Đọc hiểu: Đọc đời mình trên lá, Nguyễn Minh Khiêm

Đọc hiểu bài thơ: Đọc đời mình trên lá, Nguyễn Minh Khiêm​

Đọc bài thơ sau:

ĐỌC ĐỜI MÌNH TRÊN LÁ

Tôi đã đọc đời mình trên lá

Người nâng niu lộc biếc mùa xuân

Người hóng mát dưới trưa mùa hạ

Người gom về đốt lửa sưởi mùa đông.

Tôi đã đọc đời mình trên lá

Lúc non tơ óng ánh bình minh

Lúc rách nát gió vò, bão quật

Lúc cao xanh, lúc về đất vô hình.

Tôi đã đọc đời mình trên lá

Có thể khổng lồ, có thể bé li ti

Dẫu tồn tại một giây vẫn tươi niềm kiêu hãnh

Đã sinh ra, giông bão chẳng sợ gì.

(Nguyễn Minh Khiêm, theo: Vanvn.vn, ngày 08/07/2023)

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ gì?

Câu 2: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Câu 3: Chỉ ra hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng trong bài thơ. Nêu ý nghĩa biểu tượng của hình tượng đó.

Câu 4: Các mùa trong bài thơ nói lên điều gì?

Câu 5: Nêu ý nghĩa biểu đạt của các từ "non tơ," "rách nát," "cao xanh," "về đất vô hình".

Câu 6: Chỉ ra, phân tích tác dụng của phép tu từ trong các câu thơ sau:

Lúc non tơ óng ánh bình minh

Lúc rách nát gió vò, bão quật

Lúc cao xanh, lúc về đất vô hình.

Câu 7: Bài thơ bộc lộ cảm xúc gì của nhân vật trữ tình?

Câu 8: Nêu thông điệp từ câu thơ "Đã sinh ra, giông bão chẳng sợ gì". Thông điệp đó có ý nghĩa như thế nào với anh/chị?

​

Gợi ý:

Câu 1:

Thể thơ: Tự do.

Câu 2:

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là tác giả, hoặc cái "tôi" của tác giả, người đang chiêm nghiệm và suy ngẫm về cuộc đời mình qua hình ảnh chiếc lá.

Câu 3:

- Hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng trong bài thơ là "lá".

- Hình tượng "lá" tượng trưng cho cuộc đời của con người – một kiếp sống mỏng manh, có lúc tươi đẹp nhưng cũng trải qua nhiều thăng trầm, từ lúc non tơ, óng ánh đến khi rách nát và trở về với đất.

Câu 4:

Các mùa () đại diện cho các giai đoạn khác nhau của cuộc đời con người: Mùa xuân tượng trưng cho tuổi trẻ, sự tươi mới; mùa hạ là giai đoạn trưởng thành, cống hiến; mùa đông là sự khép lại, kết thúc. Qua các mùa, tác giả gợi lên sự luân hồi, thay đổi của cuộc sống.

Câu 5:

Ý nghĩa của các từ "non tơ," "rách nát," "cao xanh," "về đất vô hình" : Thể hiện các giai đoạn khác nhau của cuộc đời con người: Từ khởi đầu tươi mới, trong trẻo ( "non tơ"), trải qua khó khăn, thử thách ( "rách nát"), đến những lúc thăng hoa, phát triển mạnh mẽ ( "cao xanh"), và cuối cùng là sự kết thúc, trở về với cội nguồn ( "về đất vô hình"). Những từ này biểu đạt vòng tuần hoàn của cuộc sống, với những thăng trầm, biến động không ngừng mà con người phải đối diện, từ lúc sinh ra đến khi trở về với tự nhiên.

Câu 6:

"Lúc non tơ óng ánh bình minh

Lúc rách nát gió vò, bão quật

Lúc cao xanh, lúc về đất vô hình."

- Phép đối lập: Non tơ óng ánh - rách nát giày vò, bão quật; cao xanh - về đất.

- Phép điệp ngữ "lúc".

- Phép ẩn dụ: Các hình ảnh trong 3 câu thơ ẩn dụ cho từng giai đoạn trong cuộc đời

- Tác dụng:

+ Tạo sự nhấn mạnh về sự thay đổi, biến động của cuộc đời con người, khắc họa một cuộc sống đa dạng và gợi hình, từ tươi đẹp đến thử thách và cuối cùng là sự tàn phai, quay về nguồn cội.

+ Bộc lộ sự bình thản, cảm xúc tự hào, kiêu hãnh của nhân vật trữ tình về cuộc đời mình.

+ Tạo nhịp điệu, tăng sức gợi hình, biểu cảm cho lời thơ.

Câu 7:

Bài thơ bộc lộ cảm xúc chiêm nghiệm, suy ngẫm về cuộc đời; vừa tự hào vừa kiên cường khi đối diện với những thử thách và những biến đổi không ngừng trong cuộc sống.

Câu 8:

- Thông điệp từ câu thơ "Đã sinh ra, giông bão chẳng sợ gì" : Sống là phải mạnh mẽ, dũng cảm, kiên cường trước mọi khó khăn.

- Ý nghĩa: Thông điệp này giúp chúng ta nhận thức được ý nghĩa của thái độ sống mạnh mẽ, lạc quan; khuyến khích tinh thần lạc quan và sự dũng cảm, giúp bản thân tin tưởng và đối diện với những thử thách của cuộc sống một cách tích cực, kiên định.