Nguyên nhân và giải pháp khắc phục lỗi chính âm, chính tả đối với hai phụ âm /l/ và /n/

MỞ ĐẦU

Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người, khi phát triển đến trình độ là một ngôn ngữ thống nhất của một quốc gia độc lập thì vấn đề chuẩn hóa ngôn ngữ được đặt ra. Chuẩn hóa ngôn ngữ trên phương diện ngữ âm được gọi là chính âm. Chính âm thì đi liền với chính tả. Chính tả thì cần được thống nhất trên toàn quốc. Hiện nay, có một vấn đề trong lĩnh vực ngôn ngữ đang nhận được sự quan tâm rộng rãi của các nhà ngôn ngữ học cũng như mọi người dân trong cả nước. Đó là việc nhiều cá nhân thậm chí là một vùng có sự nhầm lẫn giữa âm /l/, /n/ hay còn gọi là lỗi chính âm, chính tả phụ âm /l/, /n/. Nó gây ra những ảnh hưởng tiêu cực trong hệ thống ngôn ngữ, nó có ảnh hưởng ít nhiều đến độ rõ ràng của lời nói khi phát ngôn cũng như trong việc học tiếng nước ngoài, từ đó cũng có những ảnh hưởng nhất định về phương diện xã hội trong đời sống của con người. Vì vậy, chúng ta cần tìm hiểu nguyên nhân và tìm ra những giải pháp khắc phục tình trạng nhằm hướng tới chuẩn chính âm, chính tả, hướng đến giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt

NỘI DUNG

Chương 1. Những vấn đề chung

1.1 Khái niệm chính âm chính tả

Khái niệm chính âm: "Chính âm là cách phát âm đúng, phát âm chuẩn được xác định là chuẩn phát âm của một ngôn ngữ" [1-tr. 74] . Để xây dựng được một hệ thống chính âm chuẩn còn gặp nhiều khó khăn vì vấn đề phương ngữ, thổ ngữ còn tồn tại nhiều, gây nên sự cản trở. Việt Nam chia thành ba khu vực bắc-trung-nam và mỗi khu vực lại có những ngôn ngữ riêng của từng vùng. Sự khác biệt trong ngữ âm ấy dẫn đến nhiều hiểu lầm, không có lợi trong giao tiếp. Tuy vậy, tiếng Việt vẫn là ngôn ngữ thống nhất của toàn dân tộc. Nên việc yêu cầu chuẩn chính âm rất quan trọng. Việc xác định chuẩn chính âm vẫn tồn tại nhiều ý kiến khác nhau nhưng phần lớn họ đều thống nhất: "Hệ thống ngữ âm chuẩn của tiếng Việt hiện đại là hệ thống ngữ âm đã được cố định trên chữ viết với sự phát triển của tiếng Việt hiện nay" [1-tr. 79] . Khi mà quan hệ quốc tế ngày càng được mở rộng, tiếng Việt không chỉ giới hạn trong phạm vi của nó nữa mà thực sự là một ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi trong quan hệ với nhiều nước trên thế giới. Do đó, vấn đề chuẩn chính âm tiếng Việt lại càng trở nên bức thiết.

Khái niệm chính tả được hiểu theo nghĩa là "phép viết đúng" hay "cách viết hợp chuẩn". Nói cách khác "Chính tả là việc tiêu chuẩn hóa chữ viết của một ngôn ngữ. Yêu cầu cơ bản của chính tả là phải thống nhất cách viết các từ cụ thể trên phạm vi toàn quốc và trong tất cả các loại hình văn bản viết" [1- tr. 80] . Còn lỗi chính tả là lỗi viết sai chuẩn chính tả, sai trong cách dùng từ đã được quy định. Một đất nước phát triển không thể không có chính tả thống nhất, tuy nhiên tình trạng không thống nhất về chính tả vẫn còn tồn tại nhiều nơi trong nhiều hoạt động thường ngày của con người. Yêu cầu viết đúng chính tả là yêu cầu chung cho tất cả mọi người, nhất là khi xã hội ngày càng phát triển thì việc nâng cao trình độ giáo dục phải được chú trọng. Kỹ năng viết là một hoạt động trong giáo dục ngôn ngữ đồng thời cũng là giáo dục về tính chính xác. Vì vậy cần phải viết đúng chính tả để nâng cao hiệu quả sử dụng tiếng Việt.

