1, Trăng Trung Thu Trăng sáng đêm rằm ai thấy không? Hay bận say nồng chốn người đông? Hằng Nga nhân thế giờ quên lãng Sau ánh đèn đêm, ánh lửa hồng Trung thu thuở trước ai còn nhớ? – Điên tình, say rượu: Thấy trăng ngơ! Phố phường rộn rã hay điên loạn? Để trăng cô đơn.. dạ thẫn thờ. (Huỳnh Minh Nhật) 2, Muốn Làm Thằng Cuội Đêm thu buồn lắm! Chị Hằng ơi! Trần thế em nay chán nữa rồi. Cung quế đã ai ngồi đó chửa? Cành đa xin chị nhấc lên chơi. Có bầu, có bạn, can chi tủi, Cùng gió, cùng mây, thế mới vui. Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám. Tựa nhau trông xuống thế gian, cười. (Tản Đà) 4, Rằm Tháng Tám Trời trong sáng, trăng tròn lơ lửng gió Đồng mờ sương khóm chuối lặng mơ màng Những ao biếc ngâm sao đầy nước tỏ Bụi tre ngà lơi lả uốn lưng cong. Trong đường xóm trống chiêng chung nhịp nổi Trẻ con theo sư tử rước vang ầm. Ngoài đình sáng tiếng cười chen tiếng nói Gái trai làng ra họp hát trống quân. Trong khi ấy phất phơ khăn với áo Các bà đồng ra điện lễ, cười vui. Nghiêm lặng nhất có vài ba ông lão Thả con thuyền uống rượu với trăng trôi. (Anh Thơ) 6, Chơi Trăng Mơ rằm tháng Tám để chơi Trăng Chia sẻ niềm vui với chị Hằng Lũ lượt người đi như sóng lượn Chập chờn đèn đốt giống sao giăng Thương thay gã Cuội ngồi cung Quảng Tiếc rẻ nàng Nga bỏ đất bằng Một cõi hồng trần muôn lạc thú Ngàn năm thượng giới có buồn chăng? (Trần Bảo Kim Thư) 8, Chiếc Bánh Trung Thu Một mảnh trăng thu hình chiếc bánh; Bánh không ngon lắm cũng tinh anh Sáng hôm mười bốn ta xa cách; Đến tối trung thu em một mình Mình em mở chiếc bánh trông trăng Anh để dành cho, gói kỹ càng Mỗi miếng ngọt bùi là tưởng nhớ Đến ai gởi gắm mối tình thương Bên này anh cũng ngẩng trông xa Cây cỏ làng quê tắm ánh ngà Đôi ngã nhớ nhau nhìn sững nguyệt: Bánh tròn xum họp của đôi ta. (Xuân Diệu) 9) Thư Trung Thu Ai yêu các nhi đồng Bằng Bác Hồ Chí Minh? Tính các cháu ngoan ngoãn, Mặt các cháu xinh xinh. Mong các cháu cố gắng Thi đua học và hành. Tuổi nhỏ làm việc nhỏ Tùy theo sức của mình, Để tham gia kháng chiến, Để gìn giữ hòa bình. Các cháu hãy xứng đáng Cháu Bác Hồ Chí Minh. (Hồ Chí Minh) 10) Trung thu một mình Trung thu trăng sáng như gương Một mình lăn lóc trên giường buồn thiu Đìu hiu gác nhỏ trống trơn Chẳng còn cảm thấy giận hờn ai ơi Trên trời chú Cuội ngồi nơi Gốc đa lặng lẽ cuộc đời đơn côi Chị Hằng sáng tỏa nơi nơi Ngàn năm vẫn sống đơn côi một mình Trời cao ngán ngẩm chữ tình Chị Hằng chú Cuội một mình độc thân Thế nên ta chẳng phân vân Một mình một bóng khỏe thân cười khà. (Hoàng Trọng Lợi)
