NL: Suy nghĩ về ý kiến: Văn học đem lại cho con người niềm vui trong sáng trước cái đẹp của sự sống

Đề bài:

Bàn về chức năng của văn học, có ý kiến cho rằng: Văn học đem lại cho con người niềm vui trong sáng trước cái đẹp của sự sống.

Bằng kiến thức đã học, em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

Hướng dẫn:

1. Giải thích ý kiến

- Văn học: là loại hình nghệ thuật dùng ngôn từ làm chất liệu để sáng tạo nên tác phẩm. Văn học nhận thức, phản ánh, khám phá đời sống theo quy luật của cái đẹp, nhằm thỏa mãn cho con người những tình cảm thẩm mĩ vô cùng phong phú. Văn học nhận thức, phản ánh, khám phá đời sống và thể hiện tư tưởng tình cảm bằng hình tượng nghệ thuật.

- Niềm vui trong sáng: Những xúc cảm vui sướng lành mạnh của con người khi tiếp nhận một tác phẩm văn học nào đó.

- Cái đẹp của sự sống: Đó có thể là cái đẹp của thiên nhiên, của con người, của tình đời, của tình người..

=> Nhận định chủ yếu bàn về chức năng thẩm mĩ của văn học.

2. Bình luận, chứng minh

* Vì sao lại nói như vậy?

- Chức năng thẩm mĩ là vẻ đẹp do văn học mang lại cho con người. Nó có sức hấp dẫn lôi cuốn con người một cách vô tư bằng sự hứng thú của hoạt động nhận thức. Nó giúp con người vượt lên trên cái hữu hạn hằng ngày để sống bằng tâm hồn, bằng mơ ước. Nó khơi dậy ở người đọc những xúc cảm xã hội tích cực, thỏa mãn cho người đọc nhu cầu được nếm trải sự sống.

- Văn học là sản phẩm của quá trình sáng tạo tuân theo quy luật của cái đẹp. Vì vậy văn học không những làm thỏa mãn nhu cầu thưởng thức cái đẹp của con người mà còn giúp con người có khả năng nhận thức, hành động theo cái đẹp. Một khi tác phẩm văn học làm được điều đó là đã có đóng góp vào việc hoàn thiện nhân cách của con người. Bởi lẽ, con người khi đã có nhận thức, hành động theo cái đẹp thì sẽ giảm thiểu được cái xấu, cái ác, hướng con người đến những giá trị Chân – Thiện –Mĩ.

- Cái đẹp của sự sống trong tác phẩm văn học còn được chuyển tải dưới những hình thức nghệ thuật độc đáo, sáng tạo thông qua hệ thống ngôn từ, hình ảnh, cách tổ chức câu thơ, câu văn hay cách vận dụng các biện pháp nghệ thuật tài tình, độc đáo.. của tác giả.

- Chức năng thẩm mĩ có tính chất quyết định đến sự sống của một tác phẩm văn học. Nhưng nói như thế không có nghĩa là khước từ việc phản ánh chân thực cuộc sống. Những cảm xúc tốt đẹp được hình thành nơi bạn đọc đều bắt nguồn từ sự phản ánh chân thực cuộc sống.

* Chứng minh

- Hoc sinh tự chọn văn bản và biết phân tích văn bản theo định hướng: Văn bản đó đem lại niềm vui trong sáng gì cho bạn đọc.

- Học sinh cũng cần có kĩ năng hệ thống hóa lại văn bản theo nhóm, theo đề tài, theo thể loại..

+ Cái đẹp của sự sống qua những tác phẩm viết về đề tài thiên nhiên: Mang lại cho con người sự tận hưởng cái đẹp tinh tế của tạo hóa ban cho đất trời.

+ Những tác phẩm viết về vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn của con người mang lại niềm tin, niềm hy vọng rằng phẩm chất tốt đẹp luôn hiện hữu trong cuộc đời này..

- Cái đẹp được chuyển tải thông qua những hình thức nghệ thuật đặc biệt.

3. Đánh giá, mở rộng, nâng cao

- Ý kiến trên đã thể hiện khá sâu sắc chức năng quan trọng nhất của văn học là chức năng thẩm mĩ. Vì với tư cách là một hoạt động sáng tạo, văn học đảm nhận chức năng thẩm mĩ tích cực, không một lĩnh vực nào khác thay thế nổi.

- Những tác phẩm văn học nào mang lại cho bạn đọc những xúc cảm xã hội tích cực sẽ đứng vững được trước sự sàng lọc khắc nghiệt của thời gian.

- Bài học cho quá trình tiếp nhận văn học:

+ Văn chương vốn mang trên mình nó tính đa chức năng. Nó có tác động tích cực đến đời sống tinh thần của con người. Nó làm phong phú đời sống tinh thần của con người. Nó giúp con người nhạy cảm hơn, tinh tế hơn trong nhận thức, hành động và cảm thụ thế giới.

+ Đọc văn là quá trình bạn đọc tự đi tìm chân trời của sự sống để thỏa mãn những xúc cảm thẩm mĩ của mình.