Chính âm, chính tả là cách phát âm đúng, viết đúng của một ngôn ngữ. Việc phát âm đúng và viết đúng chính tả là việc làm cần thiết. Chính âm và chính tả có mối quan hệ mật thiết với nhau: "Chính âm có trước làm cơ sở để viết đúng chính tả" [1-tr. 80] và chính tả phản ánh chính âm. Việc thống nhất chính âm khó hơn cả so với chuẩn hóa và thống nhất chính tả. Bởi vậy xem xét mối quan hệ giữa chính âm và chính tả thì ta thấy tồn tại một nghịch lí: Trong khi chuẩn chính âm chưa được xác định, quy định chính thức thì chuẩn chính tả đã hình thành và tương đối ổn định. Vì vậy mà tại các nhà trường, đôi khi phải căn cứ vào chính tả để dạy chuẩn phát âm, nhưng yêu cầu có thể khác nhau: Việc yêu cầu viết đúng chính tả là tuyệt đối, còn nói đúng chính âm chỉ là tương đối. Phát âm có thể sửa dần nhưng chính tả phải đúng. Cần có ý thức coi trọng chính âm, chính tả tiếng Việt đó là nhân tố tạo nên sự thống nhất ngôn ngữ dân tộc.

1.2 Vấn đề lỗi chính âm, chính tả /l/, /n/

Việc phát âm và cách viết nhầm lẫn giữa /l/, /n/ là một hiện tượng rất phổ biến trong xã hội từ trước cho tới tận bây giờ. Việc nhầm lẫn này đa phần xảy ra tại một số thổ ngữ đồng bằng trung du thuộc phương ngữ Bắc bộ và được xem như là một hiện tượng lệch chuẩn trong việc sử dụng ngôn ngữ của cộng đồng. Hiện tượng này đang có xu hướng lan rộng và gây lo ngại cho nhiều người trong việc giữ gìn tiếng Việt chuẩn mực. Nó gây ra những ảnh hưởng nhất định về phương diện xã hội trong đời sống con người. Chẳng hạn như trong giao tiếp thông thường, việc họ phát âm sai như thế làm cho người nghe cảm thấy khó chịu làm, gây mất hiệu quả giao tiếp. Ngoài ra, còn có những trường hợp mắc lỗi các âm khác như Tr-Ch, S-X, D-Gi-R.. nhưng không bị mọi người lên án và phản ánh kịch liệt giống như hai âm /l/, /n/. Nhiều người còn cho việc phát âm sai /l/, /n/ là quê mùa, là thiếu văn hóa.

Đã có rất nhiều ý kiến nói về việc phát âm đúng và viết đúng /l/, /n/. Năm 2011-2012, Sở GD và đào tạo Hà Nội chủ trương phát động lên phong trào chữa nói ngọng /l/, /n/ ở 13 huyện ngoại thành và đây chính là nguyên nhân gây nên cuộc tranh cãi lớn. Các nhà nghiên cứu về ngôn ngữ học đã đưa ra những nhận định khác nhau về vấn đề này. Có ý kiến cho rằng việc nhầm lẫn trong phát âm /l/, /n/ là nói ngọng. Ngọng là "không phát âm được đúng một số âm do có tật hoặc do nói chưa sõi" [2] Trừ trường hợp nói ngọng xảy ra ở trẻ em khi còn bé là đang trong quá trình phát triển ngôn ngữ, khi lớn sẽ được hoàn thiện dần. Thì một số ít những người do bị tật ở bộ phận cấu âm khiến cho việc phát âm không tròn vành, rõ chữ. Đó là nguyên nhân cho việc nói ngọng. Hay chúng ta có thể hiểu rằng nói ngọng là một bệnh lí, phải cần đến sự can thiệp của y tế nếu không sẽ khó khắc phục được. Từ đấy có thể hiểu được lỗi chính âm, chính tả ở /l/, /n/ không phải hiện tượng nói ngọng. Khi hiện tượng nhầm lần phát âm /l/, /n/ trở nên phổ biến và lan rộng thì nó được xem lỗi phát âm theo vùng miền hay còn được gọi là "lỗi phương ngữ/ thổ ngữ".

