Lửng mật và những chiến tích vang dội trong tự nhiên

Lửng mật và những chiến tích vang dội trong tự nhiên



Hình 1. Lửng mật. (Tinmoi.vn)​

Lửng mật từ lâu đã nổi tiếng là một trong những loài động vật "liều mạng" và khó đối phó nhất trong thế giới hoang dã. Mặc dù chỉ có kích thước tương đương một con chó nhỏ, lửng mật lại khiến nhiều loài ăn thịt lớn, kể cả sư tử – vua của thảo nguyên phải dè chừng. Việc sư tử thường tránh tấn công và không ăn thịt lửng mật là hiện tượng gây tò mò, nhưng có những lý do xác đáng cho hành vi này.

Trước tiên, lửng mật sở hữu một lớp da dày, dai và rất lỏng, khiến cho việc cắn chặt và kiểm soát nó trở nên cực kỳ khó khăn. Lớp da này gần như không bị tổn thương trước răng nanh của nhiều loài thú săn mồi, và cho phép lửng mật xoay người để phản công ngay cả khi đang bị kẹp trong miệng kẻ thù. Điều này khiến nhiều cuộc tấn công trở nên rủi ro cao đối với kẻ săn mồi.

Không chỉ có thân thể "chống chịu", lửng mật còn nổi tiếng với tính khí hung dữ và phản ứng mạnh mẽ trước nguy hiểm. Khi bị đe dọa, nó sẽ phát ra tiếng gầm gừ, rít lên, sẵn sàng lao vào đối đầu trực diện với kẻ săn mồi to lớn hơn gấp nhiều lần. Có những ghi nhận cho thấy lửng mật đã dám lao vào cả bầy sư tử để phòng vệ, thậm chí gây thương tích cho những con sư tử non. Bản lĩnh này khiến nhiều loài ăn thịt phải cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro khi muốn săn nó.

Một yếu tố quan trọng khác là giá trị dinh dưỡng của lửng mật không thật sự xứng đáng với công sức và nguy cơ phải bỏ ra. Là một loài săn mồi nhỏ, khối lượng thịt mà lửng mật cung cấp không đáng kể so với các loài ăn cỏ như linh dương, trâu rừng, hay ngựa vằn. Trong điều kiện khan hiếm thức ăn nghiêm trọng, sư tử có thể thử săn lửng mật, nhưng trong phần lớn các trường hợp, chúng sẽ bỏ qua và tìm con mồi dễ kiểm soát hơn.

Hình 2. Đại ca Lửng mật cân đàn sư tử.​

Ngoài ra, lửng mật còn có tuyến mùi hôi cực kỳ khó chịu gần hậu môn, có thể tiết ra chất hóa học để xua đuổi kẻ thù. Đây là một cơ chế phòng vệ hóa học hữu hiệu, làm cho việc ăn thịt nó trở nên mất ngon hoặc thậm chí gây khó chịu cho kẻ săn mồi.

​

Tất cả những yếu tố trên tạo nên một "tấm khiên" tự nhiên cho lửng mật. Dù không to lớn hay hung hãn bằng sư tử, nó lại sở hữu đủ đặc điểm khiến vua sư tử phải cân nhắc rút lui. Không phải vì sư tử không thể giết lửng mật, mà là vì cái giá phải trả thường không đáng với chiến lợi phẩm. Trong tự nhiên, kẻ mạnh không chỉ là kẻ có cơ bắp to lớn, mà còn là kẻ biết chọn đúng thời điểm để chiến đấu và đúng lúc để bỏ qua.

Những loài ăn thịt khác né tránh lửng mật

Không chỉ sư tử, mà nhiều loài ăn thịt lớn khác cũng thường chọn cách tránh đối đầu với lửng mật, bất chấp sự chênh lệch rõ rệt về kích thước. Những loài như báo hoa mai, linh cẩu, chó hoang châu Phi, và thậm chí cả trăn lớn đều được ghi nhận là thường ngần ngại khi chạm trán loài thú nhỏ nhưng cực kỳ liều lĩnh này.

