Phía Sau Nghi Can X - 'Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình' "Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình", xin mượn câu thơ của cụ Nguyễn Du để nói về Ishigami. Cuộc đời Ishigami là bản nhạc tha thiết buồn đến lặng người, chỉ vì thứ thế gian gọi là ái tình ấy. Phía sau nghi can X là một trong những tiểu thuyết đem lại thành công vang dội cho Higashino Keigo - tác giả trinh thám hàng đầu hiện nay tại Nhật Bản. Xứng tầm một tiểu thuyết trinh thám được ca tụng, Phía sau nghi can X với cốt truyện và tình tiết thật sự lôi cuốn, khiến người đọc khó có thể rời mắt khỏi trang sách. Rõ ràng ta biết ai là hung thủ ngay từ đầu truyện, thế nhưng chính cách dẫn dắt tài tình và đầy khéo léo của Keigo sensei không khỏi làm cho người ta phải há hốc mồm ngạc nhiên. Phía sau nghi can X là tác phẩm nằm trong bộ Thám tử Galileo với các nhân vật quen thuộc: Điều tra viên Kusanagi, "Galileo" Yugawa, đội trưởng Mamiya. Cuốn sách khiến bao người phải ồ lên vì kinh ngạc. Không đơn thuần là một tiểu thuyết trinh thám, điều khiến người ta phải đau đáu trong lòng là mối quan hệ khắc nghiệt giữa lý trí và tình cảm, giữa tư duy logic và những cảm xúc len lỏi trong tâm hồn. "Việc nghĩ ra một bài toán vô cùng khó và việc giải bài toán đó, việc nào khó hơn?" (Manabu Yugawa) Dẫn lời Richard Lim Jr trên Xclusive.com: "Cuốn tiểu thuyết độc đáo ở chỗ ngay từ đầu nó đã vẽ ra toàn cảnh câu chuyện, bạn có thể dễ dàng biết ai là thủ phạm, nhưng cách thức phạm tội của thủ phạm mới là vấn đề. Liệu bạn có dám chắc mình không sa vào cái bẫy của tư duy logic?" Mình đã sa vào cái bẫy của tư duy logic đó, và, hình như còn rất nhiều người nữa cũng bị lừa như vậy. Đó là cái bẫy do Ishigami - thầy giáo dạy Toán III giăng ra. Đó là một cái bẫy đơn giản nhưng được tư duy logic sắp xếp, ngụy trang vô cùng khéo léo. Tựa như Ishigami phả vào sự thật một lớp sương mờ ảo, làm cho các điều tra viên ở sở cảnh sát cho dù có cố gắng cũng không thể thoát ra để nhìn thấy sự thật ẩn giấu phía sau. Độc giả cũng bị chính lớp sương mờ này bao phủ, và như một điều hiển nhiên, rơi vào cái bẫy đã được định sẵn. Chỉ có một người có thể thổi bay lớp sương ngày càng dày đặc ấy đi, để rồi hiện ra phía sau là một ẩn số X - điều không thể đem đến hạnh phúc cho bất-cứ-ai. Nếu không có sự tham gia của 'thám tử Galileo' Manabu Yukawa, sự thật sẽ mãi mãi bị chôn vùi theo nghi can X. Một sự thật đau lòng và đáng kinh ngạc. Bên cạnh hành trình đi tìm kẻ thủ ác, Phía sau nghi can X còn là câu chuyện ái tình khiến người đời thảng thốt và mến phục. Vì tình yêu, con người ta có thể đi xa đến đâu? Điều đáng nói, đó không phải một mối tình sét đánh hay một chuyện tình trong mơ. Nói đúng hơn, đó còn chưa phải là một chuyện tình, bởi chỉ có Ishigami đơn độc. Anh chưa một lần tỏ bày với người hàng xóm, Yasuko. "Vì nếu em không hạnh phúc thì mọi việc tôi làm đều là vô nghĩa." (Ishigami Tetsuya) Mối tình thầm lặng đã đưa Ishigami đến đâu? Ishigami là người sống lặng lẽ, khô khan và cứng nhắc. Tưởng chừng thế giới của anh chẳng có gì ngoài toán học. Lạ thay cho một tín đồ của Erdos, một con người chìm đắm trong tư duy logic nay lại bị trái tim dẫn lối. Đến 'mặt sắt cũng ngây vì tình' là thế. Ishigami đã vận dụng bộ não thiên tài của mình để chơi trò đuổi bắt với pháp luật, giữ an toàn cho mẹ con Yasuko. Anh dựng giúp Yasuko xóa mọi dấu vết tội ác, dựng hiện trường giả, tạo chứng cứ ngoại phạm đến mức hoàn hảo. Từ khi bắt đầu nhúng tay vào việc đó, anh đã chấp nhận từ bỏ cuộc đời của chính mình rồi. Không, phải là từ bỏ cuộc đời của anh và của cả toán học. Tại sao Ishigami lại chấp nhận đánh đổi cả cuộc đời mình chỉ vì muốn mẹ con Yasuko được an toàn? Vì với anh, mẹ con Yasuko đã cứu rỗi cuộc đời anh một lần, ngay khi cận kề với cái chết, mẹ con Yasuko đã mang lại ánh mặt trời, sưởi ấm tâm hồn nguội lạnh bấy lâu của anh. Chỉ cần nghe tiếng hai mẹ con qua vách tường, với anh đã là quá đủ. Anh cũng chưa từng có ý nghĩ sẽ như thế nào với Yasuko, vì anh cho rằng anh không thể với tới. Không phải anh thế chỗ hai mẹ con chị để đối diện với vòng lao lý, mà đơn giản, đó là sự trả ơn. Trả ơn vì đã mang lại ánh sáng cho cuộc đời đã quá tối tăm của anh. Đó cũng là lúc anh giải xong bài toán của cuộc đời mình. Với giọng văn điềm tĩnh và dung dị, Keigo sensei đã mang đến một tiểu thuyết trinh thám xứng tầm tột đỉnh. Thật tiếc biết bao nếu bạn lỡ bỏ qua tác phẩm này. Bài viết này sẽ không tiết lộ tình tiết quyết định của toàn câu chuyện, muốn biết đáp án của bài toán này, bạn phải tự mình đi tìm lời giải. Vương Tâm Nguyên.