PGS. Hoàng Dũng- nhà ngôn ngữ học: "Ta không thể nhân danh bất cứ một cái gì để xóa bỏ cách phát âm địa phương, vì nó là một phần tài sản văn hóa của họ. Nhưng trường hợp không phân biệt /l/, /n/ là sự lệch chuẩn đã trở thành một vấn đề tâm lý - xã hội, tạo ra những định kiến không đáng có về trình độ văn hóa thì nên và cần phải sửa. Xóa bỏ tình trạng lẫn lộn âm /l/, /n/ trong cả ngôn ngữ nói lẫn ngôn ngữ viết là vấn đề thực sự cấp thiết" [2] . Đây là một vấn đề nan giải đã và đang được đặt ra phải cần thiết phải xóa bỏ. Một số cơ sở khi tuyển dụng có yêu cầu cao đối với việc sử dụng đúng chuẩn ngôn ngữ. Nhất là đối với những người làm trong lĩnh vực văn hóa giao tiếp và giáo dục như giáo viên, nhà báo, mc truyền hình, nhân viên tư vấn thậm chí là cả những người đang học ngoại ngữ. Không trường học nào muốn tuyển dụng một giáo viên phát âm không chuẩn, gọi Hà Lội thay vì Hà Nội. Không một tòa soạn nào nhận nhà báo viết nhầm lẫn âm /l/, /n/ để viết bài đăng trên tạp chí. Đối với bất cứ một cá nhân nào thì việc điều chỉnh cho đúng chính âm, chính tả là điều cần và nên làm. Việc thay đổi làm sao cho phát âm đúng hai âm /l/, /n/ là có thể và nên được điều chỉnh ngay từ lứa tuổi trẻ em, học sinh. Khi chất lượng cuộc sống được nâng lên, xã hội ngày càng phát triển, môi trường làm việc được mở rộng trải dài từ trong nước đến quốc tế thì yêu cầu chuẩn ngôn ngữ được xem là vấn đề quan trọng. Có những trường hợp sửa được lỗi chính âm chính tả /l/, /n/ là vì được học tập trong một số môi trường đặc thù liên quan đến ngôn ngữ nhưa sư phạm, ngôn ngữ học, báo chí, ngoại giao. Một số người còn lại vì họ đã trở thành thói quen và không có hoạt động tại những nơi có yêu cầu về chính âm, chính tả /l/, /n/ nên họ xem việc nhầm lẫn đấy là việc bình thường, thậm chí là chính họ cũng không nhận ra bản thân mắc lỗi.

Chương 2. Nguyên nhân lỗi chính âm, chính tả /l/, /n/

2.1 Nguyên nhân khách quan

Thứ nhất, nguyên nhân gây ra sự nhầm lẫn đối với hai phụ âm /l/ và /n/ là do môi trường giao tiếp, nó có tác động không nhỏ đối với việc phát âm. Ví dụ một đứa trẻ đang trong quá hình thành ngôn ngữ lại tiếp xúc với ông bà, cha mẹ đều phát âm sai hai phụ âm /l/, /n/ thì chuyện nó phát âm sai là điều dễ nhận thấy. Ngay từ khi còn bé sống ở một nơi, một địa phương, người người, nhà nhà đều phát âm không đúng thì cá nhân mỗi người sẽ bị ảnh hưởng, bắt chước theo. Thông qua các hoạt động như đi học, đi chơi, tiếp xúc với mọi người mà họ phát âm nhầm lẫn đã dần hình thành nên thói quen khó thay đổi dẫn đến hiệu ứng lây lan khắp một vùng. Hiện tượng này đa phần xảy ra ở các vùng như là Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định, Ninh Bình.. Những người ở các vùng này số đông khi nói chuyện đều nhầm lẫn rất nặng, chẳng hạn như họ chuyển thành một cách phát âm duy nhất là chỉ theo âm /l/ hoặc theo âm /n/ hoặc là những tiếng có âm /l/ thì phát âm thành /n/, tiếng có âm /n/ lại thành âm /l/.