(1) Báo hoa mai thường là kẻ đi săn đơn độc, nhanh nhẹn và kín đáo. Tuy nhiên, khi gặp lửng mật, nó có xu hướng tránh né hoặc bỏ đi nếu cuộc tấn công không kết thúc nhanh chóng. Đã từng có các đoạn phim ghi lại cảnh báo hoa mai cố săn lửng mật non, nhưng khi bị con trưởng thành quay lại phản công, nó phải tháo chạy ngay lập tức.

(2) Linh cẩu đốm, dù sống theo bầy đàn và có cú cắn mạnh khét tiếng, cũng thường không chọn lửng mật làm con mồi. Lý do không chỉ vì tính hung hãn mà còn vì lớp da dày và khả năng phản công bất ngờ của lửng mật có thể khiến linh cẩu bị thương. Đây là một rủi ro lớn trong tự nhiên.

(3) Chó hoang châu Phi, loài có chiến thuật săn mồi hợp tác rất hiệu quả, lại có xu hướng tránh những cuộc đối đầu lãng phí năng lượng. Nếu phát hiện lửng mật không dễ khuất phục, chúng sẽ bỏ qua để tìm mục tiêu khác ít phản kháng hơn.

(4) Thậm chí trăn châu Phi, loài rắn lớn có thể nuốt cả linh dương, cũng gặp khó khăn khi tấn công lửng mật. Có ghi nhận về việc trăn quấn được lửng mật, nhưng trong nhiều trường hợp, con lửng vẫn cắn lại dữ dội và thoát được – thậm chí khiến trăn bị thương nặng.

Hình 3. Lửng mật đại chiến rắn hổ mang. (Soha.vn)​

Lý do chính khiến các loài ăn thịt này tránh lửng mật không nằm ở sức mạnh thuần túy, mà là ở sự liều lĩnh, lớp da khó xuyên thủng, phản xạ nhanh và khả năng gây thương tích cho kẻ thù. Trong thế giới hoang dã, vết thương dù nhỏ cũng có thể đồng nghĩa với cái chết, nên hầu hết các loài săn mồi đều học được cách nhận diện "những rắc rối không đáng có" như lửng mật và quyết định bỏ qua. Đây chính là sự khôn ngoan sinh tồn của những kẻ săn mồi hàng đầu.

Lửng mật có kẻ thù tự nhiên nào không?

Dù nổi tiếng là "không biết sợ" và có thể khiến cả những loài săn mồi lớn như sư tử hay linh cẩu phải dè chừng, nhưng lửng mật không hoàn toàn vô địch trong tự nhiên. Tuy nhiên, số lượng kẻ thù thực sự có thể giết chết hoặc săn lửng mật là rất ít, và phần lớn chỉ nhắm vào lửng con hoặc những cá thể già yếu.

Tuy nhiên, điều khiến lửng mật gần như "miễn nhiễm" với những kẻ săn mồi là tính khí hung hăng, sức chịu đựng đáng nể và khả năng phản công không ngờ. Lửng mật có thể chịu đựng vết cắn, vết đâm, thậm chí là nọc độc rắn mà vẫn hồi phục và tiếp tục chiến đấu. Điều đó khiến ngay cả những kẻ săn mồi hung dữ nhất cũng phải cân nhắc kỹ càng.

​

Ngoài ra, môi trường sống tự nhiên của lửng mật từ sa mạc, rừng khô đến đồng cỏ. Điều này giúp nó dễ ẩn nấp và tránh được các tình huống nguy hiểm không cần thiết. Trong nhiều trường hợp, chính lối sống đơn độc, tự chủ và khả năng sinh tồn phi thường của lửng mật đã khiến nó không có kẻ thù tự nhiên rõ ràng nào, ít nhất là ở giai đoạn trưởng thành.

Tóm lại, dù không phải không thể bị giết, nhưng lửng mật hiếm khi trở thành con mồi, bởi phần lớn các kẻ săn mồi đều nhận ra rằng chiến đấu với nó là một canh bạc không mấy khôn ngoan. Đây chính là lý do khiến lửng mật giữ được danh tiếng "bất trị" trong thế giới hoang dã.

Cảm ơn các bạn đã ghé xem bài viết, chúc mọi người một ngày tố lành.