So sánh hiệp định Giơ-ne-vơ (21-7-1954) và hiệp định Paris (27-1-1973) * Hoàn cảnh: - Hiệp định Giơ-ne-vơ: + Bước vào Đông Xuân 1953-1954, đồng thời với cuộc tiến công quân sự, Việt Nam đẩy mạnh đấu tranh ngoại giao, mở ra khả năng kết thúc chiến tranh bằng hòa bình + Sau thất bại nặng nề trên chiến trường, Pháp đã thay đổi thái độ chấp nhận đàm phán - Hiệp định Paris: + Sau Mậu Thân 1968 đến cuối tháng 3-1968, Nichxon tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc + 13-5-1968, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa và chính phủ Hoa Kỳ đã có cuộc đàm phán đầu tiên tại Paris + 1-1969, cuộc thương lượng diễn ra gồm 4 bên: Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa + Hội nghị diễn ra căng thẳng, kéo dài, gián đoạn + Lúc này quân dân 2 miền Nam Bắc đang có nhiều thắng lợi trên nhiều mặt trận + Sau trận "Điện biên Phủ trên không" Mỹ phải ký hiệp định Paris vào 27-1-1973 * Nội dung: - Hiệp định Giơ-ne-vơ: + Các nước tham dự Hội nghị cam kết tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản của các nước Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. + Các bên tham chiến ngừng bắn, lập lại hòa bình trên toàn Đông Dương. + Các bên tham chiến thực hiện tập kết, chuyển quân theo khu vực và thời gian quy định. Ở Việt Nam là vĩ tuyến 17, Lào ở Sầm Nưa và Phongxali, Campuchia tại chỗ không có vùng tập kết + Việt Nam sẽ thống nhất bằng một cuộc tuyển cử tự do vào tháng 7-1956 dưới sự kiểm soát của một Ủy ban quốc tế do Ấn Độ làm chủ tịch (Ba Lan, Canada) + Trách nhiệm thi hành hiệp định thuộc về những người kí hiệp định Giơ-ne-vơ và những người kế tục họ - Hiệp định Paris: + Hoa Kỳ và các nước cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam. + Hai bên ngừng bắn ở miền Nam lúc 24 giờ ngày 27-01-1973 và Hoa Kì cam kết chấm dứt mọi hoạt động chống phá miền Bắc Việt Nam. + Hoa Kỳ rút hết quân viễn chinh và quân đồng minh, hủy bỏ các căn cứ quân sự Mĩ, cam kết không tiếp tục can thiệp vào nội bộ của miền Nam Việt Nam. + Nhân dân miền Nam tự quyết định tương lai chính trị thông qua tổng tuyển cử tự do, không có sự can thiệp của nước ngoài. + Các bên công nhận thực tế miền Nam Việt Nam có hai chính quyền, hai quân đội, hai vùng kiểm soát và ba lực lượng chính trị. + Tiến hành trao trả cho nhau tù binh và dân thường bị bắt. + Hoa Kỳ cam kết góp phần vào việc hàn gắn vết thương chiến tranh ở Việt Nam và Đông Dương. * Ý nghĩa: - Hiệp định Giơ-ne-vơ: + Là một văn bản pháp lí mang tính quốc tế ghi nhận những quyền dân tộc cơ bản của nhân dân ba nước Đông Dương và các nước tham dự hội nghị tôn trọng + Cùng với Điện Biên Phủ, hiệp định đã chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp. Làm thất bại âm mưu mở rộng và quốc tế hóa chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ ở Đông Dương + Miền Bắc được giải phóng đi lên xây dựng xã hội chủ nghĩa - Hiệp định Paris: + Là một văn bản mang tính pháp lí quốc tế, là thắng lợi của sự kết hợp giữa đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao của nhân dân Việt Nam, hoàn thành nhiệm vụ "đánh cho Mỹ cút" + Là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta + Mở ra bước ngoặt mới cho cách mạng Việt Nam, Mĩ phải công nhận các quyền dân tộc cơ bản của nhân dân Việt Nam, rút quân về nước tạo thời cơ thuận lợi để nhân dân ta tiến lên giải phóng hoàn toàn miền Nam + Tạo cơ sở pháp lí cho nhân dân ta đẩy mạnh cuộc chiến đấu trên các mặt trận * Hạn chế: - Hiệp định Giơ-ne-vơ: Chiến thắng vấn chưa trọn vẹn vì chúng ta mới giải phóng được miền Bắc. Cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam vẫn chưa hoàn thành - Hiệp định Paris: Mỹ vẫn chưa rút hết lực lượng cố vấn ở Việt Nam, chúng ta vẫn phải tiếp tục "đánh cho Ngụy nhào"