Ví dụ:

- Nà người Việt Lam chúng ta phải học lói cho chuẩn

- Bố em nàm lông nghiệp

- Hôm lay, nớp mình vắng lăm bạn

- Linh nà cô gái có lăng lực tốt

Nguyên nhân tiếp theo đó là việc giảng dạy môn tiếng Việt ở trường học đặc biệt ở khối mầm non và tiểu học. Học sinh được học cách phát âm, cách viết sao cho chuẩn nhất, nhưng đôi khi việc dạy học lại không hiệu quả. Thậm chí một bộ phận giáo viên dạy cũng phát âm sai, chính họ cũng không phân biệt được sự khác nhau giữa âm /l/ và /n/ thì làm sao học sinh hiểu rõ được. Hay trong quá trình học, giáo viên sử dụng câu, từ chứa nhiều tiếng có hai phụ âm này xen lẫn nhau mà không giải thích rõ cho học sinh, không chú trọng việc sửa lỗi phát âm, dẫn đến việc học sinh sai mà lại không biết. Giáo viên nhầm lẫn /l/, /n/ không phải là trường hợp hiếm gặp, có thể họ viết đúng chính tả, nhưng họ lại phát âm sai ảnh hưởng đến các bạn nhỏ đang trong quá trình học hỏi. Việc học tập, giao tiếp ngay từ bé đã đúng sai lẫn lộn, vì vậy mà khi lớn lên việc sửa lỗi phát âm này ngày càng khó. Phát âm sai dẫn đến chữ viết sai, phát âm là căn cứ để ghi chép, nhiều trường hợp theo kiểu đọc sao viết vậy, dẫn đến tình trạng sai chính tả rất. Việc sai chính tả âm /l/, /n/ diễn ra rộng rãi ở nhiều tầng lớp, trẻ em, người lớn, người học nhiều, người học ít, từ nhà trường cho đến ngoài cộng đồng đều mắc phải.

Một nguyên nhân nữa là do ảnh hưởng của ngôn ngữ mạng. Hiện nay thì công nghệ thông tin phát triển mạnh, ngôn ngữ mạng phù hợp với yêu cầu giao tiếp nhanh của xã hội. Số lượng người sử dụng công nghệ ngày càng tăng cao, nhiều người sử dụng nó như công cụ học tập. Các phương tiện tiện tuyền thông như zalo, facebook được đông đảo mọi người biết đến và sử dụng. Có một số cá nhân khi lên thế giới ảo (zalo, facebook) cố tình viết sai chính tả để làm thú vui, thậm chí nó trở thành xu hướng (trend) trong đó có âm /l/ và /n/. Các bài viết của họ chuyển hết từ l thành n và ngược lại. Trên mạng xã hội, có rất nhiều người ở nhiều độ tuổi khác nhau, cách nhìn nhận và tư duy của họ cũng sẽ khác nhau. Đặc biệt là ở trẻ em, khi nó nhìn thấy một bài viết sai chính tả /l/, /n/ nhưng nó lại nghĩ là cách viết đúng và được phép viết như vậy. Dẫn đến việc học theo, viết theo gây lệch lạc trong ngôn ngữ.

2.2 Nguyên nhân chủ quan

Ngoài các nguyên nhân như môi trường giao tiếp, trong quá trình dạy học thì một nguyên nhân nữa gây ra việc nhầm lẫn âm /l/, /n/ là do bệnh lí, bộ máy cấu âm bị khiếm khuyết. Ngắn lưỡi, đầy lưỡi, răng mọc lệch đều ảnh hưởng đến việc phát âm hai âm này. Song nguyên nhân sâu xa là do kiến thức về tiếng Việt còn hạn hẹp. Ngay từ khi còn được giáo dục trên ghế nhà trường thì họ đã không nắm chắc kiến thức ngữ âm, ngữ pháp cơ bản của tiếng Việt. Không phân biệt cách phát âm giữa hai phụ âm, không hiểu đặc điểm cấu âm của hai âm này có gì khác biệt. Không hiểu nghĩa của các từ có chứa hai âm này, có nhiều trường hợp muốn nói, viết đúng phải hiểu được nghĩa khiến nhiều người

