Mắc khén là gì? Gia vị quyến rũ nhất của nhiều món ăn ngon! Nếu Hạt Tiêu chỉ hơi thơm thơm thì Mắc Khén lại có mùi thơm nồng nàn của núi rừng! Nhưng lại không cay như ớt, mà Mắc Khén tạo ra vị tê rần rần nơi đầu lưỡi khi nếm thử! Mắc khén là gì? Mắc khén là quả trên cây mắc khén. Mắc Khén là cây thân gỗ, cao, to. Hoa ra thành từng chùm (giống như Hoa Xoan vậy), hàng năm đến tháng 11 Dương Lịch là hoa đậu thành quả. Đúng ra thì không gọi là hạt mắc khén mà phải gọi là quả mắc khén, vì sử dụng nó phải nó bao gồm quả (như quả cây rau mùi) và thứ hạt đen đen (như hạt vừng) bên trong! Đó mới là Mắc Khén. Mắc khén có mùi hương đặc trưng rất riêng không hề giống với bất kỳ loại hạt gia vị nào khác. Mắc khén có vị cay cay, tê tê của ớt, thanh mát của chanh và thơm nồng nàn của núi rừng Tây Bắc. Khai thác hạt mắc khén như thế nào? Khai thác quả mắc khén rất vất vả, vì thân cây nhiều gai, mà lũ kiến càng lại cực kì thích làm tổ trên cây mắc yêu khén. Tìm và khai thác được một chùm Mắc Khén tươi, vất vả lắm. Việc khai thác mắc khén tươi vất vả, còn nhặt hạt mắc khén khô ra khỏi cuống lại đòi hỏi sự tỉ mỉ, mất công vô cùng! Sơ chế hạt mắc khén: Mắc khén tươi là thơm ngon nhất, nhưng phải phơi khô thì mới bảo quản được lâu. Thường thì người ta phơi nắng liên tục từ ba đến bốn ngày, và phải có kĩ thuật phơi chính xác thì mắc khén mới không bị mất mùi. Sau khi loại bỏ hầu hết phần cuộng, hạt mắc khén được sàng sẩy sạch, loại bỏ bụi khô. Mắc khén phải rang, rồi xay thành bột thì mới sử dụng được. Chú ý, không nên rang (xay) quá nhiều, mỗi lần ta chỉ cần rang một ít. Sau khi đã rang xong, chúng ta không nên xay hoặc giã luôn. Mà hãy để nguyên như vậy trong vòng 30 hoặc 40 phút cho nguội hẳn rồi mới xay (giã). Vì mắc khén nhiều tinh dầu, nếu ta xay ngay khi còn nóng sẽ bị dính, rất khó mịn. Bột Mắc Khén ngon là bột khô, có mịn vừa phải, (không mịn nhỏ như bột hạt tiêu). Cách bảo quản: Để bảo quản bột mắc khén lâu mà vẫn giữ được hương vị, bạn cần cất vào lọ thật kín. Chú ý không bảo quản trong tủ lạnh, chỉ cần để nơi râm mát. Hạt mắc khén dùng để làm gì? Mắc Khén là gia vị tuyệt hảo, cực kì hợp khi dùng để tẩm ướp các loại cá, thịt nướng, rán sẽ giúp các món ăn có mùi thơm nồng nàn, vị cay tê tê đầu lưỡi rất khó cưỡng lại được. Hoặc có thể dùng hạt mắc khén đã rang xay vào bát nước mắm (chỉ cần cho một chút xít bột mắc khén thôi) thì chấm gì cũng thấy ngon từ chấm thịt, cá nướng, đến rán, đến luộc. Tuy nhiên, lưu ý là không nên cho quá nhiều Mắc Khén, món ăn của ta sẽ bị đắng. Hãy cho 1 lượng vừa phải. Rồi khi ăn, nếu chưa thấy ưng ý, ta hãy pha thêm Mắc Khén với nước chấm hoặc trộn với Bột Canh để chấm thêm. Hạt Mắc Khén được coi là linh hồn của ẩm thực Tây Bắc bởi hầu hết các món ăn của đồng bào dân tộc Thái ở Tây Bắc đều sử dụng Mắc Khén làm gia vị! Hạt mắc khén là gia vị tuyệt hảo của nhiều món ăn. Gia vị này dùng để ướp các món như thịt nướng, thịt khô (thị lợn khô, thịt bò khô, thịt trâu khô) cá nướng, gà nướng, thịt rán, thịt hun khói, trâu gác bếp hoặc làm nước chấm "chẳm chéo" thì hương và vị của các món ăn này vô cùng tuyệt vời và khó quên đấy các bạn ạ!
Mắc khén phải đi cùng hạt dổi mới chuẩn combo hạt chấm, nướng, nấu. Mai viết thêm bài về hạt dổi cho đủ bộ đi @Cute pikachu .
