Phân tích Ai đã đặt tên cho dòng sông? - Hoàng Phủ Ngọc Tường chi tiết nhất

Đề 1: Phân tích đoạn văn sau: "Trong những dòng sông đẹp của thế giới.. dưới chân núi Kim Phụng" Trích bút kí "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" - Hoàng Phủ Ngọc Tường

***

​

Bài làm​

Việt Nam đất nước của những dòng sông trăm màu, trăm dáng luôn gợi nguồn cảm hứng dạt dào cho thi nhân, nghệ sĩ. Với Quang Dũng đó là dòng sông Mã oai hùng gắn với biết bao kỷ niệm của một thời Tây Tiến. Hay dòng sông Hồng lặng lẽ giữa vùng đồng bằng mênh mông chấp cánh cho nỗi sầu trăm ngả trong thơ của Huy Cận. Cũng có thể là dòng Sông Đà luôn làm mình làm mẩy trong trang văn của Nguyễn Tuân. Đến với mảnh đất Huế thanh bình, mộng mơ ta không thể quên ghé thăm con sông Hương kỳ vĩ, diễm lệ. Dòng sông đã đi vào bút kí "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Trong tác phẩm, nhà văn như muốn dùng hết thảy sức mạnh ngôn từ để tôn vinh vẻ đẹp của dòng sông Hương đó là kết tinh của một tình yêu nồng đượm, mãnh liệt dành cho mảnh đất cố đô xứ Huế. Tình yêu ấy của tác xã đã được chưng cất qua những trang văn neo đậu, vấn vương trong tâm hồn độc giả về hình tượng con sông Hương để rồi giúp độc giả cảm nhận sâu sắc cái nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Đoạn trích mở đầu thể hiện vẻ đẹp độc đáo của sông Hương vừa hùng vĩ, dữ dội vừa thơ mộng, trữ tình khi ở khúc thượng nguồn giữa lòng Trường Sơn. "Trong những dòng sông đẹp của thế giới.. dưới chân núi Kim Phụng".

Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh ra và lớn lên tại Huế nhưng quê gốc ở Quảng Trị. Ông được nhà văn Nguyên Ngọc đánh giá là một trong mấy người viết ký hay nhất của văn học đương đại. Phong cách nghệ thuật của ông là sự kết hợp giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều tất cả được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về lịch sử, địa lý, văn hóa, triết học.. lối hành văn hướng lội, súc tích, mê đắm, tài hoa. Tác phẩm là một trong những bài ký xuất sắc nhất được in trong tập sách cùng tên. Bút kí được viết ngày 4/1/1981 tại Huế sau chiến thắng là 1975 vẫn còn dư âm khí thế chống giặc ngoại xâm và ca ngợi chủ nghĩa anh hùng.

Sông Hương bắt nguồn từ dãy Trường Sơn với hai nhánh tả trạch và hữu trạch gặp nhau tại ngã ba Bằng Lẵng. Từ đây, con sông trở nên hiền hòa chảy qua ngoại ô Huế, thành phố Huế, làng mạc rồi đi ra cửa biển Thuận An. Sông Hương dài chỉ hơn 100km đoạn từ ngã ba Bằng Lẵng đổ ra cửa biển Thuận An dài hơn 33 km. Từ dòng sông vô tri trên bản đồ địa lý đã được thổi hồn trở thành con sông có diện mạo, cá tính, tâm hồn trong trang văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Với lối hành văn hướng nội, mê đắm, nhà văn đã nhìn sông Hương như một người con gái mang trong mình vẻ đẹp của tâm hồn, sức sống, tính cách rất riêng. Ờ khúc thượng nguồn, con sông cũng được cảm nhận trong vẻ đẹp của tính nữ.