Họ không biết phải sử dụng âm /l/ hay âm /n/ mới là đúng nhất. Ví dụ như không biết nghĩa của hai từ lặng và nặng thì khi đặt vào câu văn, hay hoàn cảnh nào đấy, sẽ gây ra việc nói sai hoặc viết sai. Nguyên nhân nữa là việc không nắm vững quy tắc chính tả. Đó là phải phân biệt được /l/ và /n/ sẽ kết hợp được với âm nào, không kết hợp được với âm nào. Khi không nắm rõ những nguyên tắc đó thì việc sai lầm giữa hai âm là điều không tránh khỏi. Hoặc đôi khi trong giao tiếp, cố tình nói lẫn lộn hai âm nhằm mục đích trêu đùa, bỡn cợt lâu dần nó trở thành quen miệng và khó sửa lại được nữa. Tất cả những nguyên nhân trên đều tác động trực tiếp đến việc nhầm lẫn hai phụ âm /l/, /n/ và đó là vấn đề cần được quan tâm và sửa đổi.

Chương 3. Giải pháp khắc phục

3.1 Phân biệt đặc điểm cấu âm hai phụ âm /l/, /n/

Khi nắm được đặc điểm cấu âm của cặp phụ âm /l/ và /n/ thì ta sẽ đưa ra được những giải pháp hợp lí trong việc điều chỉnh làm sao cho chuẩn phát âm. Về điểm giống nhau: Vị trí phát âm của hai phụ âm đều là đầu lưỡi, bẹt thẳng và đều là âm hữu thanh. Nhưng có sự khác nhau về cách phát âm. Âm /l/ là phụ âm xát- vang bên, khi phát âm luồng hơi từ phổi đi qua các khoang phát âm không bị cản hoàn toàn. Vì vậy luồng hơi thoát ra ngoài qua khoang miệng. Còn âm /n/ là phụ âm tắc - vang mũi. Khi phát âm luồng hơi bị cản hoàn toàn và phải thoát ra ngoài qua khoang mũi.

Trước hết, việc dạy học chuẩn phát âm cho học sinh rất quan trọng. Vì vậy một trong những biện pháp khắc phục lỗi nhầm lẫn hai phụ âm /l/, /n/ là giáo viên hướng dẫn tỉ mỉ cách phát âm và cách viết, mô tả âm vị và hướng dẫn cho học sinh. Khi hiểu đặc điểm cấu âm của hai phụ âm L và N chúng ta đã có cái nhìn trực quan về hai âm này khiến việc phân biệt trở nên dễ dàng hơn. Âm N là một âm mũi, khi phát âm sờ tay vào mũi sẽ thấy mũi rung, còn khi phát âm âm L mũi không rung. Sau đó luyện phát âm, phân biệt /l/, /n/ bằng cách bịt chặt mũi đọc la, lo, lô, lu, lư.. Hướng dẫn học sinh là khi phát âm /n/, /n/ đặt lưỡi ở vị trí nào mới là đúng nhất. Cần phải uốn nắn ngay từ đầu chính âm, chính tả của học sinh dựa trên những kiến thức hiểu biết về ngữ âm học, chứ không phải là dạy phân biệt "lờ cao" với "lờ thấp" một cách sai lầm như lâu nay ở một bộ phận giáo viên vẫn thường áp dụng.

