Những bài thơ tình yêu Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ đến với nhau sau khi cả hai đều một lần đổ vỡ trong hôn nhân. Những trải nghiệm tình cảm chưa trọn vẹn trong quá khứ không khiến họ hoài nghi, thất vọng về tình yêu như tâm lí của khá nhiều người từng trải qua những cuộc tình không như mong đợi. Tình yêu của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ dù trải qua nhiều vất vả, lận đận nhưng khiến bao người phải ngưỡng mộ về tình cảm nồng nàn, mãnh liệt mà họ dành cho nhau. Trong làng văn Việt Nam, chuyện tình của họ từ lâu đã trở thành một biểu tượng đẹp cho tình yêu ngọt ngào và thơ mộng. Điều đáng trân quý là chính những xúc cảm trong tình yêu đôi lứa, tình cảm gia đình của họ đã trở thành mạch nguồn thi hứng để họ viết lên và mang đến cho làng thơ Việt nam những tác phẩm có sức sống lâu bền và để lại ấn tượng sâu sắc đối với nhiều độc giả yêu tiếng thơ Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ. Tự hát - Xuân Quỳnh - Chả dại gì em ước nó bằng vàng Trái tim em, anh đã từng biết đấy Anh là người coi thường của cải Nên nếu cần anh bán nó đi ngay Em cũng không mong nó giống mặt trời Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống Lại mình anh với đêm dài câm lặng Mà lòng anh xa cách với lòng em Em trở về đúng nghĩa trái tim Biết làm sống những hồng cầu đã chết Biết lấy lại những gì đã mất Biết rút gần khoảng cách của yêu tin Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em Biết khao khát những điều anh mơ ước Biết xúc động qua nhiều nhận thức Biết yêu anh và biết được anh yêu Mùa thu nay sao bão giông nhiều Những cửa sổ con tàu chẳng đóng Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh Em lo âu trước xa tắp đường mình Trái tim đập những điều không thể nói Trái tim đập cồn cào cơn đói Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em Là máu thịt, đời thường ai chẳng có Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi Nguồn: Xuân Quỳnh, Tự hát, NXB Tác phẩm mới, 1984
Bài thơ: Nhà chật - Lưu Quang Vũ - Nhà chỉ mấy thước vuông, sách vở xếp cạnh nồi Nếu nằm mơ, em quờ tay là chạm vào thùng gạo Ô tường nhỏ treo tranh và phơi áo Ta chỉ có mấy thước vuông cho hạnh phúc của mình. Nhà chật như khoang thuyền hẹp nhỏ giữa sông Vừa căng buồm để đi, vừa nấu cơm để sống Phải bỏ hết những gì không cần thiết Ta chỉ có mấy thước vuông cho hành lý của mình. Khoảng không gian của anh và em Khi buồn bã em không thể quay mặt đi nơi khác Anh không giấu em một nghĩ lo nào được Ta chỉ có mấy thước vuông để cùng khổ cùng vui. Anh ngẩng lên là ở cạnh em rồi Bạn thuyền ơi, ngoài kia chiều lộng gió Bên cửa sổ của gian phòng nhỏ Mắt em xanh thăm thẳm những chân trời. Nguồn: Lưu Quang Vũ, thơ tình, NXB Văn học, 2002