Thơ tiếng Hán 1. Trung Thu ( 中秋) - Hồ Chí Minh Bản gốc: 中秋秋月圓如鏡, 照燿人間白似銀. 家裡團圓吃秋節, 不忘獄裡吃愁人. 獄中人也賞中秋, 秋月秋風帶點愁. 不得自由賞秋月, 心隨秋月共悠悠. Dịch thơ: Trăng trung thu tròn như gương, Chiếu rọi cõi đời, ánh trăng trắng như bạc; Nhà ai sum họp ăn tết trung thu, Chẳng quên người trong ngục nuốt sầu. Người trong ngục cũng thưởng thức trung thu, Trăng thu, gió thu đều vương sầu; Không được tự do ngắm trăng thu, Lòng theo cùng trăng thu vời vợi. 2. Trung thu thưởng nguyệt - Đinh Nhật Thận Bản gốc: 天秋此夜此如何? 適興吾知雅愛娥. 賢聖酌餘咸半飲, 鬼神吟處起高歌. 筳花淡味新迎草, 院靜喬光露拂花. 眠月對秋清意爽, 仙塵半我笑呵呵. Phiên âm: Thiên thu thử dạ thử như hà, Thích hứng ngô tri nhã ái nga. Hiền thánh chước dư hàm bán ẩm, Quỷ thần ngâm xử khởi cao ca. Đình hoa đạm vị tân nghênh thảo, Viện tĩnh kiều quang lộ phất hoa. Miên nguyệt đối thu thanh ý sảng, Tiên trần bán ngã tiếu a a. Tạm dịch (Bản dịch của Tôn Tiền Tử) : Trời thu đây tối những nào là? Thích thú vui cùng ái nữ ta. Hiền thánh rót tràn cùng nhấp uống, Quỷ thần ướm giọng cất lời ca. Mái vườn thoang thoảng len mùi cỏ, Góc vắng long lanh phẩy móc hoa. Trăng dịu trước thu lòng sảng khoái, Bên mình lão đạo cợt ha ha. 3. Trung thu dạ Đại Quan viên tức cảnh (中秋夜大觀園即景) Bản gốc: 三五中秋夕, 清遊拟上元. 撒天箕斗灿, 匝地管弦繁. 幾處狂飛盞, 誰家不啟軒? 輕寒風剪剪, 良夜景暄暄. 爭餅嘲黃髮, 分瓜笑綠媛. 香新榮王桂, 色健茂金萱. 蠟燭輝瓊宴, 觥籌亂綺園. 分曹尊一令, 射覆聽三宣. 骰彩紅成點, 傳花鼓濫喧. 晴光搖院宇, 素彩接乾坤. 賞罰無賓主, 吟詩序仲昆. 構思時倚檻, 擬景或依門. 酒盡情猶在, 更殘樂已諼. 漸聞語笑寂, 空剩雪霜痕. 階露團朝菌, 庭姻斂夕梧. 秋湍瀉石髓, 風葉聚雲根. 寶婺情孤潔, 銀蟾氣吐吞. 藥經靈兔搗, 人向廣寒奔. 犯斗邀牛女, 乘槎訪帝孫. 盈虛輪莫定, 晦朔魄空存. 壺漏聲將涸, 窗燈焰已昏. 寒塘渡鶴影, 冷月葬詩魂. 香篆銷金鼎, 脂冰膩玉盆. 簫憎嫠婦泣, 衾倩侍兒溫. 空帳懸文鳳, 閑屏掩彩鴛. 露濃苔更滑, 霜重竹難捫. 猶步縈紆沼, 還登寂歷原. 石奇神鬼搏, 木怪虎狼蹲. 贔屭朝光透, 罘罳曉露屯. 振林千樹鳥, 啼谷一聲猿. 歧熟焉忘徑? 泉知不問涼. 鐘鳴攏翠寺, 雞唱稻香村. 有興悲何繼? 無愁意豈煩? 芳情只自遣, 雅趣向誰言! 徹旦休雲倦, 烹茶更細論! Phiên dịch: Tam ngũ trung thu tịch, Thanh du nghĩ thượng nguyên. Tản thiên Cơ, Đẩu xán, Tạp địa quản huyền phồn. Kỷ xứ cuồng phi trản, Thùy gia bất khởi hiên? Khinh hàn phong tiễn tiễn, Lương dạ cảnh huyên huyên. Tranh bính trào hoàng phát, Phân qua tiếu lục viên. Hương tân vinh vương quế, Sắc kiện mậu kim huyên. Lạp chúc huy quỳnh yến, Quang trù loạn ỷ viên. Phân tào tôn nhất lệnh, Xạ phúc thính tam tuyên. Đầu thái hồng thành điểm, Truyền hoa cổ lạm huyên. Tình quang dao viện vũ, Tố thái tiếp càn khôn. Thưởng phạt vô tân chủ, Ngâm thi tự trọng côn. Cấu tứ thời ỷ hạm, Nghĩ cảnh hoặc y môn. Tửu tận tình do tại, Canh tàn lạc dĩ huyên. Tiệm văn ngữ tiếu tịch, Không thặng tuyết sương ngân. Giai lộ đoàn triêu khuẩn, Đình nhân liễm tịch ngô. Thu thoan tả thạch tủy, Phong diệp tụ vân căn. Bảo Vụ tình cô khiết, Ngân thiềm khí thổ thôn. Dược kinh linh thố đảo, Nhân hướng Quảng Hàn bôn. Phạm đẩu yêu Ngưu nữ, Thừa tra phỏng đế tôn. Doanh hư luân mạc định, Hối sóc phách không tồn. Hồ lậu thanh tương hạc, Song đăng diễm dĩ hôn. Hàn đường độ hạc ảnh, Lãnh nguyệt táng thi hồn. Hương triện tiêu kim đỉnh, Chỉ băng nhị ngọc bồn. Tiêu tăng ly phụ khấp, Khâm sảnh thị nhi ôn. Không trướng huyền văn phụng, Nhàn bình yểm thái uyên. Lộ nùng đài cánh hoạt, Sương trọng trúc nan môn. Do bộ oanh hu chiểu, Hoàn