3.2 Luyện phát âm đúng

Đầu tiên nên luyện phát âm đúng: Âm /n/ khi phát âm đầu lưỡi chạm vào chân răng hàm trên, để miệng hơi mở, khi nói, lưỡi cứng và bật nhẹ đầu lưỡi xuống. Luồng hơi không đi qua miệng mà qua hai lỗ mũi tạo thành âm /n/ (nờ). Âm /l/ khi phát âm, đặt đầu lưỡi lên trên lợi của hàm ngạc cứng, miệng há to hơn so với âm /n/, cong lưỡi lên và luồng hơi chạy qua khoang miệng tạo thành âm /l/ (lờ). Để có hiệu quả thì cần phải luyện phát âm nhiều lần cho thuần thục, có thể phát âm chậm sau đó chuyển nhanh dần, lúc đầu nên phát âm từng âm vị, sau đó phát âm xen lẫn hai âm. Mục đích việc này là khiến bộ máy phát âm hoạt động linh hoạt hơn. Nên luyện luyện phát âm thường xuyên, kiên trì để có hiệu quả tốt nhất.

Tiếp theo, luyện phát âm các từ chứa phụ âm /l/, /n/. Có thể sử dụng từ điển tiếng Việt chọn mục âm /l/, /n/. Ban đầu nên chọn những từ ngắn sau đó ghép vào các từ có phụ âm đầu /l/, /n/ mà vần giống nhau.

Ví dụ

Lắm/ nắm

Lắm điều, lắm lời, thích lắm/ nắm tay, nắm cơm

Lấm/ nấm

Lấm bùn, lấm tấm, lấm lem/ cây nấm, nấm rơm

Lương/ nương

Lương thực, lương thiện, lương bổng/ nương tay, nương ngô, nương rẫy

Lửa/ nửa

Ngọn lửa, lửa trại, nóng như lửa đốt/ một nửa, nửa vời, nửa nạc nửa mỡ

Khi đã dần thông thạo thì luyện những câu văn dài, đoạn văn chỉ chứa một trong hai âm /l/, /n/ hoặc có hai âm lẫn lộn với nhau.

Ví dụ: "Lính lệ leo lên lầu lấy lưỡi lê lấy lộn lại leo lên lấy lại" (chỉ có l)

"Lúa nếp là lúa nếp làng

Lúa lên lớp lớp lòng nàng lâng lâng

Lúa nếp là lúa nếp non

Lúa lên lá nõn lá non nõn nà" (l, n xen lẫn)

Một giải pháp nữa là luyện phát âm qua hoạt động giao tiếp. Có thể nói chuyện với mọi người bằng những câu, từ ngữ chứa phụ âm /l/, /n/, để mọi người nghe, kiểm tra chỉ ra lỗi sai và điều chỉnh giúp bạn. Việc này nên luyện với những người nắm vững và phát âm đúng mới có hiệu quả. Hoặc bạn có thể luyện qua các bài hát, lắng nghe những câu chuyện mà bạn yêu thích có hai âm /l/, /n/ cũng sẽ vô tình giúp bạn trong việc nhận diện chuẩn hai âm.

3.3 Nắm được nghĩa của các từ chứa hai phụ âm /l/ và /n/.

Thường xuyên luyện phát âm gắn với nghĩa của từ, nhớ được nghĩa của các từ có hai phụ âm này. Ghi nhớ âm gắn với nghĩa như thế nhằm khắc sâu nghĩa của những từ có âm /l/ và /n/ mà vần của chúng giống nhau. Cần thiết hơn thì nên ghi chép lại để khi quên thì tra từ nhanh, nhớ lại nhanh. Việc ghi chép này cũng giúp khắc phục được lỗi chính tả, viết nhiều cũng tạo nên dấu vết trong trí nhớ. Sử dụng sổ tay chính tả với những từ khó và lạ cũng là một biện pháp hợp lí. Để khi cần viết hay soạn thảo đoạn văn nào tương tự, chúng ta sẽ dễ dàng nhìn nhận ra ngay, hạn chế trong việc sai chính tả hơn.

Ví dụ: Năng nổ khác lăng lổ hoặc làng khác với nàng

- Năng nổ: Có nghĩa thường dùng để chỉ những người năng động, nhanh nhạy, chủ động trong việc

- Lăng lổ: Không có nghĩa

- Làng: Nghĩa là một khu định cư của một cộng đồng người, với dân số từ hàng trăm đến hàng nghìn người, là điểm tụ cư cố định và thường nằm ở nông thôn.

