Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải

Ta tận hưởng sắc xuân về tươi thắm

Hương ngọt ngào và hơi thở thanh tân

Ta đắm mình trong những sắc xuân

Hương trời đất và tình yêu bất tận.

Với những ca từ phong khoáng, dịu dàng mùa xuân của Tổng Thu Ngân thật chuyên dáng, mặn mà và rực rỡ sắc xuân. Hơi thở nồng nàn của mùa xuân đã thấm đậm trong từng trang thơ của tổng Thu Ngân. Hơn cả thế với phong cách thơ đồn hậu và bình dị mùa xuân trong sự cảm nhận của Thanh Hải lại có bức phá và sáng tạo hơn được ông thể hiện trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ . Mùa xuân nho nhỏ là tiếng lòng tha thiết và những ước nguyên chân thành được công hiển thật giản dị mà cao cả tốt đẹp của tác giả Thanh Hải.



Bài thơ mùa xuân nho nhỏ được Thanh Hải sáng tác vào tháng 11 năm 1980, khi ông đang nằm trên giường bệnh. Thế mà cả múa xuân lại được Thanh Hải tái hiện thật sinh động, rực rỡ sắc màu và thắm đặm hương vị tươi mới, thanh Hải mở đầu bài thơ của mình bằng cả một không gian rộng lớn bao la với chim chóc, hoa lá, dòng sông..

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng

Ngay những dòng thơ đầu tác giả đã cho chúng ta chiêm ngưỡng những nét đặc trưng của xứ Huế thơ mộng qua những màu sắc thật tươi tắn và rạng rỡ, sắc xanh hiền hòa của dòng xông đã làm nổi bật lên sắc tím đặc trưng của bông hoa xứ Huế. Bên cạnh tiếng hót rảnh rang, linh lót của chim chiền chiện, cùng với ánh nắng ban mai và cả màu trắng tinh khiết của những giọt sương long lanh, óng ảnh. Tác giả đã tái hiện một động tác hết sức trữ tình "Tôi đưa tay tôi hứng" để lại cho người đọc nhiều liên tưởng phong phú.

Câu thơ như một lời bày tỏ thái độ nâng niu, trân trọng, đón nhận mùa xuân của tác giả. Mới khổ thơ đầu mà ta đã cảm nhận được niềm say xưa, ngây ngất của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân như thế. Phải chăng tác giả là một người rất nhạy cảm và lạc quan yêu đời lắm mới có thể cảm nhận được mùa xuân dạt dào cảm hứng trong một khung gian giá rét của mùa đông như vậy. Từ những cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời, bằng sự khéo léo của mình tác giả đã gợi lên cảm nhận về mùa xuân của đất nước.

Mùa xuân người cầm súng

Lộc giắt đầy trên lưng

Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mạ

Tất cả như hối hả

Tất cả như xôn xa.

Hình ảnh "người cầm súng" và "người ra đồng" thể hiện hai nhiệm vụ song song với nhau và rất quan trọng: Đó là bảo vệ Tổ Quốc và phát triển đất nước. Song tác giả đã mượn hai hình ảnh này để tạo sự rung động cho câu thơ của mình qua hình ảnh lộc non xanh biếc. Mùa xuân là mùa của cây cối đâm chối này lộc. Đối với người cầm súng "lộc là những lớp lá ngụy trang đã cùng họ trải qua biết bao nguy hiểm, gian lao trên chiến trường để rồi họ bảo vệ được độc lập, tự do của Tổ Quốc.



Còn đối với người ra đồng" lộc là những nương mạ trải dài, xanh mướt hứa hẹn một mùa màng bội thu giúp họ tăng gia sản xuất đem lại cuộc sống ấm no. Với những hình ảnh mùa xuân đầy hứa hẹn đi liền hai nhiệm vụ thì mọi tầng lớp nhân dân từ chiến trường đến hậu phương đều thực hiện nhiệm vụ của họ với bầu không khi khẩn trương rộn rằng được gọi lên qua hai từ láy: hối hả, xôn xao . Với những cảnh đẹp của mùa xuân hiện nhiên, đất trời và cảm nhận về mùa xuân của đất nước thì tác giả đã gợi nhớ đến một niềm tự hảo và những niềm tin mong mỏi về một tương lai tươi sáng của đất nước, dân tộc:

Đất nước bốn ngàn năm

Vất vả và gian lao

Đất nước như vì sao

Cứ đi lên phía trước.