Bài thơ: Chỉ có sóng và em - Xuân Quỳnh - Đã xa rồi căn phòng nhỏ của em Nơi che chở những người thương mến nhất Con đường nắng, dòng sông trước mặt Chuyến phà đông. Nỗi nhớ cứ quay về Đêm tháng năm hoa phượng nở bên hè Trang giấy trắng bộn bề bao ký ức Ngọn đèn khuya một mình anh thức Nghe tin đài báo nóng lại thương con Anh yêu ơi, hãy tha lỗi cho em Nếu đôi lúc giận hờn anh vô cớ Những bực dọc trong ngày vất vả Làm anh buồn mà em có vui đâu Chỉ riêng điều được sống cùng nhau Niềm sung sướng với em là lớn nhất Trái tim nhỏ nằm trong lồng ngực Giây phút nào tim đập chẳng vì anh Một trời xanh, một biển tận cùng xanh Và gió thổi và mây bay về núi Lời thương nhớ ngàn lần em muốn nói Nhưng bây giờ chỉ có sóng và em... Quảng Ninh 5-1983 Nguồn: Xuân Quỳnh, Tự hát, NXB Tác phẩm mới, 1984
Bài thơ: Bàn tay em - Xuân Quỳnh - Gia tài em chỉ có bàn tay Em trao tặng cho anh từ ngày ấy Những năm tháng cùng nhau anh chỉ thấy Quá khứ dài là mái tóc em đen. Vui, buồn trong tiếng nói, nụ cười em Qua gương mặt anh hiểu điều lo lắng Qua ánh mắt anh hiểu điều mong ngóng Anh nghĩ gì khi nhìn xuống bàn tay? Bàn tay em ngón chẳng thon dài Vết chai cũ, đường gân xanh vất vả Em đánh chắt chơi chuyền thuở nhỏ Hái rau dền, rau rệu nấu canh Tập vá may, tết tóc một mình Rồi úp mặt lên bàn tay khóc mẹ. Đường tít tắp, không gian như bể Anh chờ em cho em vịn bàn tay Trong tay anh, tay của em đây Biết lặng lẽ vun trồng gìn giữ. Trời mưa lạnh tay em khép cửa Em phơi mền vá áo cho anh Tay cắm hoa, tay để treo tranh Tay thắp sáng ngọn đèn đêm anh đọc. Năm tháng đi qua mái đầu cực nhọc Tay em dừng trên vầng trán lo âu Em nhẹ nhàng xoa dịu nỗi đau Và góp nhặt niềm vui từ mọi ngả. Khi anh vắng bàn tay em biết nhớ Lấy thời gian đan thành áo mong chờ Lấy thời gian em viết những dòng thơ Để thấy được chúng mình không cách trở... Bàn tay em, gia tài bé nhỏ Em trao anh cùng với cuộc đời em. Nguồn: Xuân Quỳnh, Tự hát, NXB Tác phẩm mới, 1984
Bài thơ: Thư viết cho Quỳnh trên máy bay - Lưu Quang Vũ - Có phải vì mười lăm năm yêu anh Trái tim em đã mệt? Cô gái bướng bỉnh Cô gái hay cười ngày xưa Mẹ của các con anh Một tháng nay nằm viện Chiếc giường trắng, vách tường cũng trắng Một mình em với giấc ngủ chập chờn Thương trái tim nhiều vất vả lo buồn Trái tim lỡ yêu người trai phiêu bạt Luôn mắc nợ những chuyến đi, những giấc mơ điên rồ, những ngọn lửa không có thật Vẫn là gã trai nông nổi của em Người chồng đoảng của em 15 mùa hè chói lọi, 15 mùa đông dài Người yêu ơi Có nhịp tim nào buồn khổ vì anh? Thôi đừng buồn nữa, đừng lo phiền Rồi em sẽ khoẻ lên Em phải khoẻ lên Bởi ta còn rất nhiều dặm đường phải đi Nhiều việc phải làm nhiều biển xa phải tới Mùa hè náo động dưới kia Tiếng ve trong vườn nắng Và sau đê sông Hồng nước lớn Đỏ phập phồng như một trái tim đau Từ nơi xa anh vội về với em Chiếc máy bay dọc sông Hồng Hà Nội sau những đám mây Anh dõi tìm: đâu giữa chấm xanh nào Có căn phòng bệnh viện nơi em ở? Trái tim anh trong ngực em rồi đó Hãy giữ gìn cho anh Đêm hãy mơ những giấc mơ lành Ngày yên tĩnh như anh luôn ở cạnh Ta chỉ mới bắt đầu những ngày đẹp nhất Vở kịch lớn, bài thơ hay nhất Dành cho em, chưa kịp viết tặng em Tấm màn nhung đỏ thắm Mới bắt đầu kéo lên Những ngọn nến lung linh quanh giá nhạc Bao nỗi khổ niềm yêu thành tiếng hát Trái tim hãy vì anh mà khoẻ mạnh Trái tim của mùa hè, tổ ấm chở che anh... 7-5-1988 Đây là bài thơ cuối cùng của Lưu Quang Vũ. Nguồn: Lưu Quang Vũ, thơ tình, NXB Văn học, 2002
