Truyện Ngắn Nguồn Gốc Về Ba Con Khỉ: Không Nói - Không Thấy - Không Nghe

Có người nói, hình ảnh ba con khỉ này có ý nghĩa thiền của Phật giáo. Có người nói, rằng ý tưởng về ba con khỉ này xuất phát từ câu nói của Khổng Tử về "Lễ". Lại có người nói, loài khỉ vốn hiếu động, tự ép mình vào kỉ luật "ba không" kể như là một tấm gương về chữ nhẫn rồi.



Thoạt đầu, khi mới nhìn bức tượng này có lẽ ai cũng tưởng như đã hiểu được ẩn ý của nó ba không: Nghĩa là "không nhìn, không nghe và không nói"

Với ba hình tượng đó có không ít người suy ra rằng: Hãy cứ sống an phận, mặc kệ những gì đang xảy ra xung quanh và họ mặc nhiên bàng quan theo thuyết "Mackeno". (= mặc kệ nó)

Nhưng giữa cuộc đời đầy những điều thị phi và nhiều nhũng nhương này, nếu cứ an phận như vậy thì xã hội sẽ đi đến đâu, tình người nữa cũng sẽ về đâu?

Và nếu cứ bịt tai, bịt mắt, bịt miệng như thế cả cuộc đời, thì thử hỏi cuộc sống có còn gì là thi vị nữa không?

Thực ra, nguồn gốc xuất xứ của bức tượng, và ẩn ý che dấu đằng sau ba chữ "không" kia mà người xưa muốn truyền lại cho con cháu có nhiều

Ý nghĩa sâu xa: Nguồn gốc của bức tượng này bắt nguồn từ Ấn độ từ vài ngàn năm trước.

Lúc đầu, đó là bức tượng về một vị thần – Thần Vajrakilaya, là vị thần có sáu tay, mỗi đôi tay dùng để bịt hai mắt, hai tai và hai miệng.

Nhằm để răn dạy con người (mà dân chúng Ấn Độ đa số là Phật tử) với ý khuyên là: Không nhìn bậy, không nghe bậy, không nói bậy.

Tư tưởng ba không theo các nhà tu Phật giáo đi qua nước Tàu không rõ vào thời kỳ nào?

Sau đó vào khoảng thế kỷ thứ tám đời nhà Đường (Tang Dynasty, có bài viết là năm 838), một thiền sư người Nhật trong chuyến Phật sự ở Trung hoa, đã mang theo về Nhật tư tưởng này.

Tại Nhật, vùng Nikko (cách Tokyo chừng 140 cây số về hướng Bắc) trong đền Toshogu hiện nay còn lưu giữ một bức điêu khắc cổ (tổng cộng 8 bức khác nhau) có tượng 3 con khỉ tên Mizaru, Kikazaru và Iwazaru: Bịt tai, bịt mắt, bịt miệng, bằng gỗ của nghệ nhân Hidari Jingoro rất nổi tiếng từ thế kỷ 17.

Vì từ "zaru" gần âm với "saru" nghĩa là con khỉ, nên người ta khắc hình ba con khỉ bịt tai, bịt mắt, bịt miệng với vẻ mặt ngộ nghĩnh để biểu thị cho triết lý này.

Con che mắt tên là mizaru nghĩa là "tôi không nhìn thấy điều xấu". Con bịt miệng là iwazaru nghĩa là "tôi không nói điều xấu". Con bịt tai là kikazaru – "tôi không nghe những điều xấu".

Điều này cũng mang tư tưởng của Khổng Tử, khi Nhan Uyên hỏi về đức nhân và những điều gì cần phải làm, Khổng Tử đã đáp: "Phi lễ vật thị, phi lễ vật thính, phi lễ vật ngôn, phi lễ vật động" (không nhìn điều sai, không nghe điều tầm bậy, không nói điều trái, không làm điều quấy).

Người Nhật còn có thâm ý sâu xa hơn nhiều, họ muốn:

* Bịt mắt để dùng TÂM mà nhìn.

* Bịt tai để dùng TÂM mà nghe.

* Bịt miệng để dùng TÂM mà nói.

Khi TÂM ở trạng thái "Tịnh", không bị quấy rầy bởi những điều xấu, thì từ TÂM mới phát sinh những điều "Thiện",

"Dùng cái TÂM thiện, TÂM đẹp.. mà nói"

Ngăn ngừa: Những lời nói không tốt, làm đau khổ người khác, những lời nói làm chết người, hoặc những lời nói

Đây là một sản phẩm vừa mang tính nghệ thuật, lại ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu xa. Mong rằng những ai đang có món quà này trên bàn làm việc sẽ càng yêu quý và trân trọng nó hơn.