Khi đặt chân lên đất nước Nhật Bản, chúng ta sẽ được thưởng thức nền văn hóa lâu đời của người dân nơi đây như các lễ hội hoa anh đào Hanami, bữa tiệc Bonenkai quên hết đi của người Nhật, được nếm hương vị đúng chuẩn của món sushi và nhâm nhi ly rượu sake. Nền văn hóa Nhật Bản được chúng ta tiếp xúc từ rất sớm không phải là các lễ hội của người Nhật, mà lài một nền công nghiệp lâu nghiệp lâu đời và độc nhất vô nhị của người nhật – nền công nghiệp manga. Doraemon, Naruto, Bảy viên ngọc rồng, Astro Boy, Thủy thủ mặt trăng, One Piece, Hội pháp sư fairy tail, Conan, Shin – cậu bé bút chì.. Đừng nói bạn không biết một trong những cuốn truyện kia đấy nhé! Manga được xem là nét văn hóa truyền thống của người Nhật, là phương tiện giúp Nhật Bản trở thành quốc gia "xuất khẩu" văn hóa lớn nhất trên thế giới. Manga là gì? Manga có từ bao giờ? Ai là "ông tổ" của manga? Cùng mình giải đáp thắc mắc nhé! Manga là gì? Hiểu theo cách đơn giản nhất, "Manga" là khái niệm để chỉ truyện tranh Nhật Bản. Manga là cách phát âm tiếng Nhật của chữ "Mạn Họa". Theo nghĩa chữ Hán, "Mạn" có nghĩa là trào phúng, trào lộng, vui nhộn, lan man, tinh nghịch, đùa cợt, không có chủ đích, ngẫu hứng. "Họa" là chỉ bức vẽ. Như vậy, về mặt ngữ nghĩa, có thể dịch là "những bức tranh mang tính trào lộng". Trong tiếng Nhật, thuật ngữ "Manga" có nghĩa là "bức tranh kì quái". Manga không chỉ là công cụ giải trí, nó còn được sử dụng với mục đích giáo dục các em nhỏ về toán học, văn học, khoa học – xã hội.. Manga là phương tiện truyền bá văn hóa giúp chúng ta hiểu nhiều hơn về nền văn hóa lâu đời của người Nhật. Manga có từ khi nào? Từ thời kì Nara (Nại Lương) khoảng thế kỉ thứ VI đã xuất hiện rất nhiều bức tranh về động vật, sinh hoạt và làm việc của con người được vẽ theo lối kí họa. Những bức tranh ấy diễn tả lại một câu chuyện thể hiện ẩn ý cho người xem. Có lẽ đây chính là tiền thân của manga thời nay. Tuy nhiên những bức vẻ này chỉ đơn giản là tranh ảnh, chúng chưa hề được đặt tên hay xếp vào bất kì thể loại tranh nào. Loại tranh này được người Nhật ưa chuộng và tiếp tục phát triển cả ngàn năm. Thế kỉ XVIII, thời kì Edo năm 1798 xuất hiện một họa sĩ tên Santo Kyoden. Tranh của Santo Kyoden vẽ theo lối minh họa, tức nhiều hình ảnh đặt cạnh nhau như tái hiện một hành động, một câu chuyện. Cũng vào thời kì này, thuật ngữ "manga" mới thật sự được dùng để chỉ loại hình nghệ thuật này với sự xuất hiện của các tác phẩm đầu tiên như "Mankaku zuihitsu" của Suzuki Kankei, tập tranh "Shijino Yukikai" của Santo Kyoden. Đến đầu thế kỉ XIX, có "Manga hyakujo" của Aikawa Minwa cùng tuyển tập tranh Houkusai. Thuật ngữ Manga được hoàn thiện bởi nghệ nhân Hokusai, một họa sĩ sống với triết lý hội họa hoàn toàn khác so với nền nghệ thuật này lúc bấy giờ. Với tính cách đôi phần nổi loạn, Hokusai được biết đến với việc sẵn sàng cãi lại thầy giáo của mình, liên tục thách thức những phương pháp làm việc của họ. Về sau, ông tự tạo ra khoảng 30.000 tác phẩm, một vài trong số đó tập trung thành những tuyển tập hoặc sách đem đi xuất bản sang phương Tây và nhiều đất nước khác. Bước vào thế kỉ XX, Nhật Bản là một trong những đế quốc lớn mạnh nhất thế giới. Với sự áp đặt sự thống trị lên các nước khác, "Comic" đã được du nhập vào Nhật Bản, trở thành chất xúc tác hoàn thiện Manga. Manga thời kỳ này được gọi là Ponchi-e. Nhật bắt đầu cho xuất bản những tờ tạp chí với nội dung biếm họa với độ dày từ 1-4 trang, đồng thời thuê những họa sĩ nước ngoài để dạy cho học sinh của họ về đường nét, màu sắc, dáng điệu. Phát xít Nhật bại trận dưới tay quân Đồng Minh, rất nhiều truyện tranh Nhật chịu sự kiểm soát khắt khe của phe chiến thắng và sự phát triển của cái sẽ trở thành "manga" Nhật Bản dường như bị hoãn lại vô thời hạn. Sau khi Thế chiến kết thúc, đã có một người đứng lên vực dậy nền nghệ thuật manga, đem đến cho nền văn hóa Nhật và đến thế giới, một thể loại manga hoàn toàn mới. Đó chính là Osamu Tezuka. Ông được xứng danh là "ông tổ manga", "bố già manga", "người khai sinh ra nền công nghiệp truyện tranh và hoạt hình Nhật Bản".. Chính ông đã tận mắt chứng kiến sức mạnh hủy diệt do chính con người "ban tặng" cho nhau và nỗi đau mất mát không thể đong đếm được. Đây chính là nguồn cảm hứng sáng tác sâu lặng của ông cho "Nhật ý Ma-chan", "Đảo giấu vàng", "Chúa tể rừng xanh", "Astro Boy".. Lượng tiêu thụ manga hàng năm Hàng năm, có khoảng hai tỉ ấn bản manga được xuất bản tại Nhật. Chiếm 40% tổng lượng xuất bản sách và tạp chí ở Nhật Bản. Có một so sánh vui rằng. Ở Nhật, giấy được dùng để in manga còn nhiều hơn giấy vệ sinh. Manga là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân NB. Trung bình, mỗi người Nhật đọc khoảng 17 ấn bản manga một năm, chi trả khoảng 850 triệu VNĐ cho việc mua và đọc manga. Ở Nhật, Manga thường được xuất bản dưới dạng một chương ngắn trên các tạp chí manga trước khi được tập hợp thành các bộ truyện riêng. Nhiều người vẫn nghĩ, truyện tranh chỉ dành cho trẻ em Tuy nhiên manga bao gồm rất nhiều thể loại: Hành động, kinh dị, viễn tưởng.. và phục vụ cho mọi đối tượng kể cả trẻ con, đàn ông, nữ giới. Nhờ sự thành công của Doraemon, 7 viên ngọc rồng, Naruto.. manga đã trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới và thu hút một lượng người đọc đông đảo. Sự thành công của Manga góp phần to lớn cho việc quảng bá văn hóa nhật bản ra thế giới. Trên thế giới, Manga thường bị phê phán bởi mang tính bạo lực và khiêu dâm. Ở Việt Nam, nhiều manga được cắt xem hoặc sửa đổi nội dung so với bản gốc. Bạn nghĩ gì về manga? Theo bạn, Manga và Anime khác nhau ở đâu?