Sông Hương mang vẻ đẹp hùng vĩ tráng lệ dữ dội. Mở đầu đoạn trích bằng một nhận xét đậm tính chủ quan về sông Hương "trong những dòng sông đẹp của thế giới hình như chỉ có sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất". Nhà văn đã mặc nhiên đặt sông Hương ngang hàng với những dòng sông đẹp trên thế giới, thậm chí còn kiêu hãnh, tự hào về vẻ đẹp độc đáo của dòng sông quê hương "Trong những dòng sông đẹp trên các nước mà tôi thường nghe nói đến hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất". Cái nhìn mang sắc thái chủ quan, cảm tính, đầy thiên vị, tất cả đều là cảm xúc yêu tha thiết dòng sông, niềm tự hào sâu sắc về vẻ đẹp quê hương, đất nước. Dòng sông ấy trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm nó đã là "một bản trường ca của rừng già rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng". Nghệ thuật so sánh sông Hương như bản trường ca của rừng già khiến dòng sông hiện ra với chiều dài hùng vĩ, dòng chảy mãnh liệt bởi trường ca là những áng văn chương có dung lượng lớn, còn rừng già là hình ảnh những cánh rừng đại ngàn hoang sơ, bí ẩn, mênh mông. Những hình ảnh này đem đến sắc thái hoang dại cho dòng sông nơi thượng nguồn khi trôi chảy trong lòng Trường Sơn, sông Hương đã nhận vào nó tất cả những sắc thái đa dạng, phong phú nơi đây. Câu văn dài với nhiều vế ngắt liên tiếp đã gọi dậy cái dư vang của trường ca, cái âm vang của rừng giá. Phép liệt kê kết hợp với động từ mạnh. Phép lặp cấu trúc tái hiện âm hưởng hùng tráng, mạnh mẽ của con sông. Dòng sông cuộn trào cùng thác ghềnh, sóng gió những xoáy hút dữ dội tiềm ẩn nỗi kinh hoàng của vực sâu tràn đầy sức mạnh hoang sơ, man dại khơi gợi những say mê, bí ẩn. Không dừng lại ở những miêu tả trực tiếp, nhà văn còn dùng phép nhân hóa khiến dòng sông được nhìn như một cô gái Digan phóng khoáng và man dại, tự do và trong sáng. Sông Hương mang tính cách tự do, phóng khoáng của cô gái Bôhêmiêng ưa thích tự do, những cô gái xinh đẹp, bí ẩn, yêu thích ca hát và nhảy múa và chính sông Hương ở khúc thượng nguồn càng trở lên say đắm, quyến rũ.

Sông Hương mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình "và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng" con sông như nép mình vào vẻ đẹp rực rỡ ấy nó bỗng trở nên dịu dàng, say đắm. Cách miêu tả như vậy ở làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo, mới lạ của dòng sông. Tất cả những vẻ đẹp này sông Hương như muốn giấu kín mình, bởi thế khi ra khỏi rừng già đã đóng kín cửa là ném chìa khóa vào chân núi Kim Phụng nhưng với tình yêu, nhà văn đã kỳ công khám phá và tinh tế trong cảm nhận để đem đến cho người đọc cái nhìn trọn vẹn về dòng sông này. Dòng sông mang sắc đẹp dịu dàng, trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa, xứ sở, con sông đã trở nên dịu dàng khi không còn chảy qua những ghềnh thác, những con dốc, những vực sâu. Chất trí tuệ sông hương được hiểu là công sức bồi đắp phù sa, bồi đắp cho cả một nền văn hóa của những miền đất mà nó đi qua. Điều đấy cũng dễ hiểu bởi mọi lần văn minh đều được bắt nguồn từ những dòng sông chính những dòng sông đã tạo nên lối sống, điệu hồn, tình cảm cho con người. Sông Hương và xứ Huế cũng không ngoại trừ điều đó. Cách gọi sông Hương như người mẹ dịu dàng rất chính xác bởi sự lặng lẽ, âm thầm cống hiến và người mẹ sẽ chẳng bao giờ nói về công lao nuôi con của mình, sông Hương cũng vậy cứ lặng lẽ bồi đắp phù sa, bồi đắp văn hóa một người mẹ luôn nhẫn nhịn nuôi con suốt đời im lặng, không còn là dòng sông vô tri vô giác, với tình yêu sâu sắc mãnh liệt, với tài hoa của một người nghệ sĩ nhà văn đã miêu tả sông Hương ở khúc thượng nguồn mang vẻ đẹp của sức sống mãnh liệt, đầy cá tính cho thấy cách cảm nhận lãng mạn và suy nghĩ có bề sâu trí tuệ của nhà văn.

