Những Bài Thơ Hay Nhất Trong Tập Nhật Kí Trong Tù - Hồ Chí Minh

​

Nhật ký trong tù (chữ Hán: 獄中日記 – Hán-Việt: Ngục trung nhật ký) là tập thơ chữ Hán theo thể Đường luật do Hồ Chí Minh sáng tác trong thời gian bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam ở Quảng Tây, Trung Quốc. Từ ngày 29 tháng 8 năm 1942 đến ngày 10 tháng 9 năm 1943.

Từ năm 1960, tác phẩm này được dịch ra tiếng Việt. Đến nay đã được xuất bản nhiều lần, dưới nhiều hình thức khác nhau, được dịch và giới thiệu ở nhiều nước trên thế giới, nhiều lần được thể hiện bằng thư pháp chữ Việt, Hán, Triều Tiên, Nhật Bản..

Măm 2012, thủ tướng chính phủ nước Việt Nam ta đã ra quyết định công nhận tác phẩm này là: Bảo Vật Quốc Gia.

Nhật ký trong tù

Dưới đây là Tuyển Tập những bài thơ hay nhất trong tập Nhật kí trong tù - Hồ Chí Minh

Đề từ

Phiên âm:

Thân thể tại ngục trung,

Tinh thần tại ngục ngoại;

Dục thành đại sự nghiệp,

Tinh thần cánh yếu đại.

Dịch nghĩa:

Thân thể ở trong ngục,

Tinh thần ở ngoài ngục;

Muốn lên sự nghiệp lớn,

Tinh thần càng phải cao.

Dịch thơ:

Thân thể ở trong lao,

Tinh thần ở ngoài lao;

Muốn lên sự nghiệp lớn,

Tinh thần càng phải cao.

Nam Trândịch​

(Trong nguyên bản, bốn câu thơ này không có đầu đề, chép ở ngoài bìa tập Ngục trung nhật ký cùng hình vẽ hai tay bị xiềng, có lẽ được tác giả coi như một lời đề từ cho toàn tập)

**​

Khai quyển

Phiên âm:

Lão phu nguyên bất ái ngâm thi

Nhân vị tù trung vô sở vi

Liêu tá ngâm thi tiêu vĩnh nhật

Thả ngâm thả đãi tự do thì

Dịch nghĩa:

Mở đầu tập Nhật ký

Già này vốn không thích ngâm thơ,

Nhân vì trong ngục không có gì làm

Hãy mượn việc ngâm thơ cho qua ngày dài

Vừa ngâm vừa đợi ngày tự do

Dịch thơ:

Ngâm thơ ta vốn không ham,

Nhưng vì trong ngục biết là chi đây;

Ngày dài ngâm đợi cho khuây,

Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.

Nam Trândịch

**

Nhập Tĩnh Tây huyện ngục

Phiên âm:

Ngục trung cựu phạm nghênh tân phạm

Thiên thượng tình vân trục vũ vân

Tình vũ phù vân phi khứ liễu

Ngục trung lưu trú tự do nhân

Dịch nghĩa:

Vào nhà ngục huyện Tĩnh Tây*

Trong ngục tù cũ đón tù mới

Trên trời mây tạnh đuổi mây mưa;

Mây tạnh, mây mưa, mấy đám mây nổi bay đi hết,

Chỉ còn lại người tự do trong ngục.

Dịch thơ:

Trong lao tù cũ đón tù mới,

Trên trời mây tạnh đuổi mây mưa;

Tạnh, mưa, mây nổi bay đi hết,

Còn lại trong tù khách tự do.

( Nam Trândịch)​

(*Tĩnh Tây là một huyện thuộc Quảng Tây, gần biên giới Trung - Việt. Tác giả bị bắt ở huyện Thiên Bảo cách Tĩnh Tây khá xa nhưng lại bị đưa ngược về Tĩnh Tây giam giữ)

(Còn nữa)

 

Thế lộ nan (I, II, III)

Phiên âm

I

Tẩu biến cao sơn dữ tuấn nham

Na tri bình lộ cánh nan kham

Cao sơn lộ hổ chung vô dạng

Bình lộ phùng nhân khước bị giam.

II

Dư nguyên đại biểu Việt Nam dân

Nghĩ đáo Trung Hoa kiến yếu nhân

Vô nại phong ba bình địa khởi

Tống dư nhập ngụ tác gia tân

III

Trung thành ngã bản vô tâm cứu

Khước bị hiềm nghi tố Hán gian

Xử thế nguyên lai phi dị dị

Nhi kim xử thế cánh nan nan.

Đường đời hiểm trở

Dịch nghĩa:

I

Đi khắp non cao và núi hiểm,

Nào ngờ đường phẳng lại khó qua;

Núi cao gặp hổ rút cục vẫn không việc gì,

Đường phẳng gặp người lại bị bắt!

II

Ta vốn là đại biểu dân Việt Nam,

Định đến Trung Hoa gặp nhân vật trọng yếu;

Không dưng đất bằng nổi sóng gió,

Đưa ta vào làm "khách quý" trong tù!

III

Vốn trung thực thành thật, ta không có điều gì thẹn với lòng

Thế mà bị tình nghi là Hán gian;

Việc xử thế vốn không phải là dễ,

Lúc này, xử thế càng khó khăn hơn.

Dịch thơ:

I

Đi khắp đèo cao, khắp núi cao,

Ngờ đâu đường phẳng lại lao đao!

Núi cao gặp hổ mà vô sự,

Đường phẳng gặp người bị tống lao?

II

Ta là đại biểu dân Việt Nam,

Tìm đến Trung Hoa để hội đàm;

Ai ngỡ đất bằng gây sóng gió,

Phải làm "khách quý" ở nhà giam!

III

Ta người ngay thẳng, lòng trong trắng,

Lại bị tình nghi là Hán gian;

Xử thế từ xưa không phải dễ,

Mà nay, xử thế khó khăn hơn.

Nam Trândịch​

(Còn nữa)