Bài thơ: Nói cùng anh - Xuân Quỳnh- Em biết đấy là điều đã cũ Chuyện tình yêu, quan trọng gì đâu: Sự gắn bó giữa hai người xa lạ Nỗi vui buồn đem chia sẻ cùng nhau Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn Hôm nay yêu, mai có thể xa rồi Niềm đau đớn tưởng như vô tận Bỗng có ngày thay thế một niềm vui Điều hôm nay ta nói, ngày mai Người khác lại nói lời yêu thuở trước Đời sống chẳng vô cùng, em biết Câu thơ đâu còn mãi ngày sau Chẳng có gì quan trọng lắm đâu Như không khí như màu xanh lá cỏ Nhiều đến mức tưởng như chẳng có Trước cuộc đời rộng lớn mênh mang Nhưng lúc này anh ở bên em Niềm vui sướng trong ta là có thật Như chiếc áo trên tường như trang sách Như chùm hoa mở cánh trước hiên nhà Em hiểu rằng mỗi lúc đi xa Tình anh đối với em là xứ sở Là bóng rợp trên con đường nắng lửa Trái cây thơm trên miền đất khô cằn Đấy tình yêu, em muốn nói cùng anh: Nguồn gốc của muôn ngàn khát vọng Lòng tốt để duy trì sự sống Cho con người thực sự Người hơn Nguồn: Xuân Quỳnh, Tự hát, NXB Tác phẩm mới, 1984
Bài thơ: Cho Quỳnh những ngày xa - Lưu Quang Vũ - 1. Khi cách nhau hàng vạn dặm không gian anh mới hiểu khoảng cách không đáng sợ anh thấy em bên mình, như nghe từng nhịp thở anh là cửa sổ con tàu nơi xứ lạ em đi Là quê hương ngóng đợi em về Tổ quốc là gì, nếu nơi đó không có người mình yêu dấu? Tình yêu là gì, nếu không vì nó ta yêu thêm Tổ quốc? Chúng ta yêu nhau, chúng ta chiến thắng Cái đáng sợ nhất trên đời này: những khoảng cách Những khoảng cách giữa thực tại và ước mơ giữa những điều ta mong với những gì ta có được 2. Em ở đâu? một thành phố xa xôi Em đi trong những bảo tàng rộng lớn Từ pho tượng cổ xưa đến bức tranh mới nhất Những ưu tư kế tiếp của loài người Anh và con ở đây Tháng sáu trời thật nóng Vẫn nỗi lo thiếu ăn Vẫn nỗi lo lũ lụt Lửa đạn còn cháy bỏng Những làng biên giới xa Những con tàu Trung Hoa Chập chờn ngoài biển Hàng trăm năm, hàng ngàn năm trước đây Những tàu này đã đến Lịch sử thường lặp lại những tai ương Thành phố xôn xao. Chỉ có trẻ con Như thằng Mí con mình là không để ý Anh ngồi đọc thư em Nó ngồi ở trên sàn Cái hộp bút nó xếp thành tàu hỏa Tờ lịch nhỏ nó gọi là tấm vé Cầm trên tay vui sướng đợi lên đường Anh viết thâu đêm, đánh vật với từng trang Rồi thao thức không sao ngủ được Kim đồng hồ tích tắc, tích tắc Hai tiếng động nhỏ bé kia Hơn mọi ầm ào gầm thét Là tiếng đọng khủng khiếp nhất đối với con người Đó là thời gian Nó báo hiệu mỗi giây phút qua đi không trở lại Nhắc nhở cái gì đang đợi ta ở cuối Nhưng anh, anh chẳng sợ nó đâu Thời gian - đó là chiều dài những ngày ta sống bên nhau Thời gian - đó là chiều dày những trang ta viết Bây giờ anh mới hiểu hết câu nói trong kịch Seecxpia: Tồn tại hay không tồn tại Không có nghĩa là sống hay không sống Mà là hành động hay không hành động nhận thức hay không nhận thức, tác động vào cuộc đời hay quay lưng lại nó? Anh không băn khoăn mình có tài hay kém tài, thành công hay thất bại Chỉ day dứt một điều: làm sao với những sự vật bình thường Những ngày tháng bình thường Như chiếc hộp con, như tờ lịch trên tường Ta biến thành con tàu, thành tấm vé Những ban mai lên đường. Nguồn: Lưu Quang Vũ, Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi, NXB Hội nhà văn, 2010