Giọng văn nhẹ nhàng, ngọt ngào, mê đắm thể hiện sự say mê của nhà văn với vẻ đẹp của dòng sông quê hương. Cách miêu tả tinh tế, tài hoa với những hình ảnh so sánh, liên tưởng thú vị, đối lập. Hình ảnh sáng tạo, cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông. Cách dùng từ tài hoa, độc đáo, giàu chất thơ. Văn phong hướng nội, tinh tế, tài hoa, những cảm nhận mang tính chủ quan, cảm nhận bằng trái tim, tâm hồn bay bổng của người nghệ sĩ. Vận dụng khéo léo các biện pháp nghệ thuật kết hợp với liên tưởng, tưởng tượng. Những câu văn dài, biến đổi, uốn lượn không ngừng, giàu chất thơ. Nhịp điệu ngọt ngào tựa như lời ca của xứ huế khoan thai. Hình ảnh giàu giá trị biểu cảm.

Trong tùy bút "Người lái đò Sông Đà" Nguyễn Tuân đã khắc họa hình tượng ông lái đò vừa là một người lao động bình dị vừa là một người nghệ sĩ tài hoa. Sở dĩ, ông lái đò tài hoa, mưu trí đến vậy là do đã gắn bó với Sông Đà hơn 10 năm, xuôi ngược trên dòng sông khoảng trăm lần. Ông đã nắm rõ hết binh pháp của thần sông linh hoạt ứng phó. Sự thuần phục dòng sông của ông lái đò hay chính nhà văn đến từ kinh nghiệm trải nghiệm sâu sắc nhiều lần xuôi ngược trên sông. Còn với Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác giả thấu hiểu hết những nét tính cách của sông Hương trên các chặng đường di chuyển cùng với sự am hiểu dòng sông trên các lĩnh vực. Đó là kết tinh từ sự kỳ công trong khám phá, tinh tế trong cảm nhận xuất phát từ tình yêu Hương Giang, yêu mảnh đất xứ Huế tha thiết, nồng đượm của nhà văn.

Bài bút kí "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ, nên nhạc, nên họa của cảnh sắc thiên nhiên xứ Huế, thấy được bề dày lịch sử, văn hóa và những nét duyên dáng riêng của tâm hồn con người vùng đất cố đô này. Với một tâm hồn nghệ sĩ đa tình đa cảm, một nền văn hóa phong phú về Huế và trước hết với một tình cảm gắn bó tha thiết với Huế, tác giả đã huy động triệt để mọi tiềm năng văn hóa cùng với vốn ngôn ngữ giàu có của mình để miêu tả vẻ đẹp và chất thơ của Huế, thể hiện tập trung nhất ở dòng sông Hương-một biểu tượng sinh động của xứ Huế ngàn năm văn hiến.

 

Đề 2: Phân tích đoạn văn "Phải nhiều thế kỉ qua đi.. bát ngát tiếng gà.."

Bấm để xem

Bài làm

I- Mở bài (như đề 1)

Vấn đề nghị luận: Nhà văn miêu tả vẻ đẹp của sông Hương khi về vùng đồng bằng ở ngoại vi thành phố Huế. Ở đây sông Hương mang vẻ đẹp quyến rũ, mềm mại, hứa hẹn những điều thú vị.

