NL: Tôi khóc chân trời không có người bay, Lại khóc những người bay không có chân trời

Đề bài:

"Tôi khóc chân trời không có người bay,

Lại khóc những người bay không có chân trời".

(Trần Dần)

Câu thơ trên gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa môi trường sống và làm việc với người có tài năng.

Hướng dẫn:

* Giải thích:

– Tôi khóc chân trời không có người bay:

+ chân trời: Chỉ không gian xa rộng, không giới hạn – môi trường sống phóng khoáng, rộng mở.

+ Người bay: Người có khí chất, có khả năng mang đến cho "chân trời" sự sống động.

– lại khóc những người bay không có chân trời: Người có khí chất, có khả năng nếu không có môi trường tốt để thể hiện mình thì tài năng sẽ bị mai một.

– Ý nghĩa câu nói: Đặt ra vấn đề "chân trời" và "người bay" là đề nói về mối quan hệ giữa môi trường sống và làm việc với người có tài năng.

* Bàn luận vấn đề:

– Câu nói của Trần Dần giàu hình ảnh và có hàm nghĩa ẩn dụ sâu sắc.

– "Chân trời" dù rộng lớn nhưng nếu không có "người bay" sẽ trở nên tẻ nhạt, vô vị. Cũng như, môi trường sống và làm việc dù tốt đến mấy nhưng nếu không có người có khả năng mang đến sinh khí và làm cho nó phát triển thì môi trường ấy cũng không có ý nghĩa. Ngược lại, người có tài năng nếu không có môi trường sống và làm việc tốt sẽ không thể phát triển được tài năng của mình.

– Môi trường sống và làm việc nói đến ở đây không phải là không gian vật chất đơn thuần mà là không gian của tư duy, của tinh thần và cách ứng xử. Môi trường ấy càng rộng mở bao nhiêu sẽ là nơi tạo điều kiện cho những người có tài năng phát huy hết khả năng của mình bấy nhiêu để làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn.

– Trong thời đại phát triển như ngày nay, càng tạo ra được môi trường sống và làm việc thuận lợi càng thu hút được nhiều người tài năng.

– Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có những người dù không có một môi trường sống và làm việc thuận lợi nhưng họ vẫn phát huy được khả năng bằng ý chí, bằng niềm đam mê của mình và ngược lại.

* Học sinh phải chọn được dẫn chứng phù hợp với lập luận.

* Bài học nhận thức và hành động

– Môi trường sống và làm việc với người tài năng có quan hệ biện chứng với nhau, cùng thúc đẩy nhau phát triển.

– Mỗi người muốn thể hiện tài năng của mình cần chủ động tìm đến một môi trường sống và làm việc tốt.

– Không chấp nhận làm việc trong một môi trường sống và làm việc chật hẹp hẹp về tư duy, bó buộc về tinh thần và không trân trọng tài năng.