[Bài Thơ] Mao Ốc Vị Thu Phong Sở Phá Ca (Bài Ca Nhà Tranh Bị Gió Thu Phá) - Đỗ Phủ

Phiên âm
Bát nguyệt thu cao phong nộ hào,
Quyển ngã ốc thượng tam trùng mao.
Mao phi độ giang sái giang giao.
Cao giả quái quyến trường lâm sao,
Hạ giả phiêu chuyển trầm đường ao.
Nam thôn quần đồng khi ngã lão vô lực,
Nhẫn năng đối diện vi đạo tặc.
Công nhiên bão mao nhập trúc khứ,
Thần tiều khẩu táo hô bất đắc.
Qui lai ỷ trượng tự thán tức.
Nga khoảnh phong định vân mặc sắc,
Thu thiên mạc mạc hướng hôn hắc.
Bố khâm đa niên lãnh tự thiết.
Kiều nhi ác ngoạ đạp lý liệt.
Sàng đầu ốc lậu vô can xứ,
Vũ cước như ma vị đoạn tuyệt.
Tự kinh táng loạn thiểu thuỵ miên,
Trường dạ chiêm thấp hà do triệt.
An đắc quảng hạ thiên vạn gian,
Ðại tí thiên hạ hàn sĩ câu hoan nhan,
Phong vũ bất động an như san.
Ô hô, hà thời nhãn tiền đột ngột kiến thử ốc,
Ngô lư độc phá thụ đống tử diệc túc.



Dịch nghĩa
Tháng tám, trời thu cao, gió giận dữ gào thét,
Cuốn đi ba lớp cỏ tranh trên mái nhà ta.
Cỏ tranh bay qua sông, rải xuống miền đất bên sông.
Cao thì vắt vẻo treo trên ngọn cây rừng;
Thấp thì tả tơi rơi chìm xuống ao nước.
Lũ trẻ xóm nam khinh ta già yếu,
Nhẫn tâm làm giặc cướp ngay trước mặt ta.
Chúng công khai ôm cỏ tranh đi vào trong xóm trúc;
Ta khô môi rát miệng, kêu thét mà không được.
Trở về, chống gậy, thở than.
Một lát sau, gió yên mây đen như mực.
Trời thu bát ngát đen tối lúc chiều tà.
Chiếc chăn vải dùng nhiều năm, lạnh như sắt,
Bị đứa con thơ khó ngủ đạp rách toang.
Ở đầu giường mái nhà dột, không chỗ nào khô;
Vết mưa nhiều như gai vẫn còn chưa hết.
Từ khi gặp cơn loạn lạc, mình ít ngủ,
Suốt đêm dài ướt đẫm, biết làm sao hết được!
Mong sao có được ngàn vạn gian nhà lớn,
Để giúp cho các hàn sĩ trong thiên hạ đều được vui vẻ,
Không bị kinh động vì mưa gió, yên ổn như núi non!
Hỡi ôi, biết bao giờ được trông thấy nhà này đứng cao sững trước mắt,
Dù cho riêng nhà ta bị phá vỡ, mình có chịu rét đến chết, cũng thoả lòng!

Dịch thơ
Tháng tám, trời cao, gió thu gào,
Thổi tung mái nhà, cuốn tranh pheo.
Tranh bay qua sông, rơi lao xao;
Cao thì trên rừng treo vắt vẻo,
Thấp thì phơ phất chìm trong ao.
Lũ trẻ xóm nam khinh ta già không sức,
Nỡ lòng ngang nhiên làm trộm giặc;
Ôm bừa cỏ tranh vào trong trúc.
Rát cổ, bỏng họng kêu không được;
Trở về, chống gậy mà tấm tắc.
Phút chốc, gió yên mây như mực;
Chiều đến, trời thu đen bát ngát.
Chăn vải lâu năm lạnh như sắt,
Con thơ khó ngủ, đạp rách nát.
Ðầu giường, mái dột, khắp nơi ướt;
Mưa nhiều như gai, vết chưa nhạt.
Từ khi loạn lạc, ít ngủ ngon;
Ðêm dài ướt đẫm, làm sao bớt!
Mong sao nhà lớn có ngàn gian,
Giúp cho hàn sĩ trên đời đều hân hoan,
Gió mưa chẳng đọng, vững như non!
Hỡi ôi, bao giờ thấy được nhà cao này trước mắt;
Nhà mình có vỡ, chết rét, cũng thỏa lòng!



(Năm 761)