II-Thân bài

1. Tác giả, tác phẩm (như đề 1)

2. Khái quát

Xuôi dòng Hương Giang từ góc nhìn địa lý sông Hương đã thực sự thay đổi giống như một cô gái trong hành trình tìm kiếm người tình mong đợi. Trước khi trở thành người tình dịu dàng, chung thủy của cố đô. Sông Hương trải qua một hành trình đầy gian truân và thử thách nhưng trong chính thủy trình ấy, qua các miêu tả tài hoa và cái nhìn tình tứ của nhà văn sông Hương có cơ hội phô khoe tất cả vẻ đẹp của mình từ những đường cong tuyệt mỹ đến những âu yếm nồng nàn trong tâm hồn người con gái đang khao khát đắm say tìm đến tình yêu.

3. Phân tích

Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại sông Hương hiện ra như gái đẹp mơ màng vừa bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài trong rừng sâu vươn mình ra khỏi vùng rừng núi âm u, trầm mặt để mang trong mình sức sống trẻ trung, tươi mới và cả những dáng vóc mới. "Con sông chuyển dòng liên tục, vòng những khúc quanh, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó" với liên tưởng thú vị, độc đáo. Nhà văn nhìn sông Hương như một cô gái với những đường cong thật mềm mại. Sông Hương vượt qua nhiều chướng ngại vật bởi vậy phải tìm đường tránh, phải quanh co, uốn lượn, đều là đã tạo cơ hội để nó phô những nét cong mềm mại, chuyển đều. Từ ngã ba Tuần, sông Hương có dòng chảy thật miên man thông qua câu văn dài nối nhau "Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng Nam Bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang Tây Bắc, vòng qua thềm đất bãi nguyệt biểu, lương quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế". Dòng sông ấy vẫn mạnh mẽ với những dư vang của Trường Sơn còn sản xuất nhưng lại duyên dáng với khúc lượn mềm mại, đầy nữ tính, sắc nước trở lên xanh thẳm, sông Hương như cô gái Di-gan hoang dã sau khi ra khỏi những cánh rừng đại ngàn đã biết tự làm đẹp, tự trang điểm để làm mới mình trước khi gặp người tình mong đợi. Con sông hiền dịu lượn quanh những Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo để trở lên mềm như một tấm lụa, cách so sánh giúp người đọc liên tưởng đến dòng chảy của sông Hương có độ rộng, độ êm, dòng chảy chỉ lăn tăn gợn sóng, mượt mà. Ở đoạn này, chính những ngọn đồi "Những ngọn núi tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố" sớm xanh, trưa vàng, chiều tím "như người Huế thường miêu tả". Do địa hình do sự phản quang của ánh sáng, sắc nước của sông Hương thật kỳ thú, giống như một bức tranh biến màu theo thời gian. Đó là vẻ đẹp rực rỡ, kiêu sa. Khi qua những lăng tẩm, nơi nghỉ ngơi của các vua chúa trong những rừng thông u tịch. Đó là một không gian thiêng liêng, thành kính, uy ghi bởi vậy sông Hương tự mang vẻ đẹp trầm mặc. Chính cảnh sắc đôi bờ đã soi chiếu để sông Hương có một vẻ rất khác. Khi nghe thấy tiếng chuông chùa Thiên Mụ, tiếng gà giữa những xóm làng chung du con sông bừng thức, tươi sáng, trẻ trung, giữa cái hư vô tịch mịch của tiếng chuông chùa hóa với chất thơ ấm áp của tiếng gà nơi thôn dã đã đưa dòng sông trôi đi giữa mộng và thực, giữa đạo và đời như thực như mơ.

Hành trình tìm kiếm người tình mong đợi của sông Hương đã cho thấy vẻ đẹp của thiên nhiên Huế, và chính Huế cũng bồi đắp nên vẻ đẹp nên thơ của dòng sông, cho người con gái dịu dàng của mình. Người con gái ấy cũng cố gắng hoàn thiện mình thay đổi mình để khoe tất cả những vẻ đẹp. Đoạn văn vừa miêu tả vừa kể kết hợp với cách sử dụng từ ngữ, câu văn giàu giá trị biểu cảm. Các biện pháp liệt kê, so sánh, nhân hóa. Đặc biệt, vận dụng vốn tri thức phong phú về lịch sử, văn hóa, địa lý, ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương, con sông của quê hương, xứ sở.