Việt Nam là một đất nước có bề dày lịch sử đáng tự hào, trải qua "bốn ngàn năm" với biết bao thăng trầm, thử thách. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu thì dân tộc ta đã thoát khỏi cuộc sống nổ lệ tăm tối hướng đến một cuộc sống hòa bình, tự do. Tác giả ví đất nước như vì sao. Bởi vì sao là những vì tinh tú trên bầu tời, là một nguồn sáng lấp lánh, trường tồn và có vẻ đẹp vĩnh hằng. Đất nước Việt Nam cũng sẽ như thế, trong hiện tại hay tương lai mai sau thì Việt nam cũng sẽ ngày càng tiến bộ, phát triển và đi lên phía trước. Việt Nam sẽ mãi trường tồn, vĩnh cửu cùng vũ trụ.

Trong không khí tưng bừng rộn rã của mùa xuân đất nước. Tác giả muốn hòa mình vào cống hiến cũng mọi người.

Ta làm con chim hót

Ta làm một cánh hoa

Ta nhập vào hào ca

Một nốt trầm xao xuyến.

Những tâm niệm tự nguyện dâng hiến của tác giả đã được tô đậm với điệp từ "ta làm". Những ước nguyện ấy hật nhỏ nhoi nhưng rất cao cả và tràn đầy ý nghĩa. Tác giả chỉ mong ước được làm con chim để cất tiếng hót làm cho cuộc đời thêm vui tươi và trong trẻo. Tác giả chỉ mong ước làm một cành hoa nhỏ bé để góp mình vào vẻ đẹp của mùa xuân to lớn. Trong những bản hòa ca rộn rã với những nốt thăng tưng bừng, sôi nổi thì tác giả chỉ xin làm một nốt trầm nhẹ nhàng để góp mình vào muôn ngàn nốt nhạc trong bản hòa ca ấy. Tâm niệm của tác giả thật chân hành và tha thiết và đó là sự công biển không tuổi, thầm lặng nhưng cao cả tốt đẹp.

Một mùa xuân nho nhỏ

Lặng lẽ dâng cho đời

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi là khi tóc bạc

Với lứa tuổi nhỏ đi chăng nữa thì tác giả vẫn muốn cống hiến những gì tinh túy, tốt đẹp nhất của mình để hòa vào vẻ đẹp chung của mùa xuân và chung sống, chia sẽ niềm vui, nỗi buồn cùng mọi người. Bài thơ khép lại với âm thanh dịu dàng, đầm thấm của những làn điệu dân ca trữ tình xứ Huế.

Mùa xuân - ta xin hát

Câu Nam ai, Nam bình

Nước non ngàn dặm mình

Nước non ngàn dặm tình

Nhịp phách tiền đất Huế.

Những câu "Nam ai", "Nam bình" được hòa trong "nhịp phách tiền" rộn ràng, thật là một không gian thơ mộng tuyệt với khiến cho người đọc phải đấm chìm trong giai điệu ấy. Câu hát là tiếng lòng tha thiết và lời ngợi ca và đẹp của quê hương xứ Huế vào xuân. Dù đang nằm trên giường bệnh nhưng tác giả vẫn nghĩ đến một mùa xuân sinh động cùng với những giai điệu ngân vang này, quả thật sự lạc quan yêu đời của tác giả đã khiến cho người khác phải khâm phục.

Mùa xuân nho nhỏ là một tác phẩm tuyệt vời mà tác giả Thanh Hải đã để lại cho cuộc đời. Tác giả đã thật thành công khí phác họa hình ảnh của một "Mùa xuân nho nhỏ" với nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca cùng những hình ảnh đẹp, giản dị, sáng tạo và gợi cảm. Từng dòng thơ của tác giả đã chạm đến trái tim của người độc. Những ước nguyện chân thành được cống hiến cho dân tộc, cho đất nước của tác giả sẽ được những thế hệ kế tiếp nối bước nhau thực hiện, để góp một "Mùa xuân nho nhỏ" của mỗi người vào mùa xuân to lớn của đất nước, dân tộc.

Đọc bài thơ:

Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải

Năm nay mình học lớp 10 rồi. Đây là bài mình viết năm lớp 9 khi ôn tuyển sinh. Lời văn của mình vẫn có chỗ còn sai sót. Nhưng hi vọng rằng sẽ giúp ích được phần nào các em khóa sau. Chúc các bạn may mắn và thành công nhé!