Phân tích nguồn gốc,bản chất của ý thức theo quan điểm của Chủ nghĩa Duy vật Biện chứng?

Phân tích nguồn gốc, bản chất của ý thức theo quan điểm của CNDVBC?

*Nguồn gốc của ý thức

- Nguồn gốc tự nhiên:

+Bộ não người và ý thức: Ý thức là thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ não người, là chức năng của bộ óc, là kết quả của hoạt động sinh lý thần kinh của bộ óc. Bộ óc càng hoàn thiện, hoạt động sinh lý thần kinh càng có hiệu quả, ý thức của con người càng phong phú và sâu sắc.

+ Phản ánh là sự tái tạo những đặc điểm của dạng vật chất này ở dạng vật chất khác trong quá trình tác động qua lại lẫn nhau giữa chúng.

+ Có 3 hình thức phản ánh

Phản ánh lý hóa là hình thức phản ánh thấp nhất, đặc trưng cho vật chất vô sinh

Phản ánh sinh vật đặc trưng cho giới tự nhiên hữu sinh và được thể hiện thông qua ba trình độ cơ bản: Tính kích thích, tính cảm ứng và tâm lý động vật.

Phản ánh ý thức là hình thức phản ánh cao nhất, đặc trung riêng có ở con người. Là sự phản ánh của một dạng vật chất có tổ chức cao là não người.

Do đó, bộ não người cùng với thế giới bên ngoài tác động vào bộ não người là nguồn gốc tự nhiên của ý thức.

- Nguồn gốc xã hội: Ý thức ra đời cùng với quá trình hình thành bộ óc con người nhờ có lao động, ngôn ngữ và các mối quan hệ xã hội. Thông qua quá trình lao động sản xuất, bộ não con người dần hoàn thiện, khả năng phản ánh ngày càng phát triển, đồng thời ngôn ngữ cũng được hình thành. Ngôn ngữ là phương tiện để truyền tải thông tin. Đặc biệt, ngôn ngữ có khả năng khái quát hóa, hệ thống hóa các tri thức của con người. Nếu không có ngôn ngữ thì không có ý thức. Do đó, nguồn gốc trực tiếp quyết định sự hình thành của ý thức chính là lao động sản xuất và hoạt động thực tiễn của con người. Đó chính là nguồn gốc xã hội của ý thức

*Bản chất của ý thức

+ Ý thức là sự phản ánh có tính chất năng động, sáng tạo của bộ óc con người về thế giới khách quan, là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.

+ Tính năng động sáng tạo của sự phản ánh ý thức được thể hiện ở khả năng hoạt động tâm- sinh lý của con người trong việc định hướng tiếp nhận, chọn l. Ọc, xử lí, lưu giữ thông tin. Trên cơ sở những cái đã có trước, ý thức có khả năng tạo ra tri thức mới về sự vật, có thể tưởng tượng ra cái không có trong thực tế, có thể tiên đoán, dự báo tương lai, có thể tạo ra những ảo tưởng, những huyền thoại, những giả thuyết, lý thuyết khoa học hết sức trìu tượng và khái quát cao.

+ Ý thức là hình ảnh chủ quan về thế giới khách quan nghĩa là: Ý thức là hình ảnh về thế giới khách quan, hình ảnh ấy bị thế giới quy định cả về nội dung, cả về hình thức, song nó không còn y nguyên như thế giới khách quan. Theo Các Mác, ý thức "chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con người và được cải biến đi trong đó".

+ Ý thức là một hiện tượng xã hội và mang bản chất xã hội. Sự ra đời và tồn tại của ý thức gắn liền với các hoạt động thực tiễn, chịu sự chi phối của các quy luật tự nhiên, xã hội. Với tính năng động, ý thức sáng tạo lại hiện thực theo nhu cầu của thực tiễn.