III- Kết bài (như đề 1)

 

Đề 3: Phân tích "Từ đây, như đã tìm về được.. một nỗi lòng"

Bấm để xem

I- Mở bài (như đề 1)

Vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp độc đáo của sông Hương trong không gian kinh thành Huế

II-Thân bài

1. Tác giả, tác phẩm (như đề 1)

2. Khái quát (như đề 1)

3. Phân tích

Khi bắt đầu đi vào thành phố "song Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng mực thực yên tâm theo hướng tây nam-đông bắc, phía đó, nơi cuối đường nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên mảnh trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non". Sông Hương vui tươi vì đã về đến với người tình mong đợi của nó. "Kéo một nét thẳng thực yên tâm" cách miêu tả đặc sắc gợi cảm giác thanh thản, bình yên của dòng sông khi đã tìm thấy chính mình, tìm thấy tình yêu của mình vì nó biết Huế chỉ dành riêng cho nó, tồn tại vì ló và luôn chờ đợi nó trở về từ miền xa thẳm của những cánh đồng đại ngàn. Khi nhìn thấy chiếc cầu "nhỏ nhắn như những vành trăng non" nghệ thuật nhân hóa khiến dòng sông trở lên gần gũi với mảnh đất và con người cố đô. Cách so sánh thật tài hoa cây cầu Tràng Tiền được so sánh với một mảnh trăng non, cách so sánh chính xác của gợi liên tưởng đến vẻ đẹp thơ mộng cũng khẳng định tình yêu của nhà văn

"Cầu cong như chiếc lược ngà

Sông dài mái tóc cung nga buông hờ"

(Nguyễn Bính)

Khi giáp mặt thành phố ở cồn Giã Viên sông Hương bắt đầu thể hiện sự duyên dáng quen thuộc của mình trong những nét uốn lượn tình tứ. Nhà văn tái hiện độc đáo, lãng mạn. Sông Hương với xứ Huế như một mối tình chớm hé, thẹn thùng, e lệ. Cách so sánh phù hợp với tâm trạng của người gái đẹp khi chuẩn bị gặp người tình mong đợi. Đây cũng là cách làm duyên, làm dáng của sông Hương. Khi nằm giữa lòng thành phố Huế bức họa về dòng sông tiếp tục hiện ra trong nét chấm phá gắn với niềm hoài cổ của nhà văn hướng cái nhìn trầm tư và mơ mộng từ những cây đa, cây cừ cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, những ánh lửa thuyền chài lập lòe trong đêm sương. Những hình ảnh khiến dòng sông vừa gần gũi với cuộc sống đời thường lại vừa xa xăm mơ hồ tạo lên bức họa về dòng sông. Dòng sông âm nhạc chất họa của dòng sông được thể hiện chính âm hưởng, nhịp điệu, tiết tấu của văn bản, ngôn từ. Nhịp điệu êm đềm, tĩnh lặng bởi những câu văn dài nối tiếp ít dấu ngắt nhiều thanh bằng. Sự giãn cách trong nhịp điệu trầm tư, sâu lắng của những suy ngẫm, liên tưởng. Trải dài trong không gian, thăm thẳm trong thời gian. Dòng chảy nhịp chảy của sông hương "Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông hương khi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh" yếu tố điệp kết hợp với hình ảnh so sánh để tô đậm, nhấn mạnh nhịp chạy êm đềm, chậm rãi. Sông Hương vẫn đang chảy nhưng chảy mà như không chảy nhà văn dùng liên tưởng, đối sánh với dòng sông Nêva khi ra biển Ban-tích khiến lũ hải âu muốn nói và không kịp nói vì con sông Nêva chạy băng băng khác hẳn với sông Hương "Dòng sông buồn thiu hoa bắp lay" của Hàn Mặc Tử trong bài thơ "Đây thôn Vĩ Dạ". Nhà văn liên tưởng đến câu nói nổi tiếng của nhà triết học Hy Lạp cổ đại "Không ai tắm hai lần trên một dòng sông". Điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế được nhà văn lí giải theo hai khía cạnh. Với khía cạnh tự nhiên do những chi lưu, những nhánh nhỏ và hai hòn đảo nhỏ giữa sông đã làm giảm lưu tốc của dòng nước. Tuy nhiên, nhà văn có trường liên tưởng rất tài hoa theo lí lẽ của trái tim, bởi vì nó dành quá nhiều tình cảm cho thành phố thân yêu nó không muốn rời xa chỉ muốn mãi trong vòng tay người tình mong đợi. Chỉ có điệu chạy êm lặng ấy mới giúp con người cảm nhận được sâu sắc nhất tâm hồn dịu dàng đa cảm của dòng sông. Dòng chảy cũng ẩn chứa nhiều nỗi niềm trong một hành trình vất vả.

