khi biết được tấm lòng này của cha mẹ như vậy thì những đứa trẻ sẽ rất cảm động và thêm trân trọng cha mẹ. "Con là mầm đất tươi xanh/ Nở trong tay mẹ mẹ ươm, mẹ trồng". Con cái chính là thành quả của cha mẹ và cha mẹ đặt trọn niềm tin, sự kỳ vọng vào con.

3. Vai trò của giáo dục nhà trường

- Liên tưởng:

+ Nhật Bản: Có nhiều nét tương đồng về văn hóa xã hội với Việt Nam ta, đất nước mẫu mực trong phát triển giáo dục. -> sự ngưỡng mộ, trân trọng.

+ Ngày khai trường: Các khu phố được dọn dẹp, trang trí; phụ huynh nghỉ làm, quản lí đến trường đến trường dự khai giảng

+ Thầy cô, ban giám hiệu, học sinh, cùng khai trường

- > như một ngày hội, ngày lễ vui tươi, tưng bừng, long trọng

- > lời cam kết không gì được ưu tiên hơn giáo dục.

+ Nhấn mạnh, đề cao vai trò của giáo dục

- > chính sách giáo dục mắc sai lầm -> cả một thế hệ sẽ bị chệch hướng hàng dặm

- > khẳng định tầm ảnh hưởng rộng lớn, dài lâu



- Đoạn kết:

+ Lời thầm nhủ: Hành động ân cần, chu đáo chăm sóc con; lời động viên, khích lệ con.

- > Tình yêu con tha thiết và ước mong hy vọng con khôn lớn, trưởng thành, dũng cảm, tự lập.

+ Thế giới kì diệu:

> thế giới của tri thức. Niềm say mê khám phá, có kho tàng kiến thức

> thế giới của tình bạn bè, tình thầy trò, của những tình cảm tốt đẹp, thiêng liêng, cao quý sắp sửa nảy mầm

> kỉ niệm, trải nghiệm tri thức và tình cảm vô giá, không thể có lại hay đánh đổi được.

> có những thử thách, nỗi vất vả trong quá trình học tập -> động viên



- Nhan đề: Giàu tính biểu tượng và giàu ý nghĩa, muốn truyền tải một thế giới kì diệu sau cánh cổng trường.