- Nàng: Là dùng để chỉ về người phụ nữ xinh đẹp được mọi người yêu quý.

3.4 Áp dụng các mẹo luật chính tả tiếng Việt (mẹo kết hợp với âm đệm, mẹo cấu tạo từ láy, mẹo đồng nghĩa)

Sử dụng mẹo kết hợp với âm đệm để khắc phục lỗi chính âm, chính tả. Phụ âm /l/ thường xuất hiện trong các tiếng có âm đệm. Ví dụ: Luân, luyến, loa, loan.. Trong khi đó thì âm /n/ lại không xuất hiện trong các tiếng có âm đệm, tức là không đứng trước vần bắt đầu bằng oa, oă, uâ, uy, uyê, chỉ trừ trường hợp ngoại lệ hai âm tiết Hán Việt là noãn (noãn sào) và noa (thê noa).

Sử dụng mẹo cấu tạo từ láy:

- /l/, /n/ không láy âm với nhau

- /l/ ở tiếng thứ nhất có thể láy với nhiều âm đầu khác còn /n/ thì không Ví dụ: Lắp bắp, lim dim, lan man, la cà, lề mề, lơ mơ, loằng ngoằng, loạng choạng, loăn xoăn..

- Âm /n/ có khả năng láy âm với chính nó

Ví dụ: Nô nức, nồng nàn, nao núng, nõn nà. Còn có thể tạo ra từ láy toàn bộ như: Nao nao, nơi nơi, nong nóng..

- Trong từ láy có phụ âm "gi" và âm zero ở chữ thứ nhất thì chữ thứ hai phải viết là âm /n/. Ví dụ: Gian nan, gieo neo, áy náy, ảo não..

Sử dụng mẹo đồng nghĩa:

- Khi gặp một từ mình chưa biết sẽ sử dụng /l/ hay /n/ nhưng thấy đồng nghĩa với một từ khác viết là Nh thì có thể kết luận từ đó viết là /l/. Mẹo này được dựa trên nguyên tắc chính tả ngữ nghĩa. Bởi trong tiếng Việt có khoảng bốn mươi cặp từ đồng nghĩa với nhau có cặp phụ âm đầu là l hoặc nh.

Ví dụ: Nhem nhuốc – lem luốc, nhố nhăng – lố lăng, nhấp nháy- lấp láy.. - Một mẹo nữa là mẹo đồng nghĩa L-R. Mẹo này dựa trên quan hệ nguồn gốc nghĩa của từ. Vì thế mà chúng ta có thể dựa vào quan hệ đồng nghĩa này để viết đúng /l/ trong một số trường hợp:

Ví dụ: Long- rồng, ngày mười lăm- ngày rằm, lắp- rắp..

- Những từ có từ gần nghĩa với bắt đầu bằng "Đ" thì chúng ta viết là N Ví dụ: Khốn đỗi – khốn nỗi, đấy- nấy, đây- này..

KẾT LUẬN

Trên đây là những vấn đề được đưa ra về lỗi chính âm, chính tả của hai phụ âm /l/, /n/. Cần chỉ ra nguyên nhân và tìm hướng khắc phục. Nó vấn đề nổi cộm không thể giải quyết trong một sớm, một chiều mà phải đưa ra những giải pháp lâu dài. Khi dân trí được nâng cao, thì việc viết đúng chính âm, chính tả ở hai phụ âm/l/, /n/ nói riêng và các âm khác nói chung cần được chú trọng và cải thiện. Những người vi phạm nguyên tắc chính âm chính tả phụ âm /l/, /n/ nên có ý thức tìm hiểu, trau dồi, học tập, cải thiện, rèn luyện phát âm đúng, viết đúng và các nhà khoa học, các cơ quan chuyển ngành cần có các biện pháp thích hợp để hướng tới một tiếng Việt văn hóa. Có thể nói chuẩn chính âm, chính tả là vấn đề có tính bắt buộc về mặt ngôn ngữ của dân tộc, nó còn thể hiện trình độ văn hóa của mỗi cá nhân.