Sinh học - Giải thích cơ chế vận chuyển các chất qua màng tế bào trong điều kiện bình thường

Môn: Sinh học

Giải thích cơ chế vận chuyển các chất qua màng tế bào trong điều kiện bình thường.​

1, Vận chuyển thụ động:

- Qua 2 cơ chế chính: Khuếch tán và thẩm thấu (không tiêu tốn ATP)

• Khuếch tán: Khuếch tán từ nơi có nồng độ phân tử cao đến nơi có nồng độ phân tử thấp, theo chiều gradient nồng độ, không tiêu tốn năng lượng: Khuếch tán đơn thuần qua màng photpholipit: Các phân tử tan trong lipit: O2, N2, nước, phân tử không tan trong mỡ nhưng có kích thước nhỏ

+Có thể khuếch tán qua màng nhờ các kênh Na+, K+, Ca2+..

+Một số chất khuếch tán qua trung gian protein (hình thức vận chuyển chuyển tiếp giữa chủ động và bị động). Tốc độ của kiểu khuếch tán này phụ thuộc vào sự khác biệt về nồng độ của chất được vận chuyển ở hai bên màng và số lượng của các chất vận chuyển đặc hiệu. VD: Ion, ure, glucozo, 1 số vitamin..

• Thẩm thấu:

+Hiện tượng thẩm thấu là hiện tượng vận chuyển thụ động của các phân tử nước từ nơi có nồng độ nước cao (có nồng độ chất hòa tan thấp) tới nơi có nồng độ nước thấp (có nồng độ chất hòa tan cao). Một dung dịch có nồng độ các chất hòa tan càng cao thì áp lực thẩm thấu càng lớn và ngược lại.

+ Gradient áp lực thẩm thấu được hình thành hai bên màng do sự có mặt của các chất hòa tan với các nồng độ khác nhau ở mỗi bên

2, Vận chuyển chủ động:

- Nhờ các kênh protein xuyên màng đặc hiệu, hoạt động nhờ ATP để đẩy các ion Na+, K+, H+.. và các phân tử nhỏ đi ngược chiều Gradient

• Vận chuyển chủ động nguyên phát:

+ Vận chuyển chủ động nguyên phát là hình thức vận chuyển trong đó năng lượng từ ATP được sử dụng trực tiếp để "bơm" một chất qua màng theo chiều ngược với chiều gradient nồng độ.

+ Tế bào sẽ sử dụng năng lượng này thay đổi hình dạng của các protein vận chuyển trên màng bào tương để qua đó thực hiện việc vận chuyển. Khoảng 40% ATP của tế bào phục vụ cho mục đích này

• Vận chuyển chủ động thứ phát:

+ Là loại vận chuyển dùng năng lượng gián tiếp từ bậc thang nồng độ ion, bậc thang này được tạo nên nhờ vận chuyển tích cực nguyên phát.

+ Trong hình thức vận chuyển này năng lượng tồn trữ do sự khác biệt về gradient nồng độ của ion Na+ được sử dụng để vận chuyển các chất đi ngược lại chiều gradient nồng độ của chúng qua màng.

3, Nhập bào và xuất bào:

- Là hình thức cho vận chuyển cho phép các phân tử có kích thước lớn có thể đi qua màng tế bào

• Nhập bào: Sử dụng những túi làm bằng màng sinh chất. Phần chất ngoại bào được đưa vào trong các túi được hình thành do sự lõm vào màng tế bào

• Xuất bào: Vận chuyển các chất ra ngoài tế bào nhờ các bóng vận chuyển

Chúc các bạn học tốt!

Mạn Nhiên

Sinh Học - Mối Quan Hệ Về Cấu Trúc Và Chức Năng Của Các Bào Quan Trong Tế Bào​