Bài thơ: Thơ tình cuối mùa thu - Xuân Quỳnh - Cuối trời mây trắng bay Lá vàng thưa thớt quá Phải chăng lá về rừng Mùa thu đi cùng lá Mùa thu ra biển cả Theo dòng nước mênh mang Mùa thu vào hoa cúc Chỉ còn anh và em Chỉ còn anh và em Là của mùa thu cũ Chợt làn gió heo may Thổi về xao động cả: Lối đi quen bỗng lạ Cỏ lật theo chiều mây Đêm về sương ướt má Hơi lạnh qua bàn tay Tình ta như hàng cây Đã qua mùa gió bão Tình ta như dòng sông Đã yên ngày thác lũ Thời gian như là gió Mùa đi cùng tháng năm Tuổi theo mùa đi mãi Chỉ còn anh và em Chỉ còn anh và em Cùng tình yêu ở lại... – Kìa bao người yêu mới Đi qua cùng heo may Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc thành bài hát Thư tình cuối mùa thu. Nguồn: Xuân Quỳnh, Tự hát, NXB Tác phẩm mới, 1984
Bài thơ: Và anh tồn tại - Lưu Quang Vũ - Giữa bao la đường sá của con người Thành phố rộng, hồ xa, chiều nổi gió Ngày chóng tắt, cây vườn mau đổ lá Khi tàu đông anh lỡ chuyến đi dài Chỉ một người ở lại với anh thôi Lúc anh vắng người ấy thường thức đợi Khi anh khổ chỉ riêng người ấy tới Anh yên lòng bên lửa ấm yêu thương Người ấy chỉ vui khi anh hết lo buồn Anh lạc bước, em đưa anh trở lại Khi cằn cỗi thấy tháng ngày mệt mỏi Em là sớm mai là tuổi trẻ của anh Khi những điều giả dối vây quanh Bàn tay ấy chở che và gìn giữ Biết ơn em, em từ miền gió cát Về với anh, bông cúc nhỏ hoa vàng Anh thành người có ích cũng nhờ em Anh biết sống vững vàng không sợ hãi Như những nhà vườn, như người dệt vải Ngày của đời thường thành ngày-ở-bên-em Anh biết tình yêu không phải vô biên Như tia nắng, chúng mình không sống mãi Như câu thơ, chắc gì ai đọc lại Ai biết ngày mai sẽ có những gì Người đổi thay, năm tháng cũng qua đi Giữa thế giới mong manh và biến đổi "Anh yêu em và anh tồn tại" Em của anh, đôi vai ấm dịu dàng Người nhóm bếp mỗi chiều, người thức dậy lúc tinh sương Em ở đấy, đời chẳng còn đáng ngại Em ở đấy, bàn tay tin cậy Bàn tay luôn đỏ lên vì giặt giũ mỗi ngày Ðôi mắt buồn của một xứ sở có nhiều mưa Ngọn đèn sáng rụt rè trên cửa sổ Ðã quen lắm, anh vẫn còn bỡ ngỡ Gọi tên em, môi vẫn lạ lùng sao. 1976 Nguồn: Lưu Quang Vũ, thơ tình, NXB Văn học, 2002
Bài thơ: Thuyền và biển - Xuân Quỳnh - Em sẽ kể anh nghe Chuyện con thuyền và biển: "Từ ngày nào chẳng biết Thuyền nghe lời biển khơi Cánh hải âu, sóng biếc Đưa thuyền đi muôn nơi Lòng thuyền nhiều khát vọng Và tình biển bao la Thuyền đi hoài không mỏi Biển vẫn xa... còn xa Những đêm trăng hiền từ Biển như cô gái nhỏ Thầm thì gửi tâm tư Quanh mạn thuyền sóng vỗ Cũng có khi vô cớ Biển ào ạt xô thuyền (Vì tình yêu muôn thuở Có bao giờ đứng yên?) Chỉ có thuyền mới hiểu Biển mênh mông nhường nào Chỉ có biển mới biết Thuyền đi đâu, về đâu Những ngày không gặp nhau Biển bạc đầu thương nhớ Những ngày không gặp nhau Lòng thuyền đau - rạn vỡ Nếu từ giã thuyền rồi Biển chỉ còn sóng gió" Nếu phải cách xa anh Em chỉ còn bão tố 4-1963 Bài thơ này đã được các nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, Hữu Xuân phổ nhạc thành các bài hát cùng tên. Nguồn: Xuân Quỳnh, Chồi biếc, NXB Văn học, 1963
