Rối loạn lưỡng cực là một bệnh tâm thần đặc trưng bởi sự biến đổi không bình thường trong tâm trạng của người bệnh. Họ có thể trải qua các giai đoạn kích thích và năng động, sau đó chuyển sang giai đoạn trầm cảm. Rối loạn này còn được gọi là rối loạn hưng - trầm cảm. Tâm trạng biến đổi không thường xuyên, có thể xảy ra vài lần trong năm hoặc trong tuần. Bệnh nhân thường gặp khó khăn trong công việc và duy trì các mối quan hệ xã hội. Rối loạn lưỡng cực xuất hiện theo chu kỳ, thường xen kẽ giữa giai đoạn hưng cảm và trầm cảm. Điều này dẫn đến sự biến đổi không thường về tâm trạng, mức độ hoạt động, và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Triệu chứng rối loạn lưỡng cực: Dưới đây là các điểm chính về giai đoạn này: Tâm trạng tiêu cực: Trong giai đoạn trầm cảm, người mắc rối loạn lưỡng cực thường trải qua tâm trạng buồn bã, không có lý do cụ thể, và khó để họ cảm thấy vui vẻ hoặc hạnh phúc. Tự đánh giá thấp: Họ có thể tự thấy mình không đáng giá, tự trách mình, và có cảm giác có lỗi ngay cả khi không có lý do. Triệt hạ mọi khía cạnh của cuộc sống: Họ có thể nhìn nhận mọi khía cạnh của cuộc sống với màu sắc tiêu cực, bao gồm quá khứ, hiện tại và tương lai. Suy tư tự sát: Giai đoạn trầm cảm thường đi kèm với suy nghĩ về tự sát hoặc cảm giác bế tắc, mất hi vọng. Mất năng lượng và tình dục giảm: Người bệnh thường trải qua mất năng lượng, mệt mỏi, và sự suy nhược cả về tinh thần lẫn thể chất. Hoạt động tình dục có thể giảm, và ở nữ, có thể đi kèm với các vấn đề kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh. Thay đổi về chế độ ăn uống và giấc ngủ: Họ có thể thay đổi trong khẩu vị, chán ăn hoặc mất cảm giác thèm ăn. Giấc ngủ cũng có thể bị ảnh hưởng, với khó khăn trong công việc và giấc ngủ bị gián đoạn. Tư duy chậm chạp và tập trung kém: Trong giai đoạn trầm cảm, người bệnh thường có suy nghĩ chậm chạp, trả lời chậm và gặp khó khăn trong việc tập trung. Tình trạng khác nhau giữa nam và nữ: Trong một số trường hợp, nam có thể trải qua nhiều giai đoạn hưng cảm hơn, trong khi nữ có thể trải qua nhiều giai đoạn trầm cảm. Nam giới cũng có khả năng lạm dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá và ma túy hơn trong giai đoạn hưng cảm. Điều này có thể dẫn đến tỷ lệ tự tử ở nam cao hơn so với nữ. Nguyên nhân gây rối loạn lưỡng cực: Rối loạn này thực sự là một bí ẩn tâm thần, và mặc dù đã có nhiều nghiên cứu, nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được xác định một cách chính xác. Dưới đây là một số điểm quan trọng về các nguyên nhân có thể gây ra rối loạn lưỡng cực: Yếu tố Di truyền: Rối loạn lưỡng cực có mối liên quan với di truyền, và người có người thân mắc rối loạn này có nguy cơ cao hơn. Có nhiều loại rối loạn lưỡng cực, và một số có yếu tố di truyền mạnh hơn. Sự Mất Cân Bằng Hóa Học: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự mất cân bằng trong các chất dẫn truyền thần kinh và hormone có thể đóng vai trò trong việc gây ra rối loạn lưỡng cực. Các chất này có tác động lên hoạt động não bộ và tạo ra các biến đổi trong tâm trạng và hành vi. Yếu Tố Môi Trường: Môi trường cũng đóng vai trò quan trọng. Các sự kiện cuộc sống căng thẳng, trauma tinh thần, và biến cố môi trường có thể gây ra cơn rối loạn lưỡng cực. Stress đôi khi được coi là yếu tố khởi đầu cho cơn rối loạn đầu tiên và có thể gây ra các biến đổi lâu dài trong hoạt động của não. Tương Tác Giữa Di Truyền và Môi Trường: Rối loạn lưỡng cực thường kết hợp cả di truyền và yếu tố môi trường. Có người có yếu tố di truyền nhưng không phát triển rối loạn cho đến khi họ trải qua các sự kiện môi trường gây stress. Các loại rối loạn lưỡng cực Rối loạn cảm xúc lưỡng cực I: Đây là loại rối loạn lưỡng cực mà người mắc có thể trải qua cảnh hưng cảm đặc trưng và sau đó chuyển sang trạng thái trầm cảm. Giai đoạn hưng cảm và trầm cảm có thể xen kẽ nhau. Rối loạn cảm xúc lưỡng cực II: Loại này thường có các cơn trầm cảm chuyển sang hưng cảm nhẹ hơn. Giai đoạn trầm cảm thường là nặng nhất và kéo dài hơn trong loại này. Rối loạn lưỡng cực III: Đặc điểm của loại này là khi người mắc có các cơn trầm cảm tái diễn sau khi sử dụng thuốc. Ngoài ra, có một tiền sử gia đình về rối loạn lưỡng cực. Loại này thường được xem xét trong ngữ cảnh điều trị và dấn thân vào sử dụng thuốc. Rối loạn lưỡng cực chu kỳ nhanh: Đây là dạng của rối loạn lưỡng cực mà người mắc trải qua ít nhất 4 cơn trong vòng một năm. Các chu kỳ hưng cảm và trầm cảm có thể ngắn hơn và thay đổi nhanh chóng. Rối loạn lưỡng cực có nét loạn thần: Loại này đi kèm với các triệu chứng của loạn thần, chẳng hạn như ào thanh (hallucinations) và ảo thị (delusions). Điều này làm cho nó trở nên phức tạp hơn và thường đòi hỏi điều trị tâm thần kỹ thuật cao hơn. Rối loạn lưỡng cực với biểu hiện không điển hình (Atypical features) : Loại này có các biểu hiện không điển hình như tăng cân, tăng giấc ngủ, bắt đầu bệnh sớm, xuất hiện ở tuổi trẻ, chậm tâm thần vận động và có thể kèm theo các rối loạn tâm lý khác.