đăng tịch lịch nguyên. Thạch kỳ thần quỷ bác, Mộc quái hổ lang tồn. Bí hí triêu quang thấu, Phù ty hiểu lộ truân. Chấn lâm thiên thụ điểu, Đề cốc nhất thanh viên. Kỳ thục yên vong kính? Tuyền tri bất vấn lương. Chung minh Lũng Thúy tự, Kê xướng Đạo Hương thôn. Hữu hứng bi hà kế? Vô sầu ý khởi phiền? Phương tình chỉ tự khiển, Nhã thú hướng thùy ngôn! Triệt đán hưu vân quyện, Phanh trà canh tế luận! Tạm dịch :(Bản dịch của nhóm Vũ Bội Hoàng) Đêm rằm giữa tiết thu này Cuộc vui thanh nhã như ngày thượng nguyên. Đẩu, Cơ lập loé từng trên, Dưới này khoan nhặt tiếng chen sáo đàn. Mấy nơi dốc chén rót tràn, Nhà nào chẳng mở cửa vườn nhìn ra. Nhẹ nhàng từng trận gió đưa, Đêm vừa thanh vắng, cảnh vừa xinh tươi. Già còn tranh bánh mới vui, Chia dưa có ả nực cười làm sao? Mùi hoa ngọc quế ngọt ngào. Huyên vàng đầy vẻ hồng hào nở nang. Tiệc bày đuốc rọi sáng choang, Thẻ gieo chén chạm nhộn nhàng vườn hoa. Chia ban một lệnh truyền ra, Đố rồi lại giảng nghe ba lệnh truyền. Quân bài đỏ ối từng khuyên, Thuyền hoa lần lượt trống liên hồi rền. Bóng trăng lay chuyển sân thềm, Đất trời trắng xóa, ngút lên một màu. Thưởng phạt kể chủ khách đâu, Ngâm thơ chị trước em sau theo hàng. Nghĩ thơ đứng cạnh lan can, Khi ra tựa cưa ta dàn vần hay. Rượu vơi tình vẫn còn đầy, Cuộc vui gần sáng nhạt ngay đó mà. Tiếng cười chừng đã gần thưa, Mà màu sương tuyết còn trơ đây này. Sương mai phủ đám nấm dày, Chiều hoa dạ hợp cuốn đầy khói sân. Dòng thu dọi đá nổi gân, Gió thu cuộn lá lên gần chân mây. Thanh cao sao Vụ đẹp thay, Thiền thừ thở hút hơi bay khoảng trời. Thỏ thiêng thuốc đã luyện rồi, Người nơi hạ giới lên chơi Quảng Hàn. Bên trời Ngưu nữ chờn vờn, Bè tiên lên hỏi thăm nàng đế tôn. Bánh xe khi khuyết khi tròn, Đổi thay hối sóc hãy còn trơ trơ. Đồng hồ giọt đã gần khô, Bên song phút đã lờ mờ đèn xanh. Cò rò bóng hạc bên ghềnh, Hồn hoa chôn chặt dưới vành trăng trong. Đỉnh vàng nghi ngút huơng nồng, Long lanh châu ngọc như lồng màu son. Nghe tiêu gái góa nỉ non, Ôm chăn nhờ có a hoàn ủ cho. Màn không, phượng những thẫn thờ, Bình phong quạnh quẽ, uyên vơ vẩn hồn. Rêu kia móc đọng, thêm nhờn, Trúc kia sương nặng càng trơn khó cầm. Quanh co đi dạo bên đầm, Lại lên trên bãi âm thầm mà chơi. Đá như ma quỷ chọc người, Cây như sói đứng hùm ngồi lạ chưa? Mặt trời sớm rọi lưng rùa Rèm thưa kia cũng lờ mờ sương đêm. Trên rừng ríu rít đàn chim, Xa xa tiếng vườn hót rền trong hang. Lối quen nào có bên đường, Suối quen sao phải hỏi han đến nguồn. Này chùa Lũng Thúy hồi chuông, Đạo Hương gà đã gáy dồn xóm kia. Vui lên buồn mãi làm chi? Không sầu còn phải nghĩ gì vẩn vơ? Tình riêng ta chỉ biết ta, Thú vui sao phải nhỏ to cùng người! Canh tàn chớ bảo mệt rồi, Pha trà ta hãy rốn ngồi bàn thơ. - End - Tổng hợp và biên soạn bởi @Gió_Mùa_Hạ
