Đọc hiểu: Những bông hoa trên tuyến lửa, Đỗ Trung Quân Đọc đoạn trích sau: [..] Em là người thanh niên xung phong Không có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạn Giữa tầm đạn thù, tấm lòng dũng cảm Em vượt đường dài tiếp thêm lửa chiến công. Tôi thấy rồi em ơi, giữa cuộc hành quân Niềm kiêu hãnh trong mắt em kì lạ Trên chiếc áo bạc màu trăm miếng vá Cô gái Việt Nam đẹp đến lạ thường. Ôi! Những bông hoa nở giữa chiến trường, Nở rực rỡ cả hương lẫn sắc. Nhìn vết bầm trên má em mà tôi muốn khóc Sao em cười đôn hậu quá em ơi! (Trích Những bông hoa trên tuyến lửa, Đỗ Trung Quân) Trả lời câu hỏi: Câu 1: Đoạn trích được viết theo thể thơ nào? Câu 2: Xác định nhân vật trữ tình trong đoạn trích. Câu 3: Cô gái trong đoạn trích được so sánh với hình ảnh nào? Nêu ý nghĩa của hình ảnh đó. Câu 4: Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ đối lập trong hai câu thơ sau: Trên chiếc áo bạc màu trăm miếng vá Cô gái Việt Nam đẹp đến lạ thường. Câu 5: Nhận xét về tình cảm, thái độ mà tác giả dành cho những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích. Câu 6: Từ hình tượng những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích, em hiểu được điều gì về lí tưởng sống của lớp trẻ thời chiến tranh? Câu 7: Thông điệp từ đoạn trích có ý nghĩa gì với em? Câu 8: Viết khoảng 7 - 10 dòng nêu cảm nhận về vẻ đẹp của những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích. Gợi ý trả lời: Câu 1: Đoạn trích được viết theo thể thơ: Tự do (số câu chữ, vần, nhịp.. không theo quy định bắt buộc) Câu 2: Nhân vật trữ tình trong đoạn trích là" "tôi" (có thể là người lính hoặc chính tác giả) đang chiêm ngưỡng và cảm nhận vẻ đẹp của cô gái thanh niên xung phong trong chiến tranh. Câu 3: - Cô gái trong đoạn trích được so sánh với hình ảnh "những bông hoa nở giữa chiến trường." - Hình ảnh này mang ý nghĩa biểu tượng cho vẻ đẹp tươi tắn, mạnh mẽ và kiên cường của cô gái trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. Dù ở giữa bom đạn, gian khó, cô gái vẫn tỏa sáng vẻ đẹp tựa hoa, vừa là hình ảnh của sự sống, vừa là biểu tượng của hy sinh và lý tưởng trong cuộc chiến. Câu 4: - Biện pháp tu từ đối lập trong hai câu: "Chiếc áo bạc màu trăm miếng vá" và "Cô gái Việt Nam đẹp đến lạ thường". - Tác dụng: + Làm nổi bật sự tương phản giữa hoàn cảnh vật chất nghèo khổ, tả cảnh chiếc áo đã sờn, đã vá nhiều chỗ (biểu tượng cho sự thiếu thốn, khó khăn trong chiến tranh) và vẻ đẹp trong sáng, kiên cường, tuyệt vời của cô gái. Câu đầu nhấn mạnh sự gian khổ, câu sau làm nổi bật vẻ đẹp mạnh mẽ, rạng ngời của cô gái dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Biện pháp đối lập này tạo nên một hiệu quả thẩm mỹ mạnh mẽ, làm tôn lên vẻ đẹp "lạ thường" của cô gái, nhấn mạnh tinh thần kiên cường, bất khuất của người chiến sĩ trong chiến tranh; đồng thời thể hiện được thái độ trân trọng, ngợi ca của tác giả. + Tạo sự sinh động, hấp dẫn cho lời thơ. Câu 5: - Tình cảm và thái độ mà tác giả dành cho những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích là sự ngưỡng mộ, trân trọng và cảm phục. Tác giả nhìn thấy vẻ đẹp không chỉ ở ngoại hình mà còn ở phẩm chất dũng cảm, kiên cường và lòng hy sinh cao cả của họ. Tác giả ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự kiên cường, và tinh thần chiến đấu của những cô gái này, đồng thời cũng cảm nhận được sự bất khuất trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt: "Cô gái Việt Nam đẹp đến lạ thường," "Niềm kiêu hãnh trong mắt em kì lạ," hay "Sao em cười đôn hậu quá em ơi!" - Đó là tình cảm chân thành, sâu sắc, thể hiện qua những lời miêu tả đầy yêu thương và cảm động. Câu 6: Từ hình tượng những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích, em hiểu được rằng lí tưởng sống của lớp trẻ thời chiến tranh là tinh thần hy sinh, cống hiến hết mình vì Tổ quốc, vì lý tưởng độc lập tự do. Dù hoàn cảnh gian khổ, thiếu thốn, họ vẫn giữ vững niềm tin và tinh thần chiến đấu, không hề lùi bước trước khó khăn. Hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong không chỉ thể hiện sự dũng cảm mà còn thể hiện một tâm hồn đẹp, một niềm tự hào dân tộc. Họ là hình mẫu lý tưởng của những con người sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp chung, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết trong những năm tháng chiến tranh. Câu 7: - Thông điệp từ đoạn trích: Vẻ đẹp thật sự của con người không chỉ là vẻ ngoài mà còn là tinh thần cống hiến, hi sinh, luôn vươn lên trong những hoàn cảnh thử thách. - Ý nghĩa: Thông điệp trên mang đến cho em một cái nhìn sâu sắc về vẻ đẹp của con người trong chiến tranh. Đoạn trích không chỉ khắc họa vẻ đẹp bên ngoài của cô gái thanh niên xung phong mà còn làm nổi bật vẻ đẹp về tinh thần, phẩm chất của con người trong hoàn cảnh gian khó. Đó là một bài học về sự hy sinh, lòng dũng cảm và kiên cường, giúp em nhận thức rõ hơn về giá trị của tự do, độc lập và sự tôn trọng những người đã hy sinh vì đất nước. Từ đó, biết ơn những con người đã cống hiến, hi sinh cho đất nước; biết sống có trách nhiệm, vì cộng đồng. Câu 8: Những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích hiện lên như những bông hoa đẹp giữa chiến trường khốc liệt. Dù trong hoàn cảnh đầy khó khăn, thiếu thốn, chiếc áo bạc màu với trăm miếng vá, họ vẫn giữ được một vẻ đẹp lạ thường. Đó không chỉ là vẻ đẹp thể chất, mà là vẻ đẹp của sự hy sinh, lòng dũng cảm và tinh thần chiến đấu không ngừng nghỉ. Ánh mắt kiêu hãnh, nụ cười đôn hậu của các cô gái làm cho họ trở thành những hình mẫu về sự kiên cường và tươi sáng trong bóng tối của chiến tranh. Họ là biểu tượng của sức mạnh, của lòng yêu nước và là hình ảnh tuyệt đẹp của một thế hệ trẻ dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu vì tự do và độc lập của Tổ quốc. Từ những cô gái ấy, ta thấy được niềm tin, sự hi sinh và khát khao chiến thắng trong mọi hoàn cảnh.
