"Việc nghĩ ra một bài toán vô cùng khó và việc giải bài toán đó, việc nào khó hơn?" Đây là câu hỏi chủ chốt trong cuốn truyện này, nhưng bạn cũng đừng tưởng cuốn sách này nói về toán học nhé. Tác giả của tác phẩm này là Higashino Keigo cơ mà, là nhà văn trinh thám hàng đầu của Nhật Bản, từng đạt rất nhiều giải thưởng và năm 2006, tác phẩm "Phía sau nghi can X" đã đem đến cho tác giả giải thưởng Naoki lần thứ 134. Năm 2008, tác phẩm đã được chuyển thể thành phim. Vì tình yêu.. Ishigami là một giáo viên dạy toán của trường cấp 3, anh đã từng được mệnh danh là một thiên tài toán học. Trong đầu anh chỉ có các công thức toán học và sự logic, anh dành tất cả thời gian của mình vào việc giải toán chỉ bằng cây bút chì và tờ giấy. Đã có những anh cảm thấy cuộc đời mình nhàm chán đến mức chết đi chắc cũng chẳng ai biết cho đến khi anh gặp 2 mẹ con chị Yasuko. Yasuko là một phụ nữ đã li dị chồng, sống với đứa con gái là Misato ngay cạnh nhà của Ishigami và làm ở quán Mỹ Nhân. Yasuko được đánh giá là một người phụ nữ đẹp, đã bao nhiêu người đàn ông phải ngả mũ vì cô. Ishigami yêu cô không phải vì cái đẹp mà đây là 1 tình yêu sét đánh từ lần gặp đầu tiên và cũng có lẽ anh yêu cô vì cô là ân nhân đã giúp anh thoát chết. Chuyện sẽ chẳng có gì nếu như Togashi, người chồng cũ của chị, không đến gặp chị nhằm vòi tiền. Vì không thể chịu nổi nữa, mà con gái chị đã ra tay đánh hắn và để bảo vệ con gái mình trong lúc không kiểm soát được bản thân, chị đã siết cổ người chồng cũ. Và chuyện này không thể giấu nổi người hàng xóm Ishigami. Có lẽ vì tình yêu hay vì mẹ con Yasuko là người đã đưa anh ra khỏi cuộc sống nhàm chán của mình mà Ishigami đã làm mọi cách để bảo về tình yêu của mình, anh có thể trở thành tội phạm để bảo vệ Yasuko. Đồng thời, vụ án cũng là xáo trộn cuộc sống của Kusanagi, điều tra viên theo đuổi vụ án này và tình cờ hơn là Yakawa, phó giáo sư vật lý tài năng, là bạn của Kussanagi và cũng là người bạn của Ishigami thời đại học. Một kết thúc bất ngờ, có thể là không tưởng Phía sau nghi can X không giống như những truyện trinh thám khác ngay từ đầu người đọc đã biết hung thủ và bối cảnh của vụ án nhưng cách thức để hung thủ và đồng bọn che giấu tội ác thế nào thì chỉ khi đọc hết tác phẩm người ta mới có thể hiểu được. Isagami là một thiên tài toán học, mọi việc anh làm đều có một trình tự logic, ngay cả trong việc che giấu tội ác này cũng vậy anh cũng làm theo một trình tự và sự logic nhất định, có khả năng đánh lạc hướng điều tra, bởi với anh chỉ cần sự logic thôi sẽ không từ một thủ đoạn nào. Với một người bề ngoài tỏ ra lạnh lùng, nghiêm nghị, không thể một cảm xúc gì của sự yêu đương đối với hàng xóm của mình, nhưng bên trong lại là một tâm trạng đầy phức tạp như Ishigami thì chỉ có phó giáo sư vật lí Yagawa mới hiểu được. Đối với Ishigami anh không có sự coi thường của những người giỏi mà anh cho rằng: "Không mong sẽ được như thế nào với mẹ con chị. Anh biết mình không thể với tới được. Toán học với anh cũng vậy. Nhưng chỉ cần được ở gần những thứ cao sang như vậy thôi cũng hạnh phúc rồi. Việc mưu cầu danh tiếng sẽ phá hỏng sự kính trọng của người khác dành cho mình". Anh đưa ra những câu hỏi khó nhằn trong việc điều tra một chứng cứ ngoại phạm mơ hồ nhưng lại không thể phá vỡ, tại sao những đồ vật lại được đặt ở đây, chứng cứ ấy có ý nghĩa trong việc giết người? Và vì tình yêu người ta có thể đi xa được đến mức ấy sao? Nếu chỉ đọc ở những trang đầu tiên, thì có lẽ sẽ cảm thấy nhàm chán vì sự lòng vòng, cuộc tìm kiếm không lối thoát của nhân viên điều tra. Nhưng càng về sau thì người đọc lại càng cảm thấy lôi cuốn, không dứt vì từng tình tiết được đưa ra và một kết thúc đến bất ngờ và có thể thấy là một sự không tưởng. Với một giọng văn tỉnh táo và dung dị, Higashino Keigo đã đem đến cho độc giả hơn cả một cuốn tiểu thuyết trinh thám. Mô tả tội ác không phải điều hấp dẫn nhất ở đây, mà còn là những giằng xé nội tâm thầm kín, những nhân vật bình dị, và sự quan tâm sâu xa tới con người.