III- Kết bài (như đề 1)

 

Đề 4: Phân tích đoạn văn "Hiển nhiên là sông Hương đã sống những thế kỉ.. ẩn sau khuôn mặt thực của dòng sông.." để thấy được vẻ đẹp của con sông từ góc nhìn lịch sử.

Bấm để xem

I- Mở bài (như đề 1)

Vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp độc đáo của sông Hương từ góc nhìn lịch sử, văn hóa

II-Thân bài

1. Tác giả, tác phẩm (như đề 1)

2. Khái quát (như đề 1)

3. Phân tích

Ở mới thời kỳ lịch sử, sông Hương đều thực hiện sứ mệnh vinh quang của mình. Thời đại các vua hùng, sông Hương là dòng sông biên thùy, xa xôi của đất nước. "Biên thùy phân chia ranh giới". Các thời kỳ trung đại là dòng sông Viễn Châu chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của tổ quốc Đại Việt. Thế kỷ XVIII sông Hương vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ. Thế kỷ XIX sống hết lịch sử bi tráng với máu của các cuộc khởi nghĩa. Thế kỷ 20 sông Hương đã đi vào thời đại Cách mạng tháng tám bằng những chiến công lung chuyển. Sông Hương lại tiếp tục có mặt trong kháng chiến chống Mỹ sông Hương đã tổn thất hết sức đau buồn. Sông Hương là một nhân vật lịch sử thật kiên cường, nhẫn nại đi qua tất cả những thăng trầm của lịch sử góp phần tạo lên những trang sử vô cùng hào hùng của dân tộc là dòng sông của thời gian ngàn vàng – "tồn tại về thời gian"; tiếng hét vang vọng muôn đời. "Dòng sông sử thi viết dưới, tiếng ông Hương còn vang vọng đến muôn đời". Dòng sông của sử thi viết giữa những màu cỏ lá màu xanh biếc. Vừa hùng ca vừa tình ca lịch sử viết nên cuộc đời, viết giữ cuộc đời. Tác giả đã làm nổi bật sự vận động của hình tượng sông Hương từ dòng sông địa lý đến dòng sông lịch sử từ người con gái xinh đẹp thành người con gái kiên cường của đất nước, tự hiến đời mình làm một chiến công. Trở về cuộc sống bình thường người con gái dịu dàng của đất nước nét đẹp của con người Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử 4000 năm. Sự đổi thay, vận động liên tục của sông Hương đã gợi liên tưởng đến màu áo cưới Huế rất xưa màu điều lục được tạo nên từ vải vân thưa lớp bên ngoài màu xanh chàm, bên trong màu đỏ tạo thành màu tím ẩn hiển thấp thoáng như màu sương khói trên sông Hương như tấm Voan huyền ảo của tự nhiên ẩn dấu đi khuôn mặt thực của dòng sông. Đó là sự kỳ công trong khám phá tinh tế trong cảm nhận của tác giả.

Vẻ đẹp từ góc nhìn văn hóa sông Hương là dòng sông của âm nhạc-người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Sông hương là nơi sinh thành của toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế, nhã nhạc cung đình Huế chỉ vang lên hay nhất trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi tản âm của mái chèo thuyền. Theo tác giả, sở dĩ những bản đàn đi suốt đời Kiều hay đến thế, thổn thức lòng người đến thế là nhớ tác giả Nguyễn Du đã lênh đênh trên quãng sông này cảm nhận truyền tải cái thần, cái hồn của nền âm nhạc cổ điển Huế trong đó. Tác giả hóa thân vào người nghệ nhân với tài chơi đàn suốt nửa thế kỷ với khả năng thẩm định âm nhạc rất chuẩn xác khi nghe đọc Truyện Kiều-tả tiếng đàn đã phải nhỏm dậy vỗ đùi với tâm trạng ngạc nhiên phấn khích đó chính là "Tứ đại cảnh" bản nhạc tương truyền do vua Tự Đức sáng tác. Sông Hương còn là dòng sông của thi ca nhà thơ khơi nguồn cảm hứng cho biết bao thi sĩ. "Có một dòng thi ca về sông Hương" sông Hương không bao giờ tự lặp lại mình trong một vẻ đẹp rất đa dạng và phong phú với những khám phá riêng của mỗi nhà thơ. Trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà từ xanh biếc thường ngày bỗng thay màu thực bất ngờ "Dòng sông trắng lá cây xanh". Trong hồn thơ bà Huyện Thanh Quan "nỗi quan hoài vạn cổ dưới bóng chiều bảng lảng". Trong cái nhìn thắm thiết tình người của Tố Hữu sông Hương khơi thành sức mạnh phục sinh của tâm hồn quả thực là Kiều rất Kiều. Sông Hương như một dòng sông huyền thoại với sự ra đời hết sức đặc biệt. Hình tượng sông Hương, tên gọi sông Hương giàu chất tượng Hình khơi gợi sự tò mò của tác giả bật thành câu hỏi "Ai đã đặt tên cho dòng sông?". Thể hiện sự suy tư trăn trở của tác giả mời gọi người đọc đồng hành với tác giả để tìm câu trả lời. Cuối văn bản mới mang đến một huyền thoại đẹp thay cho câu trả lời. Huyền thoại người dân làng Thành Trung đã nấu chưng cất nước của hàng trăm loài hoa thơm đổ xuống cho làn nước thơm tho mãi mãi. Hé mở hai vẻ đẹp, phẩm chất cao quý của sông Hương trường tồn với thời gian cái đẹp vĩnh hằng danh thơm muôn thưở là niềm tự hào niềm tha thiết của tác giả dành cho quê hương.

Làm nên sức hấp dẫn của đoạn trích, bài kí nhờ xúc cảm sâu lắng tổng hợp từ vốn hiểu biết sâu rộng về lịch sử, địa lý, văn hóa, văn chương của Huế. Lối hành văn súc tích, hướng nội, tinh tế, tài hoa. Các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa gắn liền với những liên tưởng bất ngờ, sáng tạo thích thú đặc biệt cho người đọc.

Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp đa dạng của sông Hương từ các góc nhìn phong phú. Qua hình tượng sông Hương tác giả đã ca ngợi mảnh đất cố đô đẹp, thơ mộng; lịch sử vẻ vang của Huế; chiều sâu văn hóa của Huế; vẻ đẹp con người Huế. Qua hình tượng sông Hương, tác giả đã thể hiện tình yêu niềm tự hào tha thiết sâu lắng dành cho sông Hương xứ Huế, quê hương đất nước.

III- Kết bài (như đề 1)