Dân tộc Mường là dân tộc sống ở khu vực trung du miền núi phía Bắc nước ta, tập trung đông nhất ở tỉnh Hòa Bình và các huyện miền núi Thanh Hóa. Người Mường được công nhận là một thành viên của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Bản sắc dân tộc Mường gắn liền với nền văn hóa Hòa Bình ra đời cách đây hơn một vạn năm. Hôm nay hãy cũng mình khám phá những nét văn hóa nổi bật của dân tộc đông dân thứ tư ở nước ta. Những nét văn hóa độc đáo của người dân tộc Mường Người Mường có truyền thống làm ruộng, lấy cây lúa nước làm lương thực chủ yếu. Những ngôi nhà sàn được xây dựng theo kiểu truyền thống với không gian thoáng đãng tiện lợi mặt hướng ra cánh đồng lúa xanh ngắt. Kiểu nhà sàn không đơn giản chỉ là nơi ở và cất giữ tài sản mà còn giúp phòng tránh thú dữ, rắn rết mà giữ chọn bản sắc dân tộc. Điều đặc biệt là nhà sàn thường có rất nhiều cửa voóng (cửa sổ) đều làm bằng gỗ nên nhà sàn vẫn giữ được đầy đủ các đặc điểm kiến trúc cổ xưa của một nền văn hóa đã lâu đời. Quần áo truyền thống của người Mường đều có phong cách và thẩm mỹ đặc trưng riêng biệt. Các bộ váy truyền thống được các bà, các mẹ mặc vào những ngày lễ, ngày hội ngoài ra để đáp ứng nhu cầu của người mặc hiện nay trang phục truyền thống đã được thiết kế một cách hiện đại và bắt mắt hơn. Áo pắn (áo ngắn) dài đến lưng chừng eo, xẻ ngực và ống tay dài. Bên trong là loại áo yếm cùng với đầu váy đen nổi lên giữa hai vạt áo ngắn. Đi đôi với váy là bộ tênh bằng vải đũi thắt ở giữa eo kết hợp với bộ sà tịch bằng bạc móc vào tênh vòng quanh eo. Khăn đội đầu là thứ không thể thiếu trong trang phục của phụ nữ Mường. Khăn có màu trắng, mang ý nghĩa đặc biệt tượng trưng cho sự tinh khiết, thanh cao và thoát tục. Khi đội khăn lên đầu người phụ nữ Mường đã thể hiện sự kính trọn – tôn vinh đối với văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Mỗi chi tiết đều thể hiện nét văn hóa độc đáo cũng như sự khéo léo của các cô gái. Khi diện trang phục họ mang trong mình phong thái nhẹ nhàng, duyên dáng cùng sự mềm mại và tự tin. Ẩm thực cũng là một trong những điều làm nên sự phong phú của bản sắc dân tộc Mường. Với các nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên như rau rừng, măng rừng, gà ri, gạo nếp, vịt cỏ...kết hợp với cách chế biến độc đáo đã tạo nên những món ăn mạng đậm bản sắc dân tộc. Một số món ăn tiểu biểu phải kể đến như: cơm lam, cá nướng, măng chua nấu thịt gà, thịt trâu nấu lá lồm, thịt khui... Ngoài ra, có một loại rượu nổi tiếng của dân tộc Mường thu hút rất nhiều thực khách đó chính là rượu cần. Không chỉ là một thứ thức uống mà là văn hóa rượu cần của những người con xứ Mường. Đã có từ lâu trước đây, rượu cần đi vào lòng người bởi vì thơm nồng khó tỏ và những nét đặc trưng riêng biệt. Khi uống rượu cần người ta thường tập chung đồng người, cười nói vui vẻ cùng hát hò cùng thưởng rượu vì vậy nhắc đến rượu cần chính là nhắc đến sự đoàn kết, gắn bó – yêu tương lẫn nhau của con người. Cuối cùng, nhắc đến dân tộc Mường chúng ta không thể bỏ qua văn hóa cồng chiêng. Không gian văn hóa công chiêng của đồng bào dân tộc Mường đã có truyền thống lịch sử từ lâu đời nay. Họ thổi hồn vào cồng chiêng và tự sáng tác ra những bản nhạc mang đậm phong cách riêng biệt của mình. Một bộ cồng chiêng hoàn chỉnh gồm 12 chiếc chia ra làm ba bộ nhỏ bao gồm: bốn chiêng dàm, bốn chiêng bồng và bốn chiêng tlé. Những âm thanh phát ra khi trầm khi bổng sâu lắng mà mặn mà đã làm nên giá trị văn hóa độc đáo mà chỉ có cồng chiêng mới có thể mang lại. Cồng chiêng chính là nhạc cụ mang giá trị văn hóa quan trọng trong lao động, sinh hoạt đời thời cũng như lễ nghi tín ngưỡng của dân tộc Mường. Hy vọng một số thông tin trên sẽ mang lại thêm cho bạn một số hiểu biết về đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc Mường. (Chiên Min's. 